ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
வேதா³விநாஶிநம் நித்யம் ஏநமஜமவ்யயம்
கத²ம் புருஷ: பார்த² கம் கா⁴தயதி ஹந்தி கம் ॥ 21 ॥
நநு மநஸா இதி வசநாத் வாசிகாநாம் காயிகாநாம் ஸம்ந்யாஸ: இதி சேத் , ; ஸர்வகர்மாணி இதி விஶேஷிதத்வாத்மாநஸாநாமே ஸர்வகர்மணாமிதி சேத் , ; மநோவ்யாபாரபூர்வகத்வாத்³வாக்காயவ்யாபாராணாம் மநோவ்யாபாராபா⁴வே தத³நுபபத்தே:ஶாஸ்த்ரீயாணாம் வாக்காயகர்மணாம் காரணாநி மாநஸாநி கர்மாணி வர்ஜயித்வா அந்யாநி ஸர்வகர்மாணி மநஸா ஸம்ந்யஸ்யேதி³தி சேத் , ; நைவ குர்வந்ந காரயந்’ (ப⁴. கீ³. 5 । 13) இதி விஶேஷணாத்ஸர்வகர்மஸம்ந்யாஸ: அயம் ப⁴க³வதா உக்த: மரிஷ்யத: ஜீவத: இதி சேத் , ; நவத்³வாரே புரே தே³ஹீ ஆஸ்தே’ (ப⁴. கீ³. 5 । 13) இதி விஶேஷணாநுபபத்தே: ஹி ஸர்வகர்மஸம்ந்யாஸேந ம்ருதஸ்ய தத்³தே³ஹே ஆஸநம் ஸம்ப⁴வதிஅகுர்வத: அகாரயதஶ்ச தே³ஹே ஸம்ந்யஸ்ய இதி ஸம்ப³ந்த⁴: தே³ஹே ஆஸ்தே இதி சேத் , ; ஸர்வத்ர ஆத்மந: அவிக்ரியத்வாவதா⁴ரணாத் , ஆஸநக்ரியாயாஶ்ச அதி⁴கரணாபேக்ஷத்வாத் , தத³நபேக்ஷத்வாச்ச ஸம்ந்யாஸஸ்யஸம்பூர்வஸ்து ந்யாஸஶப்³த³: அத்ர த்யாகா³ர்த²:, நிக்ஷேபார்த²:தஸ்மாத் கீ³தாஶாஸ்த்ரே ஆத்மஜ்ஞாநவத: ஸம்ந்யாஸே ஏவ அதி⁴கார:, கர்மணி இதி தத்ர தத்ர உபரிஷ்டாத் ஆத்மஜ்ஞாநப்ரகரணே த³ர்ஶயிஷ்யாம: ॥ 21 ॥
வேதா³விநாஶிநம் நித்யம் ஏநமஜமவ்யயம்
கத²ம் புருஷ: பார்த² கம் கா⁴தயதி ஹந்தி கம் ॥ 21 ॥
நநு மநஸா இதி வசநாத் வாசிகாநாம் காயிகாநாம் ஸம்ந்யாஸ: இதி சேத் , ; ஸர்வகர்மாணி இதி விஶேஷிதத்வாத்மாநஸாநாமே ஸர்வகர்மணாமிதி சேத் , ; மநோவ்யாபாரபூர்வகத்வாத்³வாக்காயவ்யாபாராணாம் மநோவ்யாபாராபா⁴வே தத³நுபபத்தே:ஶாஸ்த்ரீயாணாம் வாக்காயகர்மணாம் காரணாநி மாநஸாநி கர்மாணி வர்ஜயித்வா அந்யாநி ஸர்வகர்மாணி மநஸா ஸம்ந்யஸ்யேதி³தி சேத் , ; நைவ குர்வந்ந காரயந்’ (ப⁴. கீ³. 5 । 13) இதி விஶேஷணாத்ஸர்வகர்மஸம்ந்யாஸ: அயம் ப⁴க³வதா உக்த: மரிஷ்யத: ஜீவத: இதி சேத் , ; நவத்³வாரே புரே தே³ஹீ ஆஸ்தே’ (ப⁴. கீ³. 5 । 13) இதி விஶேஷணாநுபபத்தே: ஹி ஸர்வகர்மஸம்ந்யாஸேந ம்ருதஸ்ய தத்³தே³ஹே ஆஸநம் ஸம்ப⁴வதிஅகுர்வத: அகாரயதஶ்ச தே³ஹே ஸம்ந்யஸ்ய இதி ஸம்ப³ந்த⁴: தே³ஹே ஆஸ்தே இதி சேத் , ; ஸர்வத்ர ஆத்மந: அவிக்ரியத்வாவதா⁴ரணாத் , ஆஸநக்ரியாயாஶ்ச அதி⁴கரணாபேக்ஷத்வாத் , தத³நபேக்ஷத்வாச்ச ஸம்ந்யாஸஸ்யஸம்பூர்வஸ்து ந்யாஸஶப்³த³: அத்ர த்யாகா³ர்த²:, நிக்ஷேபார்த²:தஸ்மாத் கீ³தாஶாஸ்த்ரே ஆத்மஜ்ஞாநவத: ஸம்ந்யாஸே ஏவ அதி⁴கார:, கர்மணி இதி தத்ர தத்ர உபரிஷ்டாத் ஆத்மஜ்ஞாநப்ரகரணே த³ர்ஶயிஷ்யாம: ॥ 21 ॥

வக்ஷ்யமாணே வாக்யே ஸர்வகர்மஸம்ந்யாஸோ ந ப்ரதிபா⁴தி, மாநஸாநாமேவ கர்மணாம் விஶேஷணவஶாத் த்யாகா³வக³மாத் இதி ஶங்கதே -

நந்விதி ।

விஶேஷணாந்தரமாஶ்ரித்ய தூ³ஷயதி -

ந ; ஸர்வேதி ।

மநஸேதி விஶேஷணாத் மாநஸேஷ்வேவ கர்மஸு ஸர்வஶப்³த³: ஸங்குசித: ஸ்யாத் இதி ஶங்கதே -

மாநஸாநாமிதி ।

ஸர்வாத்மநா மநோவ்யாபாரத்யாகே³ வ்யாபாராந்தராணாமநுபபத்தே: ஸர்வகர்மஸம்ந்யாஸ: ஸித்⁴யதீதி பரிஹரதி -

நேத்யாதி³நா ।

மாநஸேஷ்வபி கர்மஸு ஸம்ந்யாஸே ஸங்கோசாத் ந வாகா³தி³வ்யாபாராநுபபத்திரிதி ஶங்கதே -

ஶாஸ்த்ரீயாணாமிதி ।

அந்யாநீதி ।

அஶாஸ்த்ரீயவாக்காயகர்மகாரணாநி அஶாஸ்த்ரீயாணி மாநஸாநி । தாநி ச ஸர்வாணி கர்மாணீத்யர்த²: ।

வாக்யஶேஷமாதா³ய தூ³ஷயதி -

ந ; நைவேதி ।

ந ஹி விவேகபு³த்³த்⁴யா ஸர்வாணி கர்மாண்யஶாஸ்த்ரீயாணி ஸம்ந்யஸ்ய திஷ்ட²தீதி யுக்தம் , ‘நைவ குர்வந்’ (ப⁴. கீ³. 5-13) இத்யாதி³விஶேஷணஸ்ய விவேகபு³த்³தே⁴ஶ்ச த்யாக³ஹேதோஸ்துல்யத்வாதி³த்யர்த²: ।

ப⁴க³வத³பி⁴மதஸர்வகர்மஸம்ந்யாஸஸ்ய அவஸ்தா²விேஶேஷே ஸங்கோசம் த³ர்ஶயந்நாஶங்கதே -

மரிஷ்யத இதி ।

ஸம்ந்யாஸோ ஜீவத³வஸ்தா²யாமேவ அத்ர விவக்ஷித இத்யத்ர லிங்க³ம் த³ர்ஶயந்நுத்தரமாஹ -

ந ; நவேதி ।

அநுபபத்திமேவ ஸ்போ²ரயதி -

ந ஹீதி ।

அந்வயவிஶேஷாந்வாக்²யாநேந லிங்கா³ஸித்³தி⁴ம் சோத³யதி -

அகுர்வத இதி ।

விவேகவஶாத் அஶேஷாண்யபி கர்மாணி தே³ஹே யதோ²க்தே நிக்ஷிப்ய அகுர்வந் அகாரயம்ஶ்ச வித்³வாநவதிஷ்ட²தே । ததா² ச - தே³ஹே கர்மாணி ஸம்ந்யஸ்ய அகுர்வதோ(அ)காரயதஶ்ச ஸுக²மாஸநமிதி ஸம்ப³ந்த⁴ஸம்ப⁴வாத் விஶேஷணஸ்ய ஸதி தே³ஹே, கர்மத்யாகா³விஷயத்வாபா⁴வாத் ஜீவத: ஸர்வகர்மத்யாகோ³ நாஸ்தீத்யர்த²: । அத²வா அகுர்வத இத்யாதி³ பூர்வத்ரைவ ஸம்ப³ந்த⁴நீயம் । லிங்கா³ஸித்³தி⁴சோத்³யம் து தே³ஹே ஸம்ந்யஸ்யேத்யாரப்⁴ய உந்நேயம் ।

ஆத்மந: ஸர்வத்ர அவிக்ரியத்வநிர்தா⁴ரணாத் தே³ஹஸம்ப³ந்த⁴மந்தரேண கர்த்ருத்வகாரயித்ருத்வாப்ராப்தே: அப்ராப்தப்ரதிஷேத⁴ப்ரஸங்க³பரிஹாரார்த²ம் அஸ்மது³க்த ஏவ ஸம்ப³ந்த⁴: ஸாதீ⁴யாநிதி ஸமாத⁴த்தே -

ந ; ஸர்வத்ரேதி ।

ஶ்ருதிஷு ஸ்ம்ருதிஷு சேத்யர்த²: ।

கிஞ்ச - ஸம்ப³ந்த⁴ஸ்ய ஆகாங்க்ஷாஸம்நிதி⁴யோக்³யதாதீ⁴நத்வாத் ஆகாங்க்ஷாவஶாத் அஸ்மத³பி⁴மதஸம்ப³ந்த⁴ஸித்³தி⁴ரித்யாஹ -

ஆஸநேதி ।

ப⁴வதி³ஷ்டஸ்து ஸம்ப³ந்தோ⁴ ந ஸித்⁴யதி, ஆகாங்க்ஷாபா⁴வாத் , இத்யாஹ -

தத³நபேக்ஷத்வாச்சேதி ।

ஸம்ந்யாஸஶப்³த³ஸ்ய நிக்ஷேபார்த²த்வாத் தஸ்ய ச அகி⁴கரணஸாபேக்ஷத்வாத் அஸ்மதி³ஷ்டஸம்ப³ந்த⁴ஸித்³தி⁴ரித்யாஶங்க்யாஹ -

ஸம்பூர்வஸ்த்விதி ।

அந்யதா² உபஸர்க³வையர்த்²யாத் இத்யர்த²: ।

மநஸா விவேகவிஜ்ஞாநேந ஸர்வகர்மாணி பரித்யஜ்ய ஆஸ்தே தே³ஹே வித்³வாந் இத்யஸ்யைவ ஸம்ப³ந்த⁴ஸ்ய ஸாது⁴த்வம் மத்வோபஸம்ஹரதி -

தஸ்மாதி³தி ।

ஸர்வவ்யாபாரோபரமாத்மந: ஸம்ந்யாஸஸ்ய அவிக்ரியாத்மஜ்ஞாநாவிரோதி⁴த்வாத் ப்ரயோஜகஜ்ஞாநவதோ வைதே⁴ ஸம்ந்யாஸே(அ)தி⁴கார:, ஸம்யக்³ஜ்ஞாநவதஸ்து அவைதே⁴ ஸ்வாபா⁴விகே ப²லாத்மநி இதி விபா⁴க³மப்⁴யுபேத்ய உக்தே(அ)ர்தே² வாக்யஶேஷாநுகு³ண்யம் த³ர்ஶயதி -

இதி தத்ர தத்ரேதி

॥ 21 ॥