ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕೋಪನಿಷದ್ಭಾಷ್ಯಮ್
ಷಷ್ಠೋಽಧ್ಯಾಯಃಚತುರ್ಥಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ)
 
ಅಥಾಸ್ಯಾ ಊರೂ ವಿಹಾಪಯತಿ ವಿಜಿಹೀಥಾಂ ದ್ಯಾವಾಪೃಥಿವೀ ಇತಿ ತಸ್ಯಾಮರ್ಥಂ ನಿಷ್ಠಾಯ ಮುಖೇನ ಮುಖಂ ಸಂಧಾಯ ತ್ರಿರೇನಾಮನುಲೋಮಾಮನುಮಾರ್ಷ್ಟಿ ವಿಷ್ಣುರ್ಯೋನಿಂ ಕಲ್ಪಯತು ತ್ವಷ್ಟಾ ರೂಪಾಣಿ ಪಿಂಶತು । ಆಸಿಂಚತು ಪ್ರಜಾಪತಿರ್ಧಾತಾ ಗರ್ಭಂ ದಧಾತು ತೇ । ಗರ್ಭಂ ಧೇಹಿ ಸಿನೀವಾಲಿ ಗರ್ಭಂ ಧೇಹಿ ಪೃಥುಷ್ಟುಕೇ । ಗರ್ಭಂ ತೇ ಅಶ್ವಿನೌ ದೇವಾವಾಧತ್ತಾಂ ಪುಷ್ಕರಸ್ರಜೌ ॥ ೨೧ ॥
ಅಥಾಸ್ಯಾ ಊರೂ ವಿಹಾಪಯತಿ ‘ವಿಜಿಹೀಥಾಂ ದ್ಯಾವಾಪೃಥಿವೀ’ ಇತ್ಯನೇನ । ತಸ್ಯಾಮರ್ಥಮಿತ್ಯಾದಿ ಪೂರ್ವವತ್ । ತ್ರಿಃ ಏನಾಂ ಶಿರಃಪ್ರಭೃತಿ ಅನುಲೋಮಾಮನುಮಾರ್ಷ್ಟಿ ‘ವಿಷ್ಣುರ್ಯೋನಿಮ್’ ಇತ್ಯಾದಿ ಪ್ರತಿಮಂತ್ರಮ್ ॥

ಊರ್ವೋಃ ಸಂಬೋಧನಂ ದ್ಯಾವಾಪೃಥಿವೀ ಇತಿ । ವಿಜಿಹೀಥಾಂ ವಿಶ್ಲಿಷ್ಟೇ ಭವೇತಂ ಯುವಾಮಿತ್ಯರ್ಥಃ । ವಿಷ್ಣುರ್ವ್ಯಾಪನಶೀಲೋ ಭಗವಾನ್ಭವತ್ಯಾ ಯೋನಿಂ ಕಲ್ಪಯತು ಪುತ್ರೋತ್ಪತ್ತಿಸಮರ್ಥಾಂ ಕರೋತು । ತ್ವಷ್ಟಾ ಸವಿತಾ ತವ ರೂಪಾಣಿ ಪಿಂಶತು ವಿಭಾಗೇನ ದರ್ಶನಯೋಗ್ಯಾನಿ ಕರೋತು । ಪ್ರಜಾಪತಿರ್ವಿರಾಡಾತ್ಮಾ ಮದಾತ್ಮನಾ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ತ್ವಯಿ ರೇತಃ ಸಮಾಸಿಂಚತು ಪ್ರಕ್ಷಿಪತು । ಧಾತಾ ಪುನಃ ಸೂತ್ರಾತ್ಮಾ ತ್ವದೀಯಂ ಗರ್ಭಂ ತ್ವದಾತ್ಮನಾ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ದಧಾತು ಧಾರಯತು ಪುಷ್ಣಾತು ಚ । ಸಿನೀವಾಲೀ ದರ್ಶಾಹರ್ದೇವತಾ ತ್ವದಾತ್ಮನಾ ವರ್ತತೇ । ಸಾ ಚ ಪೃಥುಷ್ಟುಕಾ ವಿಸ್ತೀರ್ಣಸ್ತುತಿರ್ಭೋಃ ಸಿನೀವಾಲಿ ಪೃಥುಷ್ಟುಕೇ ಗರ್ಭಮಿಮಂ ಧೇಹಿ ಧಾರಯ । ಅಶ್ವಿನೋ ದೇವೌ ಸೂರ್ಯಾಚಂದ್ರಮಸೌ ಸ್ವಕೀಯರಶ್ಮಿಮಾಲಿನೌ ತವ ಗರ್ಭಂ ತ್ವದಾತ್ಮನಾ ಸ್ಥಿತ್ವಾ ಸಮಾಧತ್ತಾಮ್ ॥೨೧॥