బృహదారణ్యకోపనిషద్భాష్యమ్
చతుర్థోఽధ్యాయఃతృతీయం బ్రాహ్మణమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (బృహదారణ్యక)
 
ప్రాణేన రక్షన్నవరం కులాయం బహిష్కులాయాదమృతశ్చరిత్వా । స ఈయతేఽమృతో యత్ర కామం హిరణ్మయః పురుష ఎకహంసః ॥ ౧౨ ॥
తథా ప్రాణేన పఞ్చవృత్తినా, రక్షన్ పరిపాలయన్ — అన్యథా మృతభ్రాన్తిః స్యాత్ , అవరమ్ నికృష్టమ్ అనేకాశుచిసఙ్ఘాతత్వాదత్యన్తబీభత్సమ్ , కులాయం నీడం శరీరమ్ , స్వయం తు బహిస్తస్మాత్కులాయాత్ , చరిత్వా — యద్యపి శరీరస్థ ఎవ స్వప్నం పశ్యతి తథాపి తత్సమ్బన్ధాభావాత్ తత్స్థ ఇవ ఆకాశః బహిశ్చరిత్వేత్యుచ్యతే, అమృతః స్వయమమరణధర్మా, ఈయతే గచ్ఛతి, యత్ర కామమ్ — యత్ర యత్ర కామః విషయేషు ఉద్భూతవృత్తిర్భవతి తం తం కామం వాసనారూపేణ ఉద్భూతం గచ్ఛతి ॥

తథాశబ్దః స్వప్నగతవిశేషసముచ్చయార్థః । కిమితి స్వప్నే ప్రాణేన శరీరమాత్మా పాలయతి తత్రాఽఽహ —

అన్యథేతి ।

బహిశ్చరిత్వేత్యయుక్తం శరీరస్థస్య స్వప్నోపలమ్భాదిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —

యద్యపీతి ।

తత్సంబన్ధాభావాద్బహిశ్చరిత్వేత్యుచ్యత ఇతి సంబన్ధః ।

దేహస్థస్యైవ తదసంబన్ధే దృష్టాన్తమాహ —

తత్స్థ ఇతి ॥ ౧౨ ॥