मुख्यपृष्ठम्
अनुग्रहसन्देशः
ग्रन्थाः
अन्वेषणम्
साहाय्यम्
ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕೋಪನಿಷದ್ಭಾಷ್ಯಮ್
ಚತುರ್ಥೋಽಧ್ಯಾಯಃ
ಪ್ರಥಮಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮ್
ಪೂರ್ವಪೃಷ್ಠಮ್
ಉತ್ತರಪೃಷ್ಠಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ)
ಯದೇವ ತೇ ಕಶ್ಚಿದಬ್ರವೀತ್ತಚ್ಛೃಣವಾಮೇತ್ಯಬ್ರವೀನ್ಮೇ ಬರ್ಕುರ್ವಾರ್ಷ್ಣಶ್ಚಕ್ಷುರ್ವೈ ಬ್ರಹ್ಮೇತಿ ಯಥಾ ಮಾತೃಮಾನ್ಪಿತೃಮಾನಾಚಾರ್ಯವಾನ್ಬ್ರೂಯಾತ್ತಥಾ ತದ್ವಾರ್ಷ್ಣೋಽಬ್ರವೀಚ್ಚಕ್ಷುರ್ವೈ ಬ್ರಹ್ಮೇತ್ಯಪಶ್ಯತೋ ಹಿ ಕಿಂ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯಬ್ರವೀತ್ತು ತೇ ತಸ್ಯಾಯತನಂ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಂ ನ ಮೇಽಬ್ರವೀದಿತ್ಯೇಕಪಾದ್ವಾ ಏತತ್ಸಮ್ರಾಡಿತಿ ಸ ವೈ ನೋ ಬ್ರೂಹಿ ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯ ಚಕ್ಷುರೇವಾಯತನಮಾಕಾಶಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಸತ್ಯಮಿತ್ಯೇನದುಪಾಸೀತ ಕಾ ಸತ್ಯತಾ ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯ ಚಕ್ಷುರೇವ ಸಮ್ರಾಡಿತಿ ಹೋವಾಚ ಚಕ್ಷುಷಾ ವೈ ಸಮ್ರಾಟ್ಪಶ್ಯಂತಮಾಹುರದ್ರಾಕ್ಷೀರಿತಿ ಸ ಆಹಾದ್ರಾಕ್ಷಮಿತಿ ತತ್ಸತ್ಯಂ ಭವತಿ ಚಕ್ಷುರ್ವೈ ಸಮ್ರಾಟ್ಪರಮಂ ಬ್ರಹ್ಮ ನೈನಂ ಚಕ್ಷುರ್ಜಹಾತಿ ಸರ್ವಾಣ್ಯೇನಂ ಭೂತಾನ್ಯಭಿಕ್ಷರಂತಿ ದೇವೋ ಭೂತ್ವಾ ದೇವಾನಪ್ಯೇತಿ ಯ ಏವಂ ವಿದ್ವಾನೇತದುಪಾಸ್ತೇ ಹಸ್ತ್ಯೃಷಭಂ ಸಹಸ್ರಂ ದದಾಮೀತಿ ಹೋವಾಚ ಜನಕೋ ವೈದೇಹಃ ಸ ಹೋವಾಚ ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯಃ ಪಿತಾ ಮೇಽಮನ್ಯತ ನಾನನುಶಿಷ್ಯ ಹರೇತೇತಿ ॥ ೪ ॥
ಯದೇವ ತೇ ಕಶ್ಚಿತ್ ಬರ್ಕುರಿತಿ ನಾಮತಃ ವೃಷ್ಣಸ್ಯಾಪತ್ಯಂ ವಾರ್ಷ್ಣಃ ; ಚಕ್ಷುರ್ವೈ ಬ್ರಹ್ಮೇತಿ — ಆದಿತ್ಯೋ ದೇವತಾ ಚಕ್ಷುಷಿ । ಉಪನಿಷತ್ — ಸತ್ಯಮ್ ; ಯಸ್ಮಾತ್ ಶ್ರೋತ್ರೇಣ ಶ್ರುತಮನೃತಮಪಿ ಸ್ಯಾತ್ , ನ ತು ಚಕ್ಷುಷಾ ದೃಷ್ಟಮ್ , ತಸ್ಮಾದ್ವೈ, ಸಮ್ರಾಟ್ , ಪಶ್ಯಂತಮಾಹುಃ — ಅದ್ರಾಕ್ಷೀಸ್ತ್ವಂ ಹಸ್ತಿನಮಿತಿ, ಸ ಚೇತ್ ಅದ್ರಾಕ್ಷಮಿತ್ಯಾಹ, ತತ್ಸತ್ಯಮೇವ ಭವತಿ ; ಯಸ್ತ್ವನ್ಯೋ ಬ್ರೂಯಾತ್ — ಅಹಮಶ್ರೌಷಮಿತಿ, ತದ್ವ್ಯಭಿಚರತಿ ; ಯತ್ತು ಚಕ್ಷುಷಾ ದೃಷ್ಟಂ ತತ್ ಅವ್ಯಭಿಚಾರಿತ್ವಾತ್ ಸತ್ಯಮೇವ ಭವತಿ ॥
ಯಸ್ಮಾದಿತಿ
;
ಯಸ್ತ್ವಿತಿ ॥೪॥
;
ಚಕ್ಷುರ್ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸತ್ಯತ್ವಂ ಸಾಧಯತಿ —
ಯಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಉಕ್ತಮೇವೋಪಪಾದಯತಿ -
ಯಸ್ತ್ವಿತಿ ॥೪॥