एवं विरोचनगतं विशेषं दर्शयित्वा देवराजगामिनं विशेषमाह –

अथेत्यादिना ।

द्वयोस्तुल्येऽपि प्राजापत्यवाक्यश्रवणे देवराजस्यैव कथं पथि तदनुसन्धानं वृत्तमित्याशङ्क्याऽऽह –

दैव्येति ।

स्मरणफलमाह –

स्मरन्नेवेति ।

प्रजापतिवचनं स्मरतोऽपि कथमिन्द्रस्य च्छायात्मग्रहणे दोषदर्शनमित्याशङ्क्याऽऽह –

उदशरावेति ।

यदर्थो देहादेरनात्मत्वज्ञापनायेति यावत् । कादाचित्कत्वव्यभिचारित्वादिर्न्यायः तदेकदेशो व्यभिचारिणोऽनात्मत्वम् ।

न्यायैकदेशदृष्टिफलमाचष्टे –

येनेति ।

दोषदर्शनमेवाऽऽकाङ्क्षाद्वारा स्फोरयति –

कथमित्यादिना ।

उदाहृते वाक्ये विवक्षितमर्थं कथयति –

यथेति ।

परिष्कृतो भवतीत्येतद्व्याचष्टे –

नखेति ।

एवमेव देहस्य नखाद्यपगमे छायात्मनोऽपि तदपगमवदित्यर्थः । शरीरेऽस्मिन्नन्धे सति च्छायात्माऽप्यन्धो भवतीति सम्बन्धः ।

किमिति देहस्याऽऽन्ध्ये छायात्मनस्तदिष्टमित्याशङ्क्याऽऽह –

नखलोमादिभिरिति ।

तैः सह चक्षुरादीनां तुल्यत्वाद्देहावयवत्वस्य देहेनखाद्यभावे छायायामपि तदभावाभ्युपगमाद्देहे चक्षुराद्यभावेऽपि च्छायाया तदभावो युक्त इत्यर्थः ।

स्रामशब्दस्यापुनरुक्तमर्थं कथयति –

स्रामः किलेति ।

पदार्थमुक्त्वा वाक्यार्थमाह –

स्राम इति ।

पारतन्त्र्यादनात्मत्वं छायाया दर्शयित्वा तत्रैव हेत्वन्तरमाह –

तथेति ॥१॥