ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
பஞ்சமோ(அ)த்⁴யாய:சதுர்த³ஶம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
ப்ராணோ(அ)பாநோ வ்யாந இத்யஷ்டாவக்ஷராண்யஷ்டாக்ஷரம் ஹ வா ஏகம் கா³யத்ர்யை பத³மேதது³ ஹைவாஸ்யா ஏதத்ஸ யாவதி³த³ம் ப்ராணி தாவத்³த⁴ ஜயதி யோ(அ)ஸ்யா ஏததே³வம் பத³ம் வேதா³தா²ஸ்யா ஏததே³வ துரீயம் த³ர்ஶதம் பத³ம் பரோரஜா ய ஏஷதபதி யத்³வை சதுர்த²ம் தத்துரீயம் த³ர்ஶதம் பத³மிதி த³த்³ருஶ இவ ஹ்யேஷ பரோரஜா இதி ஸர்வமு ஹ்யேவைஷ ரஜ உபர்யுபரி தபத்யேவம் ஹைவ ஶ்ரியா யஶஸா தபதி யோ(அ)ஸ்யா ஏததே³வம் பத³ம் வேத³ ॥ 3 ॥
ததா² ப்ராண: அபாந: வ்யாந: ஏதாந்யபி ப்ராணாத்³யபி⁴தா⁴நாக்ஷராணி அஷ்டௌ ; தச்ச கா³யத்ர்யாஸ்த்ருதீயம் பத³ம் ; யாவதி³த³ம் ப்ராணிஜாதம் , தாவத் ஹ ஜயதி, யோ(அ)ஸ்யா ஏததே³வம் கா³யத்ர்யாஸ்த்ருதீயம் பத³ம் வேத³ । அத² அநந்தரம் கா³யத்ர்யாஸ்த்ரிபதா³யா: ஶப்³தா³த்மிகாயாஸ்துரீயம் பத³முச்யதே அபி⁴தே⁴யபூ⁴தம் , அஸ்யா: ப்ரக்ருதாயா கா³யத்ர்யா: ஏததே³வ வக்ஷ்யமாணம் துரீயம் த³ர்ஶதம் பத³ம் பரோரஜா ய ஏஷ தபதி ; துரீயமித்யாதி³வாக்யபதா³ர்த²ம் ஸ்வயமேவ வ்யாசஷ்டே ஶ்ருதி: — யத்³வை சதுர்த²ம் ப்ரஸித்³த⁴ம் லோகே, ததி³ஹ துரீயஶப்³தே³நாபி⁴தீ⁴யதே ; த³ர்ஶதம் பத³மித்யஸ்ய கோ(அ)ர்த² இத்யுச்யதே — த³த்³ருஶே இவ த்³ருஶ்யதே இவ ஹி ஏஷ: மண்ட³லாந்தர்க³த: புருஷ: ; அதோ த³ர்ஶதம் பத³முச்யதே ; பரோரஜா இத்யஸ்ய பத³ஸ்ய கோ(அ)ர்த² இத்யுச்யதே — ஸர்வம் ஸமஸ்தம் உ ஹி ஏவ ஏஷ: மண்ட³லஸ்த²: புருஷ: ரஜ: ரஜோஜாதம் ஸமஸ்தம் லோகமித்யர்த²:, உபர்யுபரி ஆதி⁴பத்யபா⁴வேந ஸர்வம் லோகம் ரஜோஜாதம் தபதி ; உபர்யுபரீதி வீப்ஸா ஸர்வலோகாதி⁴பத்யக்²யாபநார்தா² ; நநு ஸர்வஶப்³தே³நைவ ஸித்³த⁴த்வாத் வீப்ஸா அநர்தி²கா — நைஷ தோ³ஷ: ; யேஷாம் உபரிஷ்டாத் ஸவிதா த்³ருஶ்யதே தத்³விஷய ஏவ ஸர்வஶப்³த³: ஸ்யாதி³த்யாஶங்காநிவ்ருத்த்யர்தா² வீப்ஸா, ‘யே சாமுஷ்மாத்பராஞ்சோ லோகாஸ்தேஷாம் சேஷ்டே தே³வகாமாநாம் ச’ (சா². உ. 1 । 6 । 8) இதி ஶ்ருத்யந்தராத் ; தஸ்மாத் ஸர்வாவரோதா⁴ர்தா² வீப்ஸா ; யதா² அஸௌ ஸவிதா ஸர்வாதி⁴பத்யலக்ஷணயா ஶ்ரியா யஶஸா ச க்²யாத்யா தபதி, ஏவம் ஹைவ ஶ்ரியா யஶஸா ச தபதி, யோ(அ)ஸ்யா ஏததே³வம் துரீயம் த³ர்ஶதம் பத³ம் வேத³ ॥

ப்ரத²மத்³விதீயபாத³யோஸ்த்ரைலோக்யவித்³யத்³ருஷ்டிவத்த்ருதீயே பாதே³ ப்ராணாதி³த்³ருஷ்டி: கர்தவ்யேத்யாஹ —

ததே²தி ।

நநு த்ரிபதா³ கா³யத்ரீ வ்யாக்²யாதா சேத்கிமுத்தரக்³ரந்தே²நேத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

அதே²தி ।

ஶப்³தா³த்மககா³யத்ரீப்ரகரணவிச்சே²தா³ர்தோ²(அ)த²ஶப்³த³: ।

யத்³வை சதுர்த²மித்யாதி³க்³ரந்த²ஸ்ய பூர்வேண பௌநருக்த்யமாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

துரீயமிதி ।

இஹேதி ப்ரக்ருதவாக்யோக்தி: ।

யோகி³பி⁴ர்த்³ருஶ்யத இவேதி லக்ஷ்யதே ந து முக்²யமீஶ்வரஸ்ய த்³ருஶ்யத்வமதீந்த்³ரியத்வாதி³த்யாஹ —

த்³ருஶ்யத இவேதி ।

’லோகா ரஜாம்ஸ்யுச்யந்தே’ இதி ஶ்ருத்யந்தரமாஶ்ரித்யா(அ)(அ)ஹ —

ஸமஸ்தமிதி ।

ஆதி⁴பத்யபா⁴வேநேதி கத²ம் வ்யாக்²யாநமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

உபர்யுபரீதி ।

வீப்ஸாமாக்ஷிபதி —

நந்விதி ।

ஸர்வம் ரஜஸ்தபதீத்யேதாவதைவ ஸர்வாதி⁴பத்யஸ்ய ஸித்³த⁴த்வாத்³த்⁴யர்தா² வீப்ஸேதி சோத்³யம் தூ³ஷயதி —

நைஷ தோ³ஷ இதி ।

யேஷாம் லோகாநாமிதி யாவத் ।

மண்ட³லபுருஷஸ்ய நிரங்குஶமாதி⁴பத்யமித்யத்ர ச்ச²ந்தோ³க்³யஶ்ருதிமநுகூலயதி —

யே சேதி ।

வீப்ஸார்த²வத்த்வமுபஸம்ஹரதி —

தஸ்மாதி³தி ।

சதுர்த²பாத³ஜ்ஞாநஸ்ய ப²லவத்த்வம் கத²யதி —

யதே²தி ॥3॥