ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
யா நிஶா ஸர்வபூ⁴தாநாம் தஸ்யாம் ஜாக³ர்தி ஸம்யமீ
யஸ்யாம் ஜாக்³ரதி பூ⁴தாநி ஸா நிஶா பஶ்யதோ முநே: ॥ 69 ॥
தத்ராபி ப்ரவர்தகப்ரமாணாபா⁴வே ப்ரவ்ருத்த்யநுபபத்தி: இதி சேத் , ; ஸ்வாத்மவிஷயத்வாதா³த்மவிஜ்ஞாநஸ்ய ஹி ஆத்மந: ஸ்வாத்மநி ப்ரவர்தகப்ரமாணாபேக்ஷதா, ஆத்மத்வாதே³வதத³ந்தத்வாச்ச ஸர்வப்ரமாணாநாம் ப்ரமாணத்வஸ்ய ஹி ஆத்மஸ்வரூபாதி⁴க³மே ஸதி புந: ப்ரமாணப்ரமேயவ்யவஹார: ஸம்ப⁴வதிப்ரமாத்ருத்வம் ஹி ஆத்மந: நிவர்தயதி அந்த்யம் ப்ரமாணம் ; நிவர்தயதே³வ அப்ரமாணீப⁴வதி, ஸ்வப்நகாலப்ரமாணமிவ ப்ரபோ³தே⁴லோகே வஸ்த்வதி⁴க³மே ப்ரவ்ருத்திஹேதுத்த்வாத³ர்ஶநாத் ப்ரமாணஸ்யதஸ்மாத் ஆத்மவித³: கர்மண்யதி⁴கார இதி ஸித்³த⁴ம் ॥ 69 ॥
யா நிஶா ஸர்வபூ⁴தாநாம் தஸ்யாம் ஜாக³ர்தி ஸம்யமீ
யஸ்யாம் ஜாக்³ரதி பூ⁴தாநி ஸா நிஶா பஶ்யதோ முநே: ॥ 69 ॥
தத்ராபி ப்ரவர்தகப்ரமாணாபா⁴வே ப்ரவ்ருத்த்யநுபபத்தி: இதி சேத் , ; ஸ்வாத்மவிஷயத்வாதா³த்மவிஜ்ஞாநஸ்ய ஹி ஆத்மந: ஸ்வாத்மநி ப்ரவர்தகப்ரமாணாபேக்ஷதா, ஆத்மத்வாதே³வதத³ந்தத்வாச்ச ஸர்வப்ரமாணாநாம் ப்ரமாணத்வஸ்ய ஹி ஆத்மஸ்வரூபாதி⁴க³மே ஸதி புந: ப்ரமாணப்ரமேயவ்யவஹார: ஸம்ப⁴வதிப்ரமாத்ருத்வம் ஹி ஆத்மந: நிவர்தயதி அந்த்யம் ப்ரமாணம் ; நிவர்தயதே³வ அப்ரமாணீப⁴வதி, ஸ்வப்நகாலப்ரமாணமிவ ப்ரபோ³தே⁴லோகே வஸ்த்வதி⁴க³மே ப்ரவ்ருத்திஹேதுத்த்வாத³ர்ஶநாத் ப்ரமாணஸ்யதஸ்மாத் ஆத்மவித³: கர்மண்யதி⁴கார இதி ஸித்³த⁴ம் ॥ 69 ॥

ப்ரவர்தகம் ப்ரமாணம் விதி⁴:, தத³பா⁴வே கர்மஸ்விவ விது³ஷோ ஜ்ஞாநநிஷ்டா²யாமபி ப்ரவ்ருத்தேரநுபபத்தே:, ஆஶ்ரயணீயோ ஜ்ஞாநவதோ(அ)பி விதி⁴ரிதி ஶங்கதே -

தத்ராபீதி ।

கிமாத்மஜ்ஞாநம் விதி⁴மபேக்ஷதே ? கிம் வா ஆத்மா ? நாத்³ய: । தஸ்ய ஸ்வரூபவிஷயஸ்ய யதா²ப்ரமாணப்ரமேயமுத்பத்தேர்வித்⁴யநபேக்ஷத்வாதி³த்யாஹ -

ந ஸ்வாத்மேதி ।

ந த்³விதீய இத்யாஹ-

நஹீதி ।

ப்ரவர்தகப்ரமாணஶப்³தி³தஸ்ய விதே⁴: ஸாத்⁴யவிஷயத்வாத் ஆத்மநஶ்சாஸாத்⁴யத்வாதி³தி ஹேதுமாஹ -

ஆத்மத்வாதே³வேதி ।

ஆத்மதஜ்ஜ்ஞாநயோர்விக்⁴யநபேக்ஷத்வே(அ)பி ஜ்ஞாநிநோ மாநமேவ வ்யவஹாரம் ப்ரதி நியமார்த²ம் வித்⁴யபேக்ஷா ஸ்யாத் , இத்யாஶங்க்யாஹ -

தத³ந்தத்வாச்சேதி ।

ஸர்வேஷாம் ப்ரமாணாநாம் ப்ராமாண்யஸ்ய ஆத்மஜ்ஞாநோத³யாவஸாநத்வாத் தஸ்மிந்நுத்பந்நே வ்யவஹாரஸ்ய நிரவகாஶத்வாத் , ந தத்ப்ரதி நியமாய ஜ்ஞாநிநோ விதி⁴ரித்யர்த²: ।

உக்தமேவ வ்யக்தீகரோதி -

நஹீதி ।

த⁴ர்மாதி⁴க³மவதா³த்மாதி⁴க³மே(அ)பி கிமிதி யதோ²க்தோ வ்யவஹாரோ ந ப⁴வதி ? இத்யாஶங்க்யாஹ -

ப்ரமாத்ருத்வம் ஹீதி ।

தந்நிவ்ருத்தௌ கத²மத்³வைதஜ்ஞாநஸ்ய ப்ராமாண்யம் ? இத்யாஶங்க்யாஹ -

நிவர்தயதே³வேதி ।

நிவர்தயத் அத்³வைதஜ்ஞாநம் ஸ்வயம் நிவ்ருத்தேர்ந ப்ரமாணம் , இத்யத்ர த்³ருஷ்டாந்தமாஹ -

ஸ்வப்நேதி ।

ஆத்மஜ்ஞாநஸ்ய வித்⁴யநபேக்ஷத்வே ஹேத்வந்தரமாஹ -

லோகே சேதி ।

வ்யவஹாரபூ⁴மௌ ஹி ப்ரமாணஸ்ய வஸ்துநிஶ்வயப²லபர்யந்தத்வே ஸதி ப்ரவர்தகவிதி⁴ஸாபேக்ஷத்வாநுபலம்பா⁴த் அத்³வைதஜ்ஞாநமபி ப்ரமாணத்வாத் ந விதி⁴மபேக்ஷதே, ரஜ்ஜ்வாதி³ஜ்ஞாநவதி³த்யர்த²: ।

ஆத்மஜ்ஞாநவதஸ்தந்நிஷ்டா²விதி⁴மந்தரேண ஜ்ஞாநமாஹத்ம்யேநைவ ஸித்³த⁴த்வாத் , தஸ்ய கர்மஸம்ந்யாஸே(அ)தி⁴கார:, ந கர்மணி, இத்யுபஸம்ஹரதி -

தஸ்மாதி³தி

॥ 69 ॥