ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಆಪೂರ್ಯಮಾಣಮಚಲಪ್ರತಿಷ್ಠಂ ಸಮುದ್ರಮಾಪಃ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ಯದ್ವತ್
ತದ್ವತ್ಕಾಮಾ ಯಂ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ಸರ್ವೇ ಶಾಂತಿಮಾಪ್ನೋತಿ ಕಾಮಕಾಮೀ ॥ ೭೦ ॥
ಆಪೂರ್ಯಮಾಣಮ್ ಅದ್ಭಿಃ ಅಚಲಪ್ರತಿಷ್ಠಮ್ ಅಚಲತಯಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಅವಸ್ಥಿತಿಃ ಯಸ್ಯ ತಮ್ ಅಚಲಪ್ರತಿಷ್ಠಂ ಸಮುದ್ರಮ್ ಆಪಃ ಸರ್ವತೋ ಗತಾಃ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ಸ್ವಾತ್ಮಸ್ಥಮವಿಕ್ರಿಯಮೇವ ಸಂತಂ ಯದ್ವತ್ , ತದ್ವತ್ ಕಾಮಾಃ ವಿಷಯಸಂನಿಧಾವಪಿ ಸರ್ವತಃ ಇಚ್ಛಾವಿಶೇಷಾಃ ಯಂ ಪುರುಷಮ್ಸಮುದ್ರಮಿವ ಆಪಃಅವಿಕುರ್ವಂತಃ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ಸರ್ವೇ ಆತ್ಮನ್ಯೇವ ಪ್ರಲೀಯಂತೇ ಸ್ವಾತ್ಮವಶಂ ಕುರ್ವಂತಿ, ಸಃ ಶಾಂತಿಂ ಮೋಕ್ಷಮ್ ಆಪ್ನೋತಿ, ಇತರಃ ಕಾಮಕಾಮೀ, ಕಾಮ್ಯಂತ ಇತಿ ಕಾಮಾಃ ವಿಷಯಾಃ ತಾನ್ ಕಾಮಯಿತುಂ ಶೀಲಂ ಯಸ್ಯ ಸಃ ಕಾಮಕಾಮೀ, ನೈವ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ ೭೦ ॥
ಆಪೂರ್ಯಮಾಣಮಚಲಪ್ರತಿಷ್ಠಂ ಸಮುದ್ರಮಾಪಃ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ಯದ್ವತ್
ತದ್ವತ್ಕಾಮಾ ಯಂ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ಸರ್ವೇ ಶಾಂತಿಮಾಪ್ನೋತಿ ಕಾಮಕಾಮೀ ॥ ೭೦ ॥
ಆಪೂರ್ಯಮಾಣಮ್ ಅದ್ಭಿಃ ಅಚಲಪ್ರತಿಷ್ಠಮ್ ಅಚಲತಯಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಅವಸ್ಥಿತಿಃ ಯಸ್ಯ ತಮ್ ಅಚಲಪ್ರತಿಷ್ಠಂ ಸಮುದ್ರಮ್ ಆಪಃ ಸರ್ವತೋ ಗತಾಃ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ಸ್ವಾತ್ಮಸ್ಥಮವಿಕ್ರಿಯಮೇವ ಸಂತಂ ಯದ್ವತ್ , ತದ್ವತ್ ಕಾಮಾಃ ವಿಷಯಸಂನಿಧಾವಪಿ ಸರ್ವತಃ ಇಚ್ಛಾವಿಶೇಷಾಃ ಯಂ ಪುರುಷಮ್ಸಮುದ್ರಮಿವ ಆಪಃಅವಿಕುರ್ವಂತಃ ಪ್ರವಿಶಂತಿ ಸರ್ವೇ ಆತ್ಮನ್ಯೇವ ಪ್ರಲೀಯಂತೇ ಸ್ವಾತ್ಮವಶಂ ಕುರ್ವಂತಿ, ಸಃ ಶಾಂತಿಂ ಮೋಕ್ಷಮ್ ಆಪ್ನೋತಿ, ಇತರಃ ಕಾಮಕಾಮೀ, ಕಾಮ್ಯಂತ ಇತಿ ಕಾಮಾಃ ವಿಷಯಾಃ ತಾನ್ ಕಾಮಯಿತುಂ ಶೀಲಂ ಯಸ್ಯ ಸಃ ಕಾಮಕಾಮೀ, ನೈವ ಪ್ರಾಪ್ನೋತಿ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ ೭೦ ॥

ಅದ್ಭಿಃ ಸಮುದ್ರಸ್ಯ ಸಮಂತಾತ್ ಪೂರ್ಯಮಾಣತ್ವೇ ವೃದ್ಧಿಹ್ರಾಸವತೀ ತದೀಯಾ ಸ್ಥಿತಿರಾಪತೇತ್ , ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ -

ಅಚಲೇತಿ ।

ನಹಿ ಸಮುದ್ರಸ್ಯೋದಕಾತ್ಮಕಂ ಪ್ರತಿನಿಯತಂ ರೂಪಂ ಕದಾಚಿದ್ವಿವರ್ಧತೇ ಹ್ರಸತೇ ವಾ । ತೇನ ತದೀಯಾ ಸ್ಥಿತಿರೇಕರೂಪೈವೇತ್ಯರ್ಥಃ ।

ತತ್ತನ್ನಾದೇಯಾಶ್ಚೇದಾಪಃ ಸಮುದ್ರಾಂತರ್ಗಚ್ಛಂತಿ, ತರ್ಹಿ ತಸ್ಯ ವಿಕ್ರಿಯಾವತ್ತ್ವಾದಪ್ರತಿಷ್ಠಾ ಸ್ಯಾತ್ , ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ -

ಸ್ವಾತ್ಮಸ್ಥಮಿತಿ ।

ಇಚ್ಛಾವಿಶೇಷಾ ವಿಷಯಾಣಾಮಸಂನಿಧೌ ವಿದುಷಿ ನಿರ್ವಿಕಾರೇ ಪ್ರವಿಶಂತೋಽಪಿ ಸಂನಿಧಾನೇ ತಸ್ಮಿನ್ ಪ್ರವಿಶಂತೋ ವಿಕಾರಮಾಪಾದಯೇಯುಃ, ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ -

ವಿಷಯೇತಿ ।

ಪ್ರವೇಶಂ ವಿಶದಯತಿ -

ಸರ್ವತ ಇತಿ ।

‘ಯೋಽಕಾಮಃ’ (ಬೃ. ೪.೪.೬ ) ಇತ್ಯಾದಿಶ್ರುತೇಃ, ವಿಷಯವಿಮುಖಸ್ಯ ನಿಷ್ಕಾಮಸ್ಯ ಮೋಕ್ಷಃ, ನ ಕಾಮಕಾಮುಕಸ್ಯೇತ್ಯಾಹ -

ಸ ಶಾಂತಿಮಿತಿ

॥ ೭೦ ॥