ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
ஸித்³த⁴ஸ்தர்ஹி ஸர்வாஶ்ரமிணாம் ஜ்ஞாநகர்மணோ: ஸமுச்சய:, முமுக்ஷோ: ஸர்வகர்மஸம்ந்யாஸவிதா⁴நாத்புத்ரைஷணாயா வித்தைஷணாயாஶ்ச லோகைஷணாயாஶ்ச வ்யுத்தா²யாத² பி⁴க்ஷாசர்யம் சரந்தி’ (ப்³ரு. உ. 3 । 5 । 1) தஸ்மாத் ந்யாஸமேஷாம் தபஸாமதிரிக்தமாஹு:’ (தை. நா. 79) ந்யாஸ ஏவாத்யரேசயத்’ (தை. நா. 78) இதி, கர்மணா ப்ரஜயா த⁴நேந த்யாகே³நைகே அம்ருதத்வமாநஶு:’ (தை. நா. 12) இதி ப்³ரஹ்மசர்யாதே³வ ப்ரவ்ரஜேத்’ (ஜா. உ. 4) இத்யாத்³யா: ஶ்ருதய:த்யஜ த⁴ர்மமத⁴ர்மம் உபே⁴ ஸத்யாந்ருதே த்யஜஉபே⁴ ஸத்யாந்ருதே த்யக்த்வா யேந த்யஜஸி தத்த்யஜ । ’ (மோ. த⁴. 329 । 40) ஸம்ஸாரமே நி:ஸாரம் த்³ருஷ்ட்வா ஸாரதி³த்³ருக்ஷயாப்ரவ்ரஜந்த்யக்ருதோத்³வாஹா: பரம் வைராக்³யமாஶ்ரிதா:’ ( ? ) இதி ப்³ருஹஸ்பதி:கர்மணா ப³த்⁴யதே ஜந்துர்வித்³யயா விமுச்யதேதஸ்மாத்கர்ம குர்வந்தி யதய: பாரத³ர்ஶிந:’ (மோ. த⁴. 241 । 7) இதி ஶுகாநுஶாஸநம்இஹாபி ஸர்வகர்மாணி மநஸா ஸம்ந்யஸ்ய’ (ப⁴. கீ³. 5 । 13) இத்யாதி³
ஸித்³த⁴ஸ்தர்ஹி ஸர்வாஶ்ரமிணாம் ஜ்ஞாநகர்மணோ: ஸமுச்சய:, முமுக்ஷோ: ஸர்வகர்மஸம்ந்யாஸவிதா⁴நாத்புத்ரைஷணாயா வித்தைஷணாயாஶ்ச லோகைஷணாயாஶ்ச வ்யுத்தா²யாத² பி⁴க்ஷாசர்யம் சரந்தி’ (ப்³ரு. உ. 3 । 5 । 1) தஸ்மாத் ந்யாஸமேஷாம் தபஸாமதிரிக்தமாஹு:’ (தை. நா. 79) ந்யாஸ ஏவாத்யரேசயத்’ (தை. நா. 78) இதி, கர்மணா ப்ரஜயா த⁴நேந த்யாகே³நைகே அம்ருதத்வமாநஶு:’ (தை. நா. 12) இதி ப்³ரஹ்மசர்யாதே³வ ப்ரவ்ரஜேத்’ (ஜா. உ. 4) இத்யாத்³யா: ஶ்ருதய:த்யஜ த⁴ர்மமத⁴ர்மம் உபே⁴ ஸத்யாந்ருதே த்யஜஉபே⁴ ஸத்யாந்ருதே த்யக்த்வா யேந த்யஜஸி தத்த்யஜ । ’ (மோ. த⁴. 329 । 40) ஸம்ஸாரமே நி:ஸாரம் த்³ருஷ்ட்வா ஸாரதி³த்³ருக்ஷயாப்ரவ்ரஜந்த்யக்ருதோத்³வாஹா: பரம் வைராக்³யமாஶ்ரிதா:’ ( ? ) இதி ப்³ருஹஸ்பதி:கர்மணா ப³த்⁴யதே ஜந்துர்வித்³யயா விமுச்யதேதஸ்மாத்கர்ம குர்வந்தி யதய: பாரத³ர்ஶிந:’ (மோ. த⁴. 241 । 7) இதி ஶுகாநுஶாஸநம்இஹாபி ஸர்வகர்மாணி மநஸா ஸம்ந்யஸ்ய’ (ப⁴. கீ³. 5 । 13) இத்யாதி³

யதி³ ஸர்வேஷாமாஶ்ரமாணாம் ஶ்ருதிஸ்ம்ருதிமூலத்வம், தர்ஹி தத்ததா³ஶ்ரமவிஹிதகர்மணாம் ஜ்ஞாநேந ஸமுச்சய: ஸித்⁴யதீதி ஶங்கதே -

ஸித்³த⁴ஸ்தர்ஹீதி ।

யத்³யபி ஜ்ஞாநோத்பத்தாவாஶ்ரமகர்மணாம் ஸாத⁴நத்வம், ததா²(அ)பி ஜ்ஞாநமுத்பந்நம் நைவ ப²லே ஸஹகாரித்வேந தாந்யபேக்ஷதே, அந்யதா² ஸம்ந்யாஸவித்⁴யநுபபத்தேரிதி தூ³ஷயதி -

ந முமுக்ஷோரிதி ।

ஸம்ந்யாஸவிதா⁴நமேவாநுக்ராமதி -

வ்யுத்தா²யேத்யாதி³நா ।

ஏஷணாப்⁴யோ வைமுக்²யேநோத்தா²நம் - தத்பரித்யாக³: ।

ஆஶ்ரமஸம்பத்த்யநந்தரம் தத்ர விஹிதத⁴ர்மகலாபாநுஷ்டா²நமபி கர்தவ்யமித்யாஹ -

அதே²தி ।

ப்ராகு³க்தாநாம் ஸத்யாதீ³நாமல்பப²லத்வாத்³ ந்யாஸஸ்ய ச ஜ்ஞாநத்³வாரா மோக்ஷப²லத்வாதி³த்யாஹ -

தஸ்மாதி³தி ।

அதிரிக்தம் -அதிஶயவந்தம், மஹாப²லமிதி யாவத் ।

ப்ரக்ருதகர்மப்⁴ய: ஸகாஶாந்ந்யாஸ ஏவாதிஶயவாந் ஆஸீதி³த்யுக்தே(அ)ர்தே² வாக்யாந்தரம் பட²தி -

ந்யாஸ ஏவேதி ।

லோகத்ரயஹேதும் ஸாத⁴நத்ரயம் பரித்யஜ்ய ஸம்ஸாராத்³ விரக்தா: ஸம்ந்யாஸபூர்வகாதா³த்மஜ்ஞாநாதே³வ ப்ராப்தவந்தோ மோக்ஷமித்யாஹ -

ந கர்மணேதி ।

ஸதி வைராக்³ய நாஸ்தி கர்மாபேக்ஷா, ஸத்யாம் ஸாமக்³ர்யாம் கார்யாக்ஷேபாநுபபத்தேரித்யாஹ -

ப்³ரஹ்மசர்யாதே³வேதி ।

இத்யாத்³யா: - ஸர்வகர்மஸம்ந்யாஸவிதா⁴யிந்ய:, ஶ்ருதய:, ப⁴வந்தீதி ஶேஷ: ।

‘ஆத்மாநமேவ லோகமிச்ச²ந்த: ப்ரவ்ரஜந்தி’ (ப்³ரு. உ. 4-4-22) இத்யாதி³வாக்யஸங்க்³ரஹார்த²மாதி³பத³ம் । தத்ரைவ ஸ்ம்ருதிமுதா³ஹரதி -

த்யஜேதி ।

த⁴ர்மாத⁴ர்மயோ: ஸத்யாந்ருதயோஶ்ச ஸம்ஸாராரம்ப்⁴கத்வாத்³ முமுக்ஷுணா தத்த்யாகே³ ப்ரயதிதவ்யமித்யர்த²: ।

த்யக்த்ருத்வாபி⁴மாநஸ்யாபி தத்த்வத: ஸ்வரூபஸம்ப³ந்தா⁴பா⁴வாத் த்யாஜ்யத்வமவிஶிஷ்டமித்யாஹ -

யேநேதி ।

அநுப⁴வாநுஸாரேண ப்ரமாத்ருதாப்ரமுக²ரய ஸம்ஸாரஸ்ய து³:க²ப²லத்வமாலக்ஷ்ய மோக்ஷஹேதுஸம்யக்³ஜ்ஞாநஸித்³த⁴யே ப்³ரஹ்மசர்யாதே³வ பாரிவ்ரஜ்யமநுஷ்டே²யமித்யுத்பத்திவிதி⁴முபந்யஸ்யதி -

ஸம்ஸாரமிதி ।

தத்த்வஜ்ஞாநமுத்³தி³ஶ்ய ப்³ரஹ்மசர்யாதே³வ கர்மஸம்ந்யாஸஸாமக்³ரீமபி⁴த³தா⁴நோ விநியோக³விதி⁴ம் ஸூசயதி -

பரமிதி ।

ஜ்ஞாநகர்மணோரஸமுச்சயார்த²ம் ப²லவிபா⁴க³ம் கத²யதி -

கர்மணேதி ।

உக்தம் ப²லவிபா⁴க³மநூத்³ய ஜ்ஞாநநிஷ்டா²நாம் கர்மஸம்ந்யாஸஸ்ய கர்தவ்யத்வமாஹ -

தஸ்மாதி³தி ।

வாக்யஶேஷே(அ)பி ஸர்வகர்மஸம்ந்யாஸோ விவக்ஷிதோ(அ)ஸ்தீத்யாஹ -

இஹாபீதி ॥