ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
சதுர்தோ²(அ)த்⁴யாய:த்ருதீயம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
தத்ர அஸ்ய இத³ம் ஶரீரம் பரித்யஜ்ய க³ச்ச²த: ந அந்யஸ்ய தே³ஹாந்தரஸ்யோபாதா³நே ஸாமர்த்²யமஸ்தி, தே³ஹேந்த்³ரியவியோகா³த் ; ந ச அந்யே அஸ்ய ப்⁴ருத்யஸ்தா²நீயா:, க்³ருஹமிவ ராஜ்ஞே, ஶரீராந்தரம் க்ருத்வா ப்ரதீக்ஷமாணா வித்³யந்தே ; அதை²வம் ஸதி, கத²ம் அஸ்ய ஶரீராந்தரோபாதா³நமிதி । உச்யதே — ஸர்வம் ஹ்யஸ்ய ஜக³த் ஸ்வகர்மப²லோபபோ⁴க³ஸாத⁴நத்வாய உபாத்தம் ; ஸ்வகர்மப²லோபபோ⁴கா³ய ச அயம் ப்ரவ்ருத்த: தே³ஹாத்³தே³ஹாந்தரம் ப்ரதிபித்ஸு: ; தஸ்மாத் ஸர்வமேவ ஜக³த் ஸ்வகர்மணா ப்ரயுக்தம் தத்கர்மப²லோபபோ⁴க³யோக்³யம் ஸாத⁴நம் க்ருத்வா ப்ரதீக்ஷத ஏவ, ‘க்ருதம் லோகம் புருஷோ(அ)பி⁴ஜாயதே’ (ஶத. ப்³ரா. 6 । 2 । 2 । 27) இதி ஶ்ருதே: — யதா² ஸ்வப்நாத் ஜாக³ரிதம் ப்ரதிபித்ஸோ: । தத்கத²மிதி லோகப்ரஸித்³தோ⁴ த்³ருஷ்டாந்த உச்யதே —

தத்³யதா² ராஜாநமித்யாதி³வாக்யவ்யாவர்த்யாமாஶங்காமாஹ —

தத்ரேதி ।

முமூர்ஷாவஸ்தா² ஸப்தம்யர்த²: ।

அதா²ஸ்ய ஸ்வயமஸாமர்த்²யே(அ)பி ஶரீராந்தரகர்தாரோ(அ)ந்யே ப⁴விஷ்யந்தி யதா² ராஜ்ஞோ ப்⁴ருத்யா க்³ருஹநிர்மாதாரஸ்தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

ந சேதி ।

ஸ்வயமஸாமர்த்²யமந்யேஷாம் சாஸத்த்வமிதி ஸ்தி²தே ப²லிதமாஹ —

அதே²தி ।

தத்³யதே²த்யாதி³வாக்யஸ்ய தாத்பர்யம் த³ர்ஶயந்நுத்தரமாஹ —

உச்யத இதி ।

ப⁴வத்வஜ்ஞஸ்ய ஸ்வகர்மப²லோபபோ⁴கே³ ஸாத⁴நத்வஸித்³த்⁴யர்த²ம் ஸர்வம் ஜக³து³பாத்தம் ததா²(அ)பி தே³ஹாத்³தே³ஹாந்தரம் ப்ரதிபித்ஸமாநஸ்ய கிமாயாதமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

ஸ்வகர்மேதி ।

ஸ்வகர்மணேத்யத்ர ஸ்வஶப்³த³ஸ்தத்கர்மப²லோபபோ⁴க³யோக்³யமித்யத்ர தச்ச²ப்³த³ஶ்ச ப்ரக்ருதபோ⁴க்த்ருவிஷயௌ । தத்ர ப்ரமாணமாஹ —

க்ருதமிதி ।

புருஷோ ஹி த்யக்தவர்தமாநதே³ஹோ பூ⁴தபஞ்சகாதி³நா நிர்மிதமேவ தே³ஹாந்தரமபி⁴வ்யாப்ய ஜாயத இதி ஶ்ருதேரர்த²: ।

உக்தமேவார்த²ம் த்³ருஷ்டாந்தேந ஸ்பஷ்டயதி —

யதே²தி ।

ஸ்வப்நஸ்தா²நாஜ்ஜாக³ரிதஸ்தா²நம் ப்ரதிபத்துமிச்ச²த: ஶரீரம் பூர்வமேவ க்ருதம் நாபூர்வம் க்ரியதே ததா² தே³ஹாத்³தே³ஹாந்தரம் ப்ரதிபித்ஸமாநஸ்ய பஞ்சபூ⁴தாதி³நா க்ருதமேவ தே³ஹாந்தரமித்யர்த²: ।