శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
యామిమాం పుష్పితాం వాచం ప్రవదన్త్యవిపశ్చితః
వేదవాదరతాః పార్థ నాన్యదస్తీతి వాదినః ॥ ౪౨ ॥
యామ్ ఇమాం వక్ష్యమాణాం పుష్పితాం పుష్పిత ఇవ వృక్షః శోభమానాం శ్రూయమాణరమణీయాం వాచం వాక్యలక్షణాం ప్రవదన్తికే ? అవిపశ్చితః అమేధసః అవివేకిన ఇత్యర్థఃవేదవాదరతాః బహ్వర్థవాదఫలసాధనప్రకాశకేషు వేదవాక్యేషు రతాః హే పార్థ, అన్యత్ స్వర్గపశ్వాదిఫలసాధనేభ్యః కర్మభ్యః అస్తి ఇతి ఎవం వాదినః వదనశీలాః ॥ ౪౨ ॥
యామిమాం పుష్పితాం వాచం ప్రవదన్త్యవిపశ్చితః
వేదవాదరతాః పార్థ నాన్యదస్తీతి వాదినః ॥ ౪౨ ॥
యామ్ ఇమాం వక్ష్యమాణాం పుష్పితాం పుష్పిత ఇవ వృక్షః శోభమానాం శ్రూయమాణరమణీయాం వాచం వాక్యలక్షణాం ప్రవదన్తికే ? అవిపశ్చితః అమేధసః అవివేకిన ఇత్యర్థఃవేదవాదరతాః బహ్వర్థవాదఫలసాధనప్రకాశకేషు వేదవాక్యేషు రతాః హే పార్థ, అన్యత్ స్వర్గపశ్వాదిఫలసాధనేభ్యః కర్మభ్యః అస్తి ఇతి ఎవం వాదినః వదనశీలాః ॥ ౪౨ ॥

తే యామిమాం పుష్పితాం వాచం ప్రవదన్తి తయా అపహృతచేతసాం కామినాం కామవశాత్ నిశ్చయాత్మికా బుద్ధిర్న ప్రాయః స్థిరా భవతీత్యాహ -

తే । యామితి ।

‘ఇమామ్’ ఇత్యవ్యయనవిధ్యుపాత్తత్వేన ప్రసిద్ధత్వం కర్మకాణ్డరూపాయా వాచో వివక్ష్యతే । వక్ష్యమాణత్వం ‘క్రియావిశేషబహులామ్’ (భ. గీ. ౨-౪౩) ఇత్యాదౌ ద్రష్టవ్యమ్ । కింశుకో హి పుష్పశాలీ శోభమానోఽనుభూయతే, న పురుషభోగ్యఫలభాగీ లక్ష్యతే ।

తథా, ఇయమపి కర్మకాణ్డాత్మికా శ్రూయమాణదశాయాం రమణీయా వాగుపలభ్యతే, సాధ్యసాధనసమ్బన్ధప్రతిభానాత్ । న త్వేషా నిరతిశయఫలభాగినీ భవతి, కర్మానుష్ఠానఫలస్య అనిత్యత్వాత్ , ఇతి మత్వాహ -

పుష్పితామితి ।

వాక్యత్వేన లక్ష్యతేఽర్థవత్త్వప్రతిభానాత్ । వస్తుతస్తు న వాక్యమ్ , అర్థాభాసత్వాత్ , ఇత్యాహ -

వాక్యలక్షణామితి ।

ప్రవక్తౄణాం వేదవాక్యతాత్పర్యపరిజ్ఞానాభావం సూచయతి -

అవిపశ్చిత ఇతి ।

వేదవాదాః - వేదవాక్యాని, తాని చ బహూనామర్థవాదానాం ఫలానాం సాధనానాం చ విధిశేషాణాం ప్రకాశకాని, తేషు రతిః - ఆసక్తిః, తన్నిష్ఠత్వం - తద్వత్త్వమపి తేషాం విశేషణమిత్యాహ -

వేదవాదేతి ।

కర్మకాణ్డనిష్ఠత్వఫలం కథయతి -

నాన్యదితి ।

ఈశ్వరో  వా మోక్షో వా నాస్తీత్యేవం వదన్తో నాస్తికాః సన్తః సమ్యగ్జ్ఞానవన్తో న భవన్తీత్యర్థః ॥ ౪౨ ॥