ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕೋಪನಿಷದ್ಭಾಷ್ಯಮ್
ಷಷ್ಠೋಽಧ್ಯಾಯಃಚತುರ್ಥಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ)
 
ಅಥಾಸ್ಯ ಮಾತರಮಭಿಮಂತ್ರಯತೇ । ಇಲಾಸಿ ಮೈತ್ರಾವರುಣೀ ವೀರೇ ವೀರಮಜೀಜನತ್ । ಸಾ ತ್ವಂ ವೀರವತೀ ಭವ ಯಾಸ್ಮಾನ್ವೀರವತೋಽಕರದಿತಿ । ತಂ ವಾ ಏತಮಾಹುರತಿಪಿತಾ ಬತಾಭೂರತಿಪಿತಾಮಹೋ ಬತಾಭೂಃ ಪರಮಾಂ ಬತ ಕಾಷ್ಠಾಂ ಪ್ರಾಪಚ್ಛ್ರಿಯಾ ಯಶಸಾ ಬ್ರಹ್ಮವರ್ಚಸೇನ ಯ ಏವಂವಿದೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಪುತ್ರೋ ಜಾಯತ ಇತಿ ॥ ೨೮ ॥
ಅಥಾಸ್ಯ ಮಾತರಮಭಿಮಂತ್ರಯತೇ ‘ಇಲಾಸಿ’ ಇತ್ಯನೇನ । ತಂ ವಾ ಏತಮಾಹುರಿತಿ — ಅನೇನ ವಿಧಿನಾ ಜಾತಃ ಪುತ್ರಃ ಪಿತರಂ ಪಿತಾಮಹಂ ಚ ಅತಿಶೇತೇ ಇತಿ ಶ್ರಿಯಾ ಯಶಸಾ ಬ್ರಹ್ಮವರ್ಚಸೇನ ಪರಮಾಂ ನಿಷ್ಠಾಂ ಪ್ರಾಪತ್ — ಇತ್ಯೇವಂ ಸ್ತುತ್ಯೋ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ । ಯಸ್ಯ ಚ ಏವಂವಿದೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಯ ಪುತ್ರೋ ಜಾಯತೇ, ಸ ಚ ಏವಂ ಸ್ತುತ್ಯೋ ಭವತೀತ್ಯಧ್ಯಾಹಾರ್ಯಮ್ ॥

ಇಲಾ ಸ್ತುತ್ಯಾ ಭೋಗ್ಯಾಽಸಿ । ಮಿತ್ರಾವರುಣಾಭ್ಯಾಂ ಸಂಭೂತೋ ಮೈತ್ರಾವರುಣೋ ವಸಿಷ್ಠಸ್ತಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾ ಮೈತ್ರಾವರುಣೀ ಸಾ ಚಾರುಂಧತೀ ತದ್ವತ್ತ್ವಂ ತಿಷ್ಠಸೀತಿ ಭಾರ್ಯಾ ಸಂಬೋಧಯತಿ —

ಮೈತ್ರಾವರುಣೀತಿ ।

ವೀರೇ ಪುರುಷೇ ಮಯಿ ನಿಮಿತ್ತಭೂತೇ ಭವತೀ ವೀರಂ ಪುತ್ರಮಜೀಜನತ್ । ಸಾ ತ್ವಂ ವೀರವತೀ ಜೀವಬಹುಪುತ್ರಾ ಭವ । ಯಾ ಭವತೀ ವೀರವತಃ ಪುತ್ರಸಂಪನ್ನಾನಸ್ಮಾನಕರತ್ಕೃತವತೀತಿ ಮಂತ್ರಾರ್ಥಃ । ಪಿತರಮತೀತ್ಯ ವರ್ತತ ಇತ್ಯತಿಪಿತಾ । ಅಹೋ ಮಹಾನೇವ ವಿಸ್ಮಯೋ ಯತ್ಪಿತರಂ ಪಿತಾಮಹಂ ಚ ಸರ್ವಮೇವ ವಂಶಮತೀತ್ಯ ಸರ್ವಸ್ಮಾದಧಿಕಸ್ತಂ ಜಾತೋಽಸೀತ್ಯರ್ಥಃ ।

ನ ಕೇವಲಂ ಪುತ್ರಸ್ಯೈವೇಯಂ ಸ್ತುತಿರಿತಿ ತು ಯಥೋಕ್ತಪುತ್ರಸಂಪನ್ನಸ್ಯ ಪಿತುರಪೀತ್ಯಾಹ —

ಯಸ್ಯೇತಿ ॥೨೮॥