आकाशशब्दस्य भूताकाशविषयत्वं व्यावर्त्यं परमात्मविषयत्वं वाक्यशेषवशाद्दर्शयति –

आकाश इति चेति ।

किञ्च परस्याऽऽत्मनः सर्वभूतोत्पादकत्वं कर्मेति वेदान्तमर्यादा, तदिहाऽऽकाशे श्रुतं तथा च परमात्मैवाऽऽकाशशब्द इत्याह –

तस्य हीति ।

किञ्च परस्मिन्नेव भूतानां प्रलयः स चात्राऽऽकाशे श्रुतस्तस्मात्पर एवाऽऽत्माऽऽकाश इत्याह –

तस्मिन्नेवेति ।

सर्वोत्पादकत्वं परस्य कर्मेत्यत्र मानमाह –

तत्तेजोऽसृजतेति ।

परस्मिन्नेव लयो भूतानामित्यत्रापि मानमाह –

तेज इति ।

भवतु परस्याऽऽत्मनः सर्वोत्पादकत्वं कर्म तथाऽपि किमायातमाकाशस्येति चेत्तत्राऽऽह –

सर्वाणीति ।

कथमयं क्रमो लभ्यते ।

अविशेषेण हि ततः सर्वोत्पत्तिः श्रुतेत्याशङ्क्याऽऽह –

सामर्थ्यादिति ।

आत्मन आकाशः सम्भूतस्तत्तेजोऽसृजतेत्यादिश्रुतिबलादित्यर्थः ।

तथाऽपि कथमाकाशे सर्वभूतलयस्तत्राऽऽह –

आकाशं प्रतीति ।

विपर्ययेण तु क्रमोऽत इति न्यायेनाऽह –

विपरीतेति ।

आकाशस्य परमात्मत्वे हेत्वन्तरमाह –

यस्मादिति ।

परायणत्वमपि तत्रैव लिङ्गमित्याह –

अत इति ॥ १ ॥