బృహదారణ్యకోపనిషద్భాష్యమ్
చతుర్థోఽధ్యాయఃతృతీయం బ్రాహ్మణమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (బృహదారణ్యక)
 
తదేతే శ్లోకా భవన్తి । స్వప్నేన శారీరమభిప్రహత్యాసుప్తః సుప్తానభిచాకశీతి । శుక్రమాదాయ పునరైతి స్థానం హిరణ్మయః పురుష ఎకహంసః ॥ ౧౧ ॥
తదేతే — ఎతస్మిన్ ఉక్తేఽర్థే ఎతే శ్లోకాః మన్త్రాః భవన్తి । స్వప్నేన స్వప్నభావేన, శారీరమ్ శరీరమ్ , అభిప్రహత్య నిశ్చేష్టమాపాద్య అసుప్తః స్వయమ్ అలుప్తదృగాదిశక్తిస్వాభావ్యాత్ , సుప్తాన్ వాసనాకారోద్భూతాన్ అన్తఃకరణవృత్త్యాశ్రయాన్ బాహ్యాధ్యాత్మికాన్ సర్వానేవ భావాన్ స్వేన రూపేణ ప్రత్యస్తమితాన్ సుప్తాన్ , అభిచాకశీతి అలుప్తయా ఆత్మదృష్ట్యా పశ్యతి అవభాసయతీత్యర్థః । శుక్రమ్ శుద్ధం జ్యోతిష్మదిన్ద్రియమాత్రారూపమ్ , ఆదాయ గృహీత్వా, పునః కర్మణే జాగరితస్థానమ్ ఐతి ఆగచ్ఛతి, హిరణ్మయః హిరణ్మయ ఇవ చైతన్యజ్యోతిఃస్వభావః, పురుషః, ఎకహంసః ఎక ఎవ హన్తీత్యేకహంసః — ఎకః జాగ్రత్స్వప్నేహలోకపరలోకాదీన్ గచ్ఛతీత్యేకహంసః ॥

తదేతే శ్లోకా భవన్తీత్యేతత్ప్రతీకం గృహీత్వా వ్యాచష్టే —

తదేత ఇతి ।

ఉక్తోఽర్థః స్వయఞ్జ్యోతిష్ట్వాదిః । శారీరమితి స్వార్థే వృద్ధిః ।

స్వయమసుప్తత్వే హేతుమాహ —

అలుప్తేతి ।

వ్యాఖేయం పదమాదాయ వ్యాచష్టే —

సుప్తానిత్యాదినా ।

ఉక్తమనూద్య పదాన్తరమవతార్య వ్యాకరోతి —

సుప్తానభిచాకశీతీతి ॥ ౧౧ ॥