శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
స్వధర్మమపి చావేక్ష్య వికమ్పితుమర్హసి
ధర్మ్యాద్ధి యుద్ధాచ్ఛ్రేయోఽన్యత్క్షత్త్రియస్య విద్యతే ॥ ౩౧ ॥
స్వధర్మమపి స్వో ధర్మః క్షత్రియస్య యుద్ధం తమపి అవేక్ష్య త్వం వికమ్పితుం ప్రచలితుమ్ నార్హసి క్షత్రియస్య స్వాభావికాద్ధర్మాత్ ఆత్మస్వాభావ్యాదిత్యభిప్రాయఃతచ్చ యుద్ధం పృథివీజయద్వారేణ ధర్మార్థం ప్రజారక్షణార్థం చేతి ధర్మాదనపేతం పరం ధర్మ్యమ్తస్మాత్ ధర్మ్యాత్ యుద్ధాత్ శ్రేయః అన్యత్ క్షత్రియస్య విద్యతే హి యస్మాత్ ॥ ౩౧ ॥
స్వధర్మమపి చావేక్ష్య వికమ్పితుమర్హసి
ధర్మ్యాద్ధి యుద్ధాచ్ఛ్రేయోఽన్యత్క్షత్త్రియస్య విద్యతే ॥ ౩౧ ॥
స్వధర్మమపి స్వో ధర్మః క్షత్రియస్య యుద్ధం తమపి అవేక్ష్య త్వం వికమ్పితుం ప్రచలితుమ్ నార్హసి క్షత్రియస్య స్వాభావికాద్ధర్మాత్ ఆత్మస్వాభావ్యాదిత్యభిప్రాయఃతచ్చ యుద్ధం పృథివీజయద్వారేణ ధర్మార్థం ప్రజారక్షణార్థం చేతి ధర్మాదనపేతం పరం ధర్మ్యమ్తస్మాత్ ధర్మ్యాత్ యుద్ధాత్ శ్రేయః అన్యత్ క్షత్రియస్య విద్యతే హి యస్మాత్ ॥ ౩౧ ॥

యద్ధి క్షత్రియస్య ధర్మాదనపేతం శ్రేయఃసాధనం తదేవ మయా అనువర్తితవ్యమిత్యాశఙ్క్యాహ -

ధర్మ్యాదితి ।

జాతిప్రయుక్తం స్వాభావికం స్వధర్మమేవ విశినష్టి -

క్షత్రియస్యేతి ।

పునర్నకారోపాదానమన్వయార్థమ్ ।

ప్రచలితుమయోగ్యత్వే ప్రతియోగినం దర్శయతి -

స్వాభావికాదితి ।

స్వాభావికత్వమశాస్రీయత్వమితి శఙ్కాం వారయితుం తాత్పర్యమాహ-

ఆత్మేతి ।

ఆత్మనః - స్వస్యార్జునస్య స్వాభావ్యం క్షత్రియస్వభావప్రయుక్తం వర్ణాశ్రమోచితం కర్మ, తస్మాదిత్యర్థః ।

ధర్మార్థం ప్రజాపరిపాలనార్థం చ ప్రయతమానస్య యుద్ధాదుపరిరంసా శ్రద్ధాతవ్యేత్యాశఙ్క్యాహ-

తచ్చేతి ।

తతోఽపి శ్రేయస్కరం కిఞ్చిదనుష్ఠాతుం యుద్ధాదుపరతిరుచితేత్యాశఙ్క్యాహ -

తస్మాదితి ।

తస్మాత్ యుద్ధాత్ ప్రచలనమనుచితమితి శేషః ॥ ౩౧ ॥