తర్హి వేదార్థతయా కామాత్మతా ప్రశస్తేత్యాశఙ్క్యాహ -
నిస్త్రైగుణ్య ఇతి ।
భవేతి పదం నిర్ద్వన్ద్వాదివిశేషణేష్వపి ప్రత్యేకం సమ్బధ్యతే ।
త్రయాణాం - సత్త్వాదీనాం, గుణానాం - పుణ్యపాపవ్యామిశ్రకర్మతత్ఫలసమ్బన్ధలక్షణః సమాహారః - త్రైగుణ్యమ్ , ఇత్యఙ్గీకృత్య వ్యాచష్టే -
సంసార ఇతి ।
వేదశబ్దేనాత్ర కర్మకాణ్డమేవ గృహ్యతే । తదభ్యాసవతాం తదర్థానుష్ఠానద్వారా సంసారాధ్రౌవ్యాన్న వివేకావసరోఽస్తీత్యర్థః ।
తర్హి సంసారపరివర్జనార్థం వివేకసిద్ధయే కిం కర్తవ్యమ్ ? ఇత్యాశఙ్క్యాహ -
త్వం త్వితి ।
కథం నిస్త్రైగుణ్యో భవేతి గుణత్రయరాహిత్యం విధీయతే ? నిత్యసత్త్వస్థో భవేతి వాక్యశేషవిరోధాత్ , ఇత్యాశఙ్క్యాహ -
నిష్కామ ఇతి ।
సప్రతిపక్షత్వం - పరస్పరవిరోధిత్వమ్ । పదార్థౌ - శీతోష్ణాదిలక్షణౌ । నిష్కామత్వే ద్వన్ద్వాన్నిర్గతత్వం - శీతోష్ణాదిసహిష్ణుత్వం హేతుముక్త్వా, తత్రాపి హేత్వపేక్షాయాం సదా సత్త్వగుణాశ్రితత్వం హేతుమాహ -
నిత్యేతి ।
యోగక్షేమవ్యాపృతచేతసో రజస్తమోభ్యామసంస్పృష్టే సత్త్వమాత్రే సమాశ్రితత్వమశక్యమ్ ఇత్యాశఙ్క్యాహ -
తథేతి ।
యోగక్షేమయోర్జీవనహేతుతయా పురుషార్థసాధనత్వాత్ నిర్యోగక్షేమో భవేతి కుతో విధిః ? ఇత్యాశఙ్క్యాహ -
యోగేతి ।
యోగక్షేమప్రధానత్వం సర్వస్య స్వారసికమితి తతో నిర్గమనమశక్యమ్ ఇత్యాశఙ్క్యాహ -
ఆత్మవానితి ।
అప్రమాదః - మనసో విషయపారవశ్యశూన్యత్వమ్ । అథ యథోక్తోపదేశస్య ముముక్షువిషయత్వాత్ అర్జునస్య ముముక్షుత్వమిహ వివక్షితమితి, నేత్యాహ -
ఎష ఇతి
॥ ౪౫ ॥