जाग्रदवस्थायामुक्तमकर्तृत्वमाक्षिपति —

नन्विति ।

तत्र कल्पितं कर्तृत्वमित्युत्तरमाह —

नेत्यादिना ।

तदेव विवृणोति —

आत्मनैवेति ।

 स्वतोऽकर्तृत्वे वाक्योपक्रमं संवादयति —

तथाचेति ।

वाक्यार्थं संगृह्णालि —

बुद्ध्यादीति ।

कर्तृत्वमिति शेषः ।

नन्वौपाधिकं कर्तृत्वं पूर्वमुक्तमिदानीं तन्निराकरणे पूर्वापरविरोधः स्यादित्यत्राऽऽह —

इह त्विति ।

उपाधिनिरपेक्षः कर्तृत्वाभाव इति शेषः ।

तेनेत्युक्तं हेतुं स्फुटयति —

यस्मादिति ।

आत्मनो लेपाभावे भगवद्वाक्यमपि प्रमाणमित्याह —

तथा चेति ।

अवस्थात्रयेऽप्यसंगत्वमनन्वागतत्वं चाऽऽत्मनः सिद्धं चेद्विमोक्षपदार्थस्य निर्णीतत्वाज्जनकस्य नैराकाङ्क्ष्यमित्याशङ्क्याऽऽह —

तथेति ।

यथा मोक्षैकदेशस्य कर्मविवेकस्य दर्शितत्वात्पूर्वत्र सहस्रदानमुक्तं तथाऽऽत्रापि तदेकदेशस्य कामविवेकस्य दर्शितत्वात्तद्दानं न तु कामप्रश्नस्य निर्णीतत्वादित्यर्थः ।

द्वितीयतृतीयकण्डिकयोस्तात्पर्यं संगृह्णाति —

तथेत्यदिना ।

यथा प्रथमकण्डिकया कर्मविवेकः प्रतिपादितस्तथेति यावत् ।

कण्डिकात्रितयार्थं संक्षिप्योपसंहरति —

यस्मादिति ।

अवस्थात्रयेऽप्यसंगत्वे किं सिध्यति तदाह —

अत इति ।

प्रतीकमादाय स्वप्नान्तशब्दार्थमाह —

प्रतियोनीति ।

कथं पुनस्तस्य सुषुप्तविषयत्वमत आह —

दर्शनवृत्तेरिति ।

दर्शनं वासनामयं तस्य वृत्तिर्यस्मिन्निति व्युत्पत्त्या स्वप्नो दर्शनवृत्तिस्तस्य स्वप्नशब्देनैव सिद्धत्वादन्तशब्दवैय्यर्थ्यात्तस्यान्तो लयो यस्मिन्निति व्युत्पत्त्या स्वप्नान्तशब्देन सुषुप्तग्रहे सत्यन्तशब्देन स्वप्नस्य व्यावृत्त्युपपत्तेरत्र सुषुप्तस्थानमेव स्वप्नान्तशब्दितमित्यर्थः ।

तत्रैव वाक्यशेषानुगुण्यमाह —

एतस्मा इति ।

स्वप्नान्तशब्दस्य स्वप्ने प्रयोगदर्शनादिहापि तस्यैव तेन ग्रहणमिति पक्षान्तरमुत्थाप्याङ्गीकरोति —

यदीत्यादिना ।

सिषाधयिषितार्थसिद्धौ हेतुमाह —

यस्मादिति ॥ १७ ॥