ఎవంశబ్దస్య ప్రకృతపఞ్చాగ్నిపరామర్శిత్వం స్ఫుటీకర్తుం చోదయతి —

నన్వితి ।

ఎవమేతద్విదురితి శ్రుతమేతద్దర్శనమిత్యుక్తం తదేవేదమితి ప్రత్యభిజ్ఞాపకం దర్శయతి —

తత్ర హీతి ।

ఆదిపదమాదిత్యం సమిధమిత్యాది సంగ్రహీతుమ్ , రశ్మీనాం ధూమత్వమహ్నోఽర్చిష్ట్వమిత్యాది గ్రహీతుం ద్వితీయమాదిపదమ్ ।

ప్రత్యభిజ్ఞాఫలమాహ —

తస్మాదితి ।

ప్రశ్నప్రతివచనవిషయస్యైవ ప్రకృతస్యైవంశబ్దస్య పరామర్శాన్న షట్ప్రశ్నీయం దర్శనమిహ పరామృష్టమితి పరిహరతి —

నేత్యాదినా ।

సంగృహీతం పరిహారం వివృణోతి —

యతిథ్యామిత్యస్యేతి ।

వ్యధికరణే షష్ట్యౌ । యావదేవ వస్తుపరిగ్రహో విషయ ఇత్యర్థః ।

షట్ప్రశ్నీయమేవ వ్యవహితం దర్శనమత్ర పరామృష్టం చేత్తదా యతిథ్యామితి ప్రశ్నో వ్యర్థః స్యాత్ । షట్ప్రశ్నీనిర్ణీతదర్శనశేషభూతదర్శనస్య ప్రశ్నాదృతే ప్రతివచనసంభవాదిత్యాహ —

అన్యథేతి ।

కిఞ్చ పూర్వస్మిన్గ్రన్థే ప్రచయశిష్టతయా పఞ్చత్వసంఖ్యాయా నిశ్చితత్వాత్తదవచ్ఛిన్నాః సామ్పాదికాగ్నయ ఎవాత్రైవంశబ్దేన పరామ్రష్టుముచితా ఇత్యాహ —

నిర్జ్ఞాతత్వాచ్చేతి ।

అగ్నిహోత్రప్రకరణే నిర్జ్ఞాతమేవాగ్న్యాది పూర్వగ్రన్థేఽప్యనూద్యతే । తథా చాగ్నిహోత్రదర్శనమవ్యవహితమేవంశబ్దేన కిం న పరామృష్టమితి శఙ్కతే —

అథేతి ।

అగ్నిహోత్రదర్శనం పూర్వగ్రన్థేఽనూద్యతే చేత్తత్ప్రకరణే ప్రాప్తం రూపమనతిక్రమ్యైవాన్తరిక్షాదేరప్యత్రానువదనం స్యాన్న తు తద్వైపరీత్యేనానువదనం యుక్తమ్ । అనువాదస్య పురోవాదసాపేక్షత్వాత్ । న చాత్రాన్తరిక్షాద్యనూద్యతే । తస్మాదేవంశబ్దో నాగ్నిహోత్రపరామర్శీతి పరిహరతి —

యథా ప్రాప్తస్యేతి ।

ద్యులోకాదివాదస్యాన్తరిక్షాద్యుపలక్షణార్థత్వాత్పూర్వస్యానువాదత్వసంభవాదేవంశబ్దస్యాగ్నిహోత్రవిషయత్వసిద్ధిరితి చోదయతి —

అథేతి ।

ప్రాపకాభావాదుపలక్షణపక్షాయోగేఽప్యఙ్గీకృత్య పఞ్చాగ్నినిర్దేశవైయర్థ్యేన దూషయతి —

తథాఽపీతి ।

ఇతశ్చ స్వతన్త్రమేవ పఞ్చాగ్నిదర్శనమేవంశబ్దపరామృష్టమిత్యాహ —

శ్రుత్యన్తరాచ్చేతి ।

సమిదాదిసామ్యదర్శనాదగ్నిహోత్రదర్శనశేషభూతమేవైతద్దర్శనమిత్యుక్తమనూద్య దూషయతి —

యత్త్విత్యాదినా ।

అవోచామాగ్నిహోత్రస్తుత్యర్థత్వాదగ్నిహోత్రస్యైవ కార్యమిత్యుక్తమిత్యత్రేతి శేషః ।

ఎవంశబ్దేనాగ్నిహోత్రపరామర్శాసంభవే ఫలితమాహ —

తస్మాదితి ।

తచ్ఛబ్దార్థమేవ స్ఫుటయతి —

ఎవమితీతి ।

ప్రకృతం పఞ్చాగ్నిదర్శనం తచ్చ స్వతన్త్రమిత్యుక్తం తద్వతామర్చిరాదిప్రతిపత్తిర్న కేవలకర్మిణామిత్యర్థః ।