స్థితప్రజ్ఞస్య కా భాషా ? ఇతి ప్రథమప్రశ్నస్యోత్తరమాహ -

ప్రజహాతీతి ।

కామత్యాగస్య ప్రకర్షః - వాసనారాహిత్యమ్ । కామానామాత్మనిష్ఠత్వం కైశ్విదిష్యతే । తదయుక్తమ్ , తేషాం మనోనిష్ఠత్వశ్రుతేః, ఇత్యాశయవానాహ -

మనోగతానితి ।

‘ఆత్మన్యేవాత్మనా’ (భ. గీ. ౨-౫౫) ఇత్యాద్యుత్తరభాగనిరస్యం చోద్యమనువదతి -

సర్వకామేతి ।

తర్హి ప్రవర్తకాభావాద్విదుషః సర్వప్రవృత్తేరుపశాన్తిరితి, నేత్యాహ -

శరీరేతి ।

ఉన్మాదవాన్ ఉన్మత్తః - వివేకవిరహితబుద్ధిభ్రమభాగీ । ప్రకర్షేణ మదమనుభవన్ విద్యమానమపి వివేకం నిరస్యన్ భ్రాన్తవద్వ్యవహరన్ ప్రమత్తః ఇతి విభాగః ।

ఉత్తరార్ధమవతార్య వ్యాకరోతి -

ఉచ్యత ఇతి ।

ఆత్మన్యేవ ఇత్యేవకారస్య ‘ఆత్మనా’ ఇత్యత్రాపి సమ్బన్ధం ద్యోతయతి -

స్వేనైవేతి ।

బాహ్మలాభనిరపేక్షత్వేన తుష్టిమేవ స్పష్టయతి -

పరమార్థేతి ।

స్థితప్రజ్ఞపదం విభజతే -

స్థితేతి ।

ప్రజ్ఞాప్రతిబన్ఘకసర్వకామవిగమావస్థా తదేతి నిర్దిశ్యతే ।

ఉక్తమేవ ప్రపఞ్చయతి -

త్యక్తేతి ।

ఆత్మానం జిజ్ఞాసమానో వైరాగ్యద్వారా సర్వైషణాత్యాగాత్మకం సంన్యాసమాసాద్య, శ్రవణాద్యావృత్త్యా తజ్జ్ఞానం ప్రాప్య, తస్మిన్నేవ ఆసక్త్యా విషయవైముఖ్యేన తత్ఫలభూతాం పరితుష్టిం తత్రైవ ప్రతిలభమానః స్థితప్రజ్ఞవ్యపదేశభాక్ ఇత్యర్థః ॥ ౫౫ ॥