ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಮಾಂ ಬಂಧಕಾರಣೇ ಕರ್ಮಣ್ಯೇವ ನಿಯೋಜಯಸಿಇತಿ ವಿಷಣ್ಣಮನಸಮರ್ಜುನಮ್ಕರ್ಮ ನಾರಭೇಇತ್ಯೇವಂ ಮನ್ವಾನಮಾಲಕ್ಷ್ಯ ಆಹ ಭಗವಾನ್ ಕರ್ಮಣಾಮನಾರಂಭಾತ್ ಇತಿಅಥವಾಜ್ಞಾನಕರ್ಮನಿಷ್ಠಯೋಃ ಪರಸ್ಪರವಿರೋಧಾತ್ ಏಕೇನ ಪುರುಷೇಣ ಯುಗಪತ್ ಅನುಷ್ಠಾತುಮಶಕ್ತ್ಯತ್ವೇ ಸತಿ ಇತರೇತರಾನಪೇಕ್ಷಯೋರೇವ ಪುರುಷಾರ್ಥಹೇತುತ್ವೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕರ್ಮನಿಷ್ಠಾಯಾ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾಪ್ರಾಪ್ತಿಹೇತುತ್ವೇನ ಪುರುಷಾರ್ಥಹೇತುತ್ವಮ್ , ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೇಣ ; ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾ ತು ಕರ್ಮನಿಷ್ಠೋಪಾಯಲಬ್ಧಾತ್ಮಿಕಾ ಸತೀ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೇಣ ಪುರುಷಾರ್ಥಹೇತುಃ ಅನ್ಯಾನಪೇಕ್ಷಾ, ಇತ್ಯೇತಮರ್ಥಂ ಪ್ರದರ್ಶಯಿಷ್ಯನ್ ಆಹ ಭಗವಾನ್
ಮಾಂ ಬಂಧಕಾರಣೇ ಕರ್ಮಣ್ಯೇವ ನಿಯೋಜಯಸಿಇತಿ ವಿಷಣ್ಣಮನಸಮರ್ಜುನಮ್ಕರ್ಮ ನಾರಭೇಇತ್ಯೇವಂ ಮನ್ವಾನಮಾಲಕ್ಷ್ಯ ಆಹ ಭಗವಾನ್ ಕರ್ಮಣಾಮನಾರಂಭಾತ್ ಇತಿಅಥವಾಜ್ಞಾನಕರ್ಮನಿಷ್ಠಯೋಃ ಪರಸ್ಪರವಿರೋಧಾತ್ ಏಕೇನ ಪುರುಷೇಣ ಯುಗಪತ್ ಅನುಷ್ಠಾತುಮಶಕ್ತ್ಯತ್ವೇ ಸತಿ ಇತರೇತರಾನಪೇಕ್ಷಯೋರೇವ ಪುರುಷಾರ್ಥಹೇತುತ್ವೇ ಪ್ರಾಪ್ತೇ ಕರ್ಮನಿಷ್ಠಾಯಾ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾಪ್ರಾಪ್ತಿಹೇತುತ್ವೇನ ಪುರುಷಾರ್ಥಹೇತುತ್ವಮ್ , ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೇಣ ; ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾ ತು ಕರ್ಮನಿಷ್ಠೋಪಾಯಲಬ್ಧಾತ್ಮಿಕಾ ಸತೀ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೇಣ ಪುರುಷಾರ್ಥಹೇತುಃ ಅನ್ಯಾನಪೇಕ್ಷಾ, ಇತ್ಯೇತಮರ್ಥಂ ಪ್ರದರ್ಶಯಿಷ್ಯನ್ ಆಹ ಭಗವಾನ್

ತರ್ಹಿ ವಿಭಾಗವಚನಾನುರೋಧಾದರ್ಜುನಸ್ಯಾಪಿ ಸಂನ್ಯಾಸಪೂರ್ವಿಕಾಯಾಂ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾಯಾಮೇವಾಧಿಕಾರೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ, ನೇತ್ಯಾಹ -

ಮಾಂ ಚೇತಿ ।

ಬುದ್ಧೇರ್ಜ್ಯಾಯಸ್ತ್ವಮುಪೇತ್ಯಾಪೀತಿ ಚಕಾರಾರ್ಥಃ । ಅರ್ಜುನಮಾಲಕ್ಷ್ಯ ಭಗವಾನಾಹೇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ।

ಅಂತರೇಣಾಪಿ ಕರ್ಮಾಣಿ, ಶ್ರವಣಾದಿಭಿರ್ಜ್ಞಾನಾವಾಪ್ತಿರ್ಭವಿಷ್ಯತೀತಿ ಪರಬುದ್ಧಿಮನುರುಧ್ಯ ವಿಶಿನಷ್ಟಿ -

ಕರ್ಮೇತಿ ।

ವಿಭಾಗವಚನವಶಾದಸಮುಚ್ಚಯಶ್ಚೇದ್ ಉಭಯೋರಪಿ ಜ್ಞಾನಕರ್ಮಣೋಃ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೇಣ ಪುರುಷಾರ್ಥಹೇತುತ್ವಮ್ , ಅನ್ಯಥಾ ಕರ್ಮವದ್ ಜ್ಞಾನಮಪಿ ನ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೇಣ ಪುರುಷಾರ್ಥಂ ಸಾಧಯೇದ್ ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಸಂಬಂಧಾಂತರಮಾಹ -

ಅಥವೇತಿ ।

ತರ್ಹಿ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾಽಪಿ ಕರ್ಮನಿಷ್ಠಾವನ್ನಿಷ್ಠಾತ್ವಾವಿಶೇಷಾನ್ನ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯೇಣ ಪುರುಷಾರ್ಥಹೇತುರಿತಿ । ಸಮುಚ್ಚಯಸಿದ್ಧಿರಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ -

ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾ ತ್ವಿತಿ ।

ನಹಿ ರಜ್ಜುತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನಮುತ್ಪನ್ನಂ ಫಲಸಿದ್ಧೌ ಸಹಕಾರಿಸಾಪೇಕ್ಷಮಾಲಕ್ಷ್ಯತೇ । ತಥೇದಮಪಿ ಚ ಉತ್ಪನ್ನಂ ಮೋಕ್ಷಾಯ ನಾನ್ಯದಪೇಕ್ಷತೇ । ತದಾಹ -

ಅನ್ಯೇತಿ ।