யாஜ்ஞவல்க்யவ்ரதபா⁴ங்கே³ ஹேதுமுக்த்வா ஜநகஸ்ய ப்ரஶ்நமுத்தா²பயதி —
ஹே யாஜ்ஞவல்க்யேதி ।
அக்ஷரார்த²முக்த்வா ப்ரஶ்நவாக்யே விவக்ஷிதமர்த²மாஹ —
கிமயமித்யாதி³நா।
ஸ்வஶப்³தோ³ யதோ²க்தபுருஷவிஷய: । ஜ்யோதிஷ்கார்யமித்யாஸநாதி³வ்யவஹாரோக்தி: ।
இத்யேததி³தி கல்பத்³வயம் பராம்ருஶ்யதே । ப²லம் பக்ஷத்³வயே(அ)பி ப்ருச்ச²தி —
கிஞ்சேதி।
ஸப்தம்யர்தே² தஸி: ।
உத்தரமாஹ —
ஶ்ருண்விதி ।
தத்ரேதி பக்ஷத்³வயோக்தி: । காரணம் ப²லமிதி யாவத் ।
ப்ரத²மபக்ஷமநூத்³ய ஸ்வபக்ஷஸித்³தி⁴ப²லமாஹ —
யதீ³த்யாதி³நா ।
ஷஷ்டீ புருஷமதி⁴கரோதி । யத்ர காரணபூ⁴தம் ஜ்யோதிர்ந த்³ருஶ்யதே தத்கார்யம் த்வாஸநாத்³யுபலப்⁴யதே தத்ராபி விஷயே ஸ்வப்நாதா³விதி யாவத் ।
அநுமாநமேவாபி⁴நயதி —
வ்யதிரிக்தேதி ।
விமதமதிரிக்தஜ்யோதிரதீ⁴நம் வ்யவஹாரத்வாத்ஸம்மதவதி³த்யர்த²: ।
பக்ஷாந்தரமநூத்³ய லோகாயதபக்ஷஸித்³தி⁴ப²லமாஹ —
அதே²த்யாதி³நா ।
அப்ரத்யக்ஷே(அ)பீத்யவ்யதிரிக்தமிதி ச்சே²த³: ।
கல்பாந்தரமாஹ —
அதே²தி ।
அநியமம் வ்யாகரோதி —
வ்யதிரிக்தமிதி ।
தஸ்மிந்பக்ஷே வ்யவஹாரஹேதௌ ஜ்யோதிஷ்யநிஶ்சயாத்தத்³விகாரோ வ்யவஹாரோ(அ)பி ந ஸ்தை²ர்யமாலம்பே³தேத்யாஹ —
தத இதி ।
வ்யாக்²யாதம் ப்ரஶ்நமுபஸம்ஹரதி —
இத்யேவமிதி ।
ப்ரஶ்நமாக்ஷிபதி —
நந்விதி ।
வ்யதிரிக்தஜ்யோதிர்பு³பு⁴த்ஸயா ப்ரஶ்நோ ப⁴விஷ்யதீதி சேத்தத்ரா(அ)(அ)ஹ —
ஸ்வயமேவேதி ।
ராஜ்ஞோ(அ)நுமாநகௌஶலமங்கீ³கரோதி —
ஸத்யமிதி ।
கிமிதி தர்ஹி ப்ருச்ச²தீத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
ததா²(அ)பீதி ।
வ்யாப்யவ்யாபகயோஸ்தத்ஸம்ப³ந்த⁴ஸ்ய சாதிஸூக்ஷ்மத்வாதே³கேந து³ர்ஜ்ஞாநத்வாத்தஜ்ஜ்ஞாநே யாஜ்ஞவல்க்யோ(அ)ப்யபேக்ஷித இத்யர்த²: ।
கத²ம் தேஷாம் அதிஸூக்ஷ்மத்வம் தத்ரா(அ)(அ)ஹ —
ப³ஹூநாமபீதி ।
லிங்கா³தி³ஷ்வநேகேஷாமபி விவேகிநாம் து³ர்போ³த⁴தா(அ)ஸ்தி கிமுத்யைகஸ்ய தேஷு து³ர்போ³த⁴தா வாச்யேத்யர்த²: ।
தேஷாமத்யந்தஸௌக்ஷ்ம்யே மாநவீம் ஸ்ம்ருதிம் ப்ரமாணயதி —
அத ஏவேதி ।
குஶலஸ்யாபி ஸூக்ஷ்மார்த²நிர்ணயே புருஷாந்தராபேக்ஷாயா: ஸத்த்வாதே³வேதி யாவத் ।
புருஷவிஶேஷோ வேத³வித³த்⁴யாத்மவிதி³த்யாதி³: । தத்ர ஸ்ம்ருத்யர்த²ம் ஸம்க்ஷிபதி —
த³ஶேதி ।
உக்தம் ஹி –
’த⁴ர்மேணாவிக³தோ யைஸ்து வேத³: ஸபரிப்³ரும்ஹண: ।
தே ஶிஷ்டா ப்³ராஹ்மணா ஜ்ஞேயா: ஶ்ருதிப்ரத்யக்ஷஹேதவ: ॥
த³ஶாவரா வா பரிஷத்³யம் த⁴ர்ம பரிசக்ஷதே ।
த்ர்யவரா வா(அ)பி வ்ருத்தஸ்தா²ஸ்தம் த⁴ர்ம ந விசாரயேத் ॥
த்ரைவித்³யோ ஹைதுகஸ்தர்கீ நைருக்தோ த⁴ர்மபாட²க: ।
த்ரயஶ்சா(அ)(அ)ஶ்ரமிண: பூர்வே பர்ஷதே³ஷா த³ஶாவரா ॥
ருக்³வேத³வித்³யஜுர்விச்ச ஸாமவேத³விதே³வ ச ।
த்ர்யவரா பரிஷஜ்ஜ்ஞேயா த⁴ர்மஸம்ஶயநிர்ணயே’ இதி ॥
ஏகோ வேத்யத்⁴யாத்மவிது³ச்யதே ।
குஶலஸ்யாபி ராஜ்ஞோ யாஜ்ஞவல்க்யம் ப்ரதி ப்ரஶ்நோபபத்திமுபஸம்ஹரதி —
தஸ்மாதி³தி ।
ஸூக்ஷ்மார்த²நிர்ணயே புருஷாந்தராபேக்ஷாயா வ்ருத்³த⁴ஸம்மதத்வாதி³தி யாவத் ।
தத்ரைவ ஹேத்வந்தரமாஹ —
விஜ்ஞாநேதி ।
ராஜ்ஞோ யாஜ்ஞவல்க்யாபேக்ஷாமுபபாத்³ய பக்ஷாந்தரமாஹ —
அத² வேதி ।
ததா² சாத்ர ராஜ்ஞோ முநேர்வா விவக்ஷிதத்வாபா⁴வாத்கிமிதி ராஜா முநிமநுஸரதீதி சோத்³யம் நிரவகாஶமிதி ஶேஷ: ।
ப்ரஶ்நோபபத்தௌ ப்ரதிவசநமுபபந்நமேவேதி மந்வாநஸ்தது³த்தா²பயதி —
யாஜ்ஞவல்க்யோ(அ)பீதி ।
அதிரிக்தே ஜ்யோதிஷி ப்ரஷ்டூ ராஜ்ஞோ(அ)பி⁴ப்ராயஸ்தத³பி⁴ப்ராயஸ்தத³பி⁴ஜ்ஞதயா ததா²வித⁴ம் ஜ்யோதீ ராஜாநம் போ³த⁴யிஷ்யந்யதா²(அ)திரிக்தஜ்யோதிராவேதே³கம் வக்ஷ்யமாணம் லிங்க³ம் க்³ருஹீதவ்யாப்திகம் ப்ரஸித்³த⁴ம் ப⁴வதி ததா² தத்³வ்யாப்திக்³ரஹணஸ்த²லமாதி³த்யஜ்யோதிரித்யாதி³நா முநிரபி ப்ரதிபந்நவாநித்யர்த²: ।
வ்யாப்திம் பு³பு⁴த்ஸமாந: ப்ருச்ச²தி —
கத²மிதி ।
யோ வ்யவஹார: ஸோ(அ)திரிக்தஜ்யோதிரதீ⁴நோ யதா² ஸவித்ரதீ⁴நோ ஜாக்³ரத்³வ்யவஹார இதி வ்யாப்திம் வ்யாகரோதி —
ஆதி³த்யேநேதி ।
ஏவகாரம் வ்யாசஷ்டே —
ஸ்வாவயவேதி।
ஆதி³த்யாபேக்ஷாமந்தரேண சக்ஷுர்வஶாதே³வாயம் வ்யவஹார: ஸேத்ஸ்யதீத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
சக்ஷுஷ இதி ।
ஆஸநாத்³யந்யதமவ்யாபாரவ்யபதே³ஶோ வ்யாப்திஸித்³தே⁴ர்வ்ருதா² விஶேஷணப³ஹுத்வமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
அத்யந்தேதி ।
ஆஸநாதீ³நாமேகைகவ்யபி⁴சாரே தே³ஹஸ்யாந்யதா²பா⁴வே(அ)பி நாநுக்³ராஹகம் ஜ்யோதிரந்யதா² ப⁴வதி । அதஸ்தத³நுக்³ராஹ்யாத³த்யந்தவிலக்ஷணமிதி விவக்ஷித்வா வ்யாபாரசதுஷ்டயமுபதி³ஷ்டமித்யர்த²: ।
ததா²(அ)பி கிமர்த²மாதி³த்யாத்³யநேகபர்யாயோபாதா³நமேகேநைவ வ்யாப்திக்³ரஹஸம்ப⁴வாதி³த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
பா³ஹ்யேதி ।
தே³ஹேந்த்³ரியமநோவ்யாபாரரூபம் கர்ம லிங்க³ம் தஸ்ய வ்யதிரிக்தஜ்யோதிரவ்யபி⁴சாரஸாத⁴நார்த²மநேகபர்யாயோபந்யாஸோ ப³ஹவோ ஹி த்³ருஷ்டாந்தா வ்யாப்திம் த்³ரட⁴யந்தீத்யர்த²: ॥2॥3॥4॥