ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕೋಪನಿಷದ್ಭಾಷ್ಯಮ್
ಚತುರ್ಥೋಽಧ್ಯಾಯಃತೃತೀಯಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ)
 
ಯದಿ ಅಸ್ಯ ಅಯಂ ಸ್ವಭಾವಃ — ಸರ್ವಸಂಸಾರಧರ್ಮಶೂನ್ಯತಾ, ಪರೋಪಾಧಿನಿಮಿತ್ತಂ ಚ ಅಸ್ಯ ಸಂಸಾರಧರ್ಮಿತ್ವಮ್ ; ಯನ್ನಿಮಿತ್ತಂ ಚ ಅಸ್ಯ ಪರೋಪಾಧಿಕೃತಂ ಸಂಸಾರಧರ್ಮಿತ್ವಮ್ , ಸಾ ಚ ಅವಿದ್ಯಾ — ತಸ್ಯಾ ಅವಿದ್ಯಾಯಾಃ ಕಿಂ ಸ್ವಾಭಾವಿಕತ್ವಮ್ , ಆಹೋಸ್ವಿತ್ ಕಾಮಕರ್ಮಾದಿವತ್ ಆಗಂತುಕತ್ವಮ್ ; ಯದಿ ಚ ಆಗಂತುಕತ್ವಮ್ , ತತೋ ವಿಮೋಕ್ಷ ಉಪಪದ್ಯತೇ ; ತಸ್ಯಾಶ್ಚ ಆಗಂತುಕತ್ವೇ ಕಾ ಉಪಪತ್ತಿಃ, ಕಥಂ ವಾ ನ ಆತ್ಮಧರ್ಮಃ ಅವಿದ್ಯೇತಿ — ಸರ್ವಾನರ್ಥಬೀಜಭೂತಾಯಾ ಅವಿದ್ಯಾಯಾಃ ಸತತ್ತ್ವಾವಧಾರಣಾರ್ಥಂ ಪರಾ ಕಂಡಿಕಾ ಆರಭ್ಯತೇ —

ಶ್ಯೇನವಾಕ್ಯೇನಾಽಽತ್ಮನಃ ಸೌಷುಪ್ತಂ ರೂಪಮುಕ್ತಮಿದಾನೀಂ ನಾಡೀಖಂಡಸ್ಯ ಸಂಬಂಧಂ ವಕ್ತುಂ ಚೋದಯತಿ —

ಯದ್ಯಸ್ಯೇತಿ ।

ಪರಃ ಸನ್ನುಪಾಧಿರ್ಬುದ್ಧ್ಯಾದಿಃ ।

ಅಸಂಗತ್ವತಃ ಸ್ವತೋ ಬುದ್ಧ್ಯಾದಿಸಂಬಂಧಾಸಂಭವಮುಪೇತ್ಯಾಽಽಹ —

ಯನ್ನಿಮಿತ್ತಂ ಚೇತಿ ।

ಸಿದ್ಧಾಂತಾಭಿಪ್ರಾಯಮನೂದ್ಯ ಪೂರ್ವವಾದೀ ವಿಕಲ್ಪಯತಿ —

ತಸ್ಯಾ ಇತಿ ।

ಆಗಂತುಕತ್ವಮಸ್ವಾಭಾವಿಕತ್ವಮ್ ।

ಆದ್ಯೇ ಮೋಕ್ಷಾನುಪಪತ್ತಿಂ ವಿವಕ್ಷಿತ್ವಾಽಽಹ —

ಯದಿ ಚೇತಿ ।

ಅಸ್ತು ತರ್ಹಿ ದ್ವಿತೀಯೋ ಮೋಕ್ಷೋಪಪತ್ತೇರಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —

ತಸ್ಯಾಶ್ಚೇತಿ ।

ಮಾ ಭೂದವಿದ್ಯಾಽಽತ್ಮಸ್ವಭಾವಸ್ತದ್ಧರ್ಮಸ್ತು ಸ್ಯಾದ್ಧರ್ಮ್ಯಂತರಾಭಾವಾದಿತ್ಯಾಹ —

ಕಥಂ ವೇತಿ ।

ತತ್ರೋತ್ತರತ್ವೇನೋತ್ತರಗ್ರಂಥಮುತ್ಥಾಪಯತಿ —

ಸರ್ವಾನರ್ಥೇತಿ ।