‘ಯಸ್ಯ ವಾ ಏತತ್ ಕರ್ಮ’ (ಕೌ. ಉ. ೪. ೧೭) ಇತಿ ಶ್ರುತಾವಿವ ಕರ್ಮಶಬ್ದಸ್ಯ ಕ್ರಿಯಮಾಣವಸ್ತುವಿಷಯತ್ವಮಾಶಂಕ್ಯ ವ್ಯಾಚಷ್ಟೇ -

ಕ್ರಿಯಾಣಾಮಿತಿ ।

ತಾಶ್ಚನಿತ್ಯನೈಮಿತ್ತಿಕತ್ವೇನ ವಿಭಜತೇ -

ಯಜ್ಞಾದೀನಾಮಿತಿ ।

ಅಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಜನ್ಮನಿ ಅನುಷ್ಠಿತಾನಾಂ ಕರ್ಮಣಾಂ ಬುದ್ಧಿಶುದ್ಧಿದ್ವಾರಾ ಜ್ಞಾನಕಾರಣತ್ವೇ, ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಾಂ ಕುತೋ ಜ್ಞಾನೋತ್ಪತ್ತಿರ್ಜನ್ಮಾಂತರಕೃತಾನಾಂ ಕರ್ಮಣಾಂ ವಾ ತಥಾತ್ವೇ, ಗೃಹಸ್ಥಾದೀನಾಮೈಹಿಕಾನಿ ಕರ್ಮಾಣಿ ನ ಜ್ಞಾನಹೇತವಃ ಸ್ಯುರಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಅನಿಯಮಂ ದರ್ಶಯತಿ -

ಇಹೇತಿ ।

ನೇಮಾನಿ ಸತ್ತ್ವಶುದ್ಧಿಕಾರಣಾನಿ ಉಪಾತ್ತದುರಿತಪ್ರತಿಬಂಧಾದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಹ -

ಉಪಾತ್ತೇತಿ ।

ತರ್ಹಿ ತಾವತೈವ ಕೃತಾರ್ಥಾನಾಂ ಕುತೋ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾಹೇತುತ್ವಂ, ತತ್ರಾಹ -

ತತ್ಕಾರಣತ್ವೇನೇತಿ ।

ಕರ್ಮಣಾಂ ಚಿತ್ತಶುದ್ಧಿದ್ವಾರಾ ಜ್ಞಾನಹೇತುತ್ವೇ ಮಾನಮಾಹ -

ಜ್ಞಾನಮಿತಿ ।

ಅನಾರಂಭಶಬ್ದಸ್ಯೋಪಕ್ರಮವಿಪರೀತವಿಷಯತ್ವಂ ವ್ಯಾವರ್ತಯತಿ-

ಅನನುಷ್ಠಾನಾದಿತಿ ।

ನಿಷ್ಕರ್ಮಣಃ ಸಂನ್ಯಾಸಿನಃ ಕರ್ಮಜ್ಞಾನಂ ನೈಷ್ಕರ್ಮ್ಯಮಿತಿ ವ್ಯಾಚಷ್ಟೇ -

ನಿಷ್ಕರ್ಮೇತಿ ।

ಕರ್ಮಾಭಾವಾವಸ್ಥಾಂ ವ್ಯವಚ್ಛಿನತ್ತಿ -

ಜ್ಞಾನಯೋಗೇನೇತಿ ।

ತಸ್ಯಾಃ ಸಾಧನಪಕ್ಷಪಾತಿತ್ವಂ ವ್ಯಾವರ್ತಯತಿ -

ನಿಷ್ಕ್ರಿಯೇತಿ ।