ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ತತ್ರೈವಂ ಧರ್ಮಸಂಮೂಢಚೇತಸೋ ಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನವತೋ ಮಹತಿ ಶೋಕಸಾಗರೇ ನಿಮಗ್ನಸ್ಯ ಅರ್ಜುನಸ್ಯ ಅನ್ಯತ್ರಾತ್ಮಜ್ಞಾನಾದುದ್ಧರಣಮಪಶ್ಯನ್ ಭಗವಾನ್ವಾಸುದೇವಃ ತತಃ ಕೃಪಯಾ ಅರ್ಜುನಮುದ್ದಿಧಾರಯಿಷುಃ ಆತ್ಮಜ್ಞಾನಾಯಾವತಾರಯನ್ನಾಹ
ತತ್ರೈವಂ ಧರ್ಮಸಂಮೂಢಚೇತಸೋ ಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನವತೋ ಮಹತಿ ಶೋಕಸಾಗರೇ ನಿಮಗ್ನಸ್ಯ ಅರ್ಜುನಸ್ಯ ಅನ್ಯತ್ರಾತ್ಮಜ್ಞಾನಾದುದ್ಧರಣಮಪಶ್ಯನ್ ಭಗವಾನ್ವಾಸುದೇವಃ ತತಃ ಕೃಪಯಾ ಅರ್ಜುನಮುದ್ದಿಧಾರಯಿಷುಃ ಆತ್ಮಜ್ಞಾನಾಯಾವತಾರಯನ್ನಾಹ

ವೃತ್ತಿಕೃತಾಮಭಿಪ್ರಾಯಂ ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾಯ, ಸ್ವಾಭಿಪ್ರೇತಃ ಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥಃ ಸಮರ್ಥಿತಃ । ಸಂಪ್ರತಿ ‘ಅಶೋಚ್ಯಾನ್’ (ಭ. ಭ. ಗೀ. ೨-೧೧) ಇತ್ಯಸ್ಮಾತ್ ಪ್ರಾಕ್ತನಗ್ರಂಥಸಂದರ್ಭಸ್ಯ ಪ್ರಾಗುಕ್ತಂ ತಾತ್ಪರ್ಯಾರ್ಥಮನೂದ್ಯ ‘ಅಶೋಚ್ಯಾನ್’ ಇತ್ಯಾದೇಃ ‘ಸ್ವಧರ್ಮಮಪಿ ಚಾವೇಕ್ಷ್ಯ’ (ಭ. ಭ. ಗೀ. ೨-೩೧) ಇತ್ಯೇತದಂತಸ್ಯ ಸಮುದಾಯಸ್ಯ ತಾತ್ಪರ್ಯಮಾಹ -

ತತ್ರೇತಿ ।

ಅತ್ರ ಹಿ ಶಾಸ್ತ್ರೇ ತ್ರೀಣಿ ಕಾಂಡಾನಿ । ಅಷ್ಟಾದಶಸಂಖ್ಯಾಕಾನಾಮಧ್ಯಾಯಾನಾಂ ಷಟ್ಕತ್ರಿತಯಮುಪಾದಾಯ ತ್ರೈವಿಧ್ಯಾತ್ । ತತ್ರ ಪೂರ್ವಷಟ್ಕಾತ್ಮಕಂ ಪೂರ್ವಕಾಂಡಂ ತ್ವಂಪದಾರ್ಥಂ ವಿಷಯೀಕರೋತಿ । ಮಧ್ಯಮಷಟ್ಕರೂಪಂ ಮಧ್ಯಮಕಾಂಡಂ ತತ್ಪದಾರ್ಥಂ ಗೋಚರಯತಿ । ಅಂತಿಮಷಟ್ಕಲಕ್ಷಣಮಂತಿಮಂ ಕಾಂಡಂ ಪದಾರ್ಥಯೋರೈಕ್ಯಂ ವಾಕ್ಯಾರ್ಥಮಧಿಕರೋತಿ । ತಜ್ಜ್ಞಾನಸಾಧನಾನಿ ಚ ತತ್ರ ತತ್ರ ಪ್ರಸಂಗಾದುಪನ್ಯಸ್ಯಂತೇ, ತಜ್ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ತದಧೀನತ್ವಾತ್ । ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಮೇವ ಕೇವಲಂ ಕೈವಲ್ಯಸಾಧನಮಿತಿ ಚ ಸರ್ವತ್ರಾವಿಗೀತಮ್ । ಏವಂ ಪೂರ್ವೋಕ್ತರೀತ್ಯಾ ಗೀತಾಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥೇ ಪರಿನಿಶ್ಚಿತೇ ಸತೀತಿ ಯಾವತ್ । ಧರ್ಮೇ ಸಂಮೂಢಂ - ಕರ್ತವ್ಯಾಕರ್ತವ್ಯವಿವೇಕವಿಕಲಂ ಚೇತೋ ಯಸ್ಯ ತಸ್ಯ, ಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನವತಃ ಅಹಂಕಾರಮಮಕಾರವತಃ ಶೋಕಾಖ್ಯಸಾಗರೇ ದುರುತ್ತಾರೇ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಕ್ಲಿಶ್ಯತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮೈಕ್ಯಲಕ್ಷಣವಾಕ್ಯಾರ್ಥಜ್ಞಾನಂ ಆತ್ಮಜ್ಞಾನಂ, ತದತಿರೇಕೇಣೋದ್ಧರಣಾಸಿದ್ಧೇಃ ತಂ ಅತಿಭಕ್ತಮತಿಸ್ನಿಗ್ಧಂ ಶೋಕಾದುದ್ಧರ್ತುಮಿಚ್ಛನ್ ಭಗವಾನ್ ಯಥೋಕ್ತಜ್ಞಾನಾರ್ಥಂ ತಮರ್ಜುನಮವತಾರಯನ್ - ಪದಾರ್ಥಪರಿಶೋಧನೇ ಪ್ರವರ್ತಯನ್ , ಆದೌ ತ್ವಂಪದಾರ್ಥಂ ಶೋಧಯಿತುಮಶೋಚ್ಯಾನಿತ್ಯಾದಿವಾಕ್ಯಮಾಹೇತಿ ಯೋಜನಾ ।