ವಿಮರ್ಶಪೂರ್ವಕಂ ಪೂರ್ವಪಕ್ಷಂ ಗೃಹ್ಣಾತಿ —

ಕಿಂ ತಾವದಿತ್ಯಾದಿನಾ ।

ಆನಂದಾದಿಶ್ರವಣಾದ್ವಿಜ್ಞಾನಮಾನಂದಂ ಬ್ರಹ್ಮೇತಿ ಶ್ರುತೇರ್ಮೋಕ್ಷೇ ಸುಖಂ ಸಂವೇದ್ಯಮಿತಿ ಯುಕ್ತಮಿತಿ ಸಂಬಂಧಃ ।

ತತ್ರೈವ ವಾಕ್ಯಾಂತರಾಣ್ಯುದಾಹರತಿ —

ಜಕ್ಷದಿತ್ಯಾದಿನಾ ।

ಪೂರ್ವಪಕ್ಷಮಾಕ್ಷಿಪತಿ —

ನನ್ವಿತಿ ।

ಮೋಕ್ಷೇ ಚೇದಿಷ್ಯತೇ ಸುಖಜ್ಞಾನಂ ತರ್ಹಿ ತದನೇಕಕಾರಕಸಾಧ್ಯಂ ವಾಚ್ಯಂ ಕ್ರಿಯಾತ್ವಾತ್ಪಾಕಾದಿವತ್ಸರ್ವೈಕತ್ವೇ ಚ ಮೋಕ್ಷೇ ಕಾರಕವಿಭಾಗಾಭಾವಾನ್ನ ಸುಖಸಂವೇದನಂ ಸಂಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಜನ್ಯಸ್ಯ ಕಾರಕಾಪೇಕ್ಷಾಯಾಮಪಿ ಸುಖಜ್ಞಾನಸ್ಯಾಜನ್ಯತ್ವಾನ್ನ ತದಪೇಕ್ಷೇತ್ಯಾಽಽಶಂಕ್ಯಾಹ —

ಕ್ರಿಯಾಯಾಶ್ಚೇತಿ ।

ಯಾ ಕ್ರಿಯಾ ಸಾಽನೇಕಕಾರಕಸಾಧ್ಯೇತಿ ವ್ಯಾಪ್ತೇರ್ಗಮನಾದಾವವಗತತ್ವಾಜ್ಜ್ಞಾನಸ್ಯಾಪಿ ಧಾತ್ವರ್ಥತ್ವೇನ ಕ್ರಿಯಾತ್ವಾದನೇಕಕಾರಕಸಾಧ್ಯತಾ ಸಿದ್ಧೈವೇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಶ್ರುತಿಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಪೂರ್ವವಾದೀ ಪರಿಹರತಿ —

ನೈಷ ದೋಷ ಇತಿ ।

ತದೇವ ಸ್ಫುಟಯತಿ —

ವಿಜ್ಞಾನಮಿತಿ ।

ಅದ್ವಯೇ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಶ್ರುತಿಪ್ರಾಮಾಣ್ಯಾದಾನಂದಜ್ಞಾನಮುಕ್ತಮಾಕ್ಷಿಪತಿ —

ನನ್ವಿತಿ ।

ಅದ್ವೈತಶ್ರುತಿವಿರೋಧಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ವಿಜ್ಞಾನಕ್ರಿಯಾಕಾರಕವಿಭಾಗಾಪೇಕ್ಷಾ ನೋಪಪದ್ಯತೇ । ನ ಹಿ ‘ವಿಜ್ಞಾನಮಾನಂದಮಿ’ (ಬೃ. ಉ. ೩ । ೯ । ೨೮) ತ್ಯಾದಿವಚನಾನಿ ಮಾನಾಂತರವಿರೋಧೇನ ವಿಜ್ಞಾನಕ್ರಿಯಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯುತ್ಪಾದಯಂತಿ ತೇಷಾಂ ಜ್ಞಾಪಕತ್ವಾಜ್ಜ್ಞಾಪಕಸ್ಯ ಚ ಅವಿರೋಧಾಪೇಕ್ಷತ್ವಾದನ್ಯಥಾಽತಿಪ್ರಸಂಗಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಲೌಕಿಕಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಕ್ರಿಯಾತ್ವೇಽಪಿ ಮೋಕ್ಷಸುಖಜ್ಞಾನಂ ಕ್ರಿಯೈವ ನ ಭವತಿ । ತನ್ನ । ವಿಜ್ಞಾನಾದಿವಾಕ್ಯಸ್ಯಾದ್ವೈತಶ್ರುತಿವಿರೋಧೋಽಸ್ತೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —

ನ ಚೇತಿ ।

ಪಯಃ ಪಾವಕಯೋಸ್ಸರ್ವತ್ರೈಕರೂಪ್ಯವದ್ವಿಜ್ಞಾನಸ್ಯಾಪಿ ಲೋಕವೇದಯೋರೇಕರೂಪತ್ವಮೇವೇತಿ ಭಾವಃ ।

ಮಾನಾಂತರವಿರೋಧಾದಾತ್ಮನ್ಯಾನಂದಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಸತ್ತ್ವಮೇವ ವಾ ನಿಷಿಧ್ಯತೇ ತಸ್ಯ ಕ್ರಿಯಾತ್ವಂ ವಾ ನಿರಾಕ್ರಿಯತೇ ? ತತ್ರಾಽಽದ್ಯಂ ದೂಷಯತಿ ।

ನೇತ್ಯಾದಿನಾ ।

ತದೇವ ಸ್ಪಷ್ಟಯತಿ —

ನ ವಿಜ್ಞಾನಮಿತಿ ।

ಸುಖಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಗುಣತ್ವಾಂಗೀಕಾರಾತ್ಕ್ರಿಯಾತ್ವನಿರಾಕರಣಮಿಷ್ಟಮೇವೇತಿ ಮತ್ವಾಽಽಹ —

ಅನುಭೂಯತೇತ್ವಿತಿ ।

ಅನುಭವಮೇವಾಭಿನಯತಿ —

ಸುಖ್ಯಹಮಿತಿ ।

ತಥಾಽಪಿ ಶ್ರುತಿವಿರೋಧಃ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾನುಸರೇಣ ಸಾಽಪಿ ನೇತವ್ಯೇತ್ಯಾಶಯೇನಾಽಽಹ —

ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।

ಆತ್ಮನ್ಯಾನಂದಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಕ್ರಿಯಾತ್ವಾನಂಗೀಕಾರಾತ್ಕಾರಕಭೇದಾಪೇಕ್ಷಾಭಾವಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ । ಗುಣತ್ವಪಕ್ಷೇ ಚ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಸ್ಯಾನುಗುಣತ್ವಾದಾಗಮಸ್ಯ ವಿರೋಧಿನಸ್ತದನುಸಾರೇಣ ನೇತ್ಯತ್ವಾದವಿರುದ್ಧಾಗಮಸ್ಯ ಭೂಯಸ್ತ್ವಾದಿತ್ಯತಿಶಯಃ । ಅವಿರುದ್ಧಾರ್ಥತಾ ವಿಜ್ಞಾನಾದಿಶ್ರುತೇರಿತಿ ಶೇಷಃ ।

ಗುಣಗುಣಿಭಾವೇಽಪಿ ನಾದ್ವೈತಶ್ರುತಿಃ ಶಕ್ಯಾ ನೇತುಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಸ್ವವೇದ್ಯತ್ವಪಕ್ಷಮಾಶ್ರಿತ್ಯಾಽಽಹ —

ತಸ್ಮಾದಾನಂದಮಿತಿ ।

ಯಥಾಕಥಂಚಿದ್ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಾನಂದಸ್ಯ ವೇದ್ಯತ್ವೇ ಶ್ರುತೀನಾಮಾನುಗುಣ್ಯಮಸ್ತೀತ್ಯಾಹ —

ತಥೇತಿ ।