ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಅಜೋಽಪಿ ಸನ್ನವ್ಯಯಾತ್ಮಾ
ಭೂತಾನಾಮೀಶ್ವರೋಽಪಿ ಸನ್
ಪ್ರಕೃತಿಂ ಸ್ವಾಮಧಿಷ್ಠಾಯ
ಸಂಭವಾಮ್ಯಾತ್ಮಮಾಯಯಾ ॥ ೬ ॥
ಅಜೋಽಪಿ ಜನ್ಮರಹಿತೋಽಪಿ ಸನ್ , ತಥಾ ಅವ್ಯಯಾತ್ಮಾ ಅಕ್ಷೀಣಜ್ಞಾನಶಕ್ತಿಸ್ವಭಾವೋಽಪಿ ಸನ್ , ತಥಾ ಭೂತಾನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಾದಿಸ್ತಂಬಪರ್ಯಂತಾನಾಮ್ ಈಶ್ವರಃ ಈಶನಶೀಲೋಽಪಿ ಸನ್ , ಪ್ರಕೃತಿಂ ಸ್ವಾಂ ಮಮ ವೈಷ್ಣವೀಂ ಮಾಯಾಂ ತ್ರಿಗುಣಾತ್ಮಿಕಾಮ್ , ಯಸ್ಯಾ ವಶೇ ಸರ್ವಂ ಜಗತ್ ವರ್ತತೇ, ಯಯಾ ಮೋಹಿತಂ ಸತ್ ಸ್ವಮಾತ್ಮಾನಂ ವಾಸುದೇವಂ ಜಾನಾತಿ, ತಾಂ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಸ್ವಾಮ್ ಅಧಿಷ್ಠಾಯ ವಶೀಕೃತ್ಯ ಸಂಭವಾಮಿ ದೇಹವಾನಿ ಭವಾಮಿ ಜಾತ ಇವ ಆತ್ಮಮಾಯಯಾ ಆತ್ಮನಃ ಮಾಯಯಾ, ಪರಮಾರ್ಥತೋ ಲೋಕವತ್ ॥ ೬ ॥
ಅಜೋಽಪಿ ಸನ್ನವ್ಯಯಾತ್ಮಾ
ಭೂತಾನಾಮೀಶ್ವರೋಽಪಿ ಸನ್
ಪ್ರಕೃತಿಂ ಸ್ವಾಮಧಿಷ್ಠಾಯ
ಸಂಭವಾಮ್ಯಾತ್ಮಮಾಯಯಾ ॥ ೬ ॥
ಅಜೋಽಪಿ ಜನ್ಮರಹಿತೋಽಪಿ ಸನ್ , ತಥಾ ಅವ್ಯಯಾತ್ಮಾ ಅಕ್ಷೀಣಜ್ಞಾನಶಕ್ತಿಸ್ವಭಾವೋಽಪಿ ಸನ್ , ತಥಾ ಭೂತಾನಾಂ ಬ್ರಹ್ಮಾದಿಸ್ತಂಬಪರ್ಯಂತಾನಾಮ್ ಈಶ್ವರಃ ಈಶನಶೀಲೋಽಪಿ ಸನ್ , ಪ್ರಕೃತಿಂ ಸ್ವಾಂ ಮಮ ವೈಷ್ಣವೀಂ ಮಾಯಾಂ ತ್ರಿಗುಣಾತ್ಮಿಕಾಮ್ , ಯಸ್ಯಾ ವಶೇ ಸರ್ವಂ ಜಗತ್ ವರ್ತತೇ, ಯಯಾ ಮೋಹಿತಂ ಸತ್ ಸ್ವಮಾತ್ಮಾನಂ ವಾಸುದೇವಂ ಜಾನಾತಿ, ತಾಂ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಸ್ವಾಮ್ ಅಧಿಷ್ಠಾಯ ವಶೀಕೃತ್ಯ ಸಂಭವಾಮಿ ದೇಹವಾನಿ ಭವಾಮಿ ಜಾತ ಇವ ಆತ್ಮಮಾಯಯಾ ಆತ್ಮನಃ ಮಾಯಯಾ, ಪರಮಾರ್ಥತೋ ಲೋಕವತ್ ॥ ೬ ॥

ಪಾರಮಾರ್ಥಿಕಜನ್ಮಾಯೋಗೇ ಕಾರಣಂ ಪೂರ್ವಾರ್ಧೇನಾನೂದ್ಯ, ಪ್ರಾತಿಭಾಸಿಕಜನ್ಮಸಂಭವೇ ಕಾರಣಮಾಹ -

ಪ್ರಕೃತಿಮಿತಿ ।

ಪ್ರಕೃತಿಶಬ್ದಸ್ಯ ಸ್ವರೂಪವಿಷಯತ್ವಂ ಪ್ರತ್ಯಾದೇಷ್ಟುಮ್ ಆತ್ಮಮಾಯಯಾ ಇತ್ಯುಕ್ತಮ್ ।

ವಸ್ತುತೋ ಜನ್ಮಾಭಾವೇ ಕಾರಣಾನುವಾದಭಾಗಂ ವಿವೃಣೋತಿ -

ಅಜೋಽಪೀತ್ಯಾದಿನಾ ।

ಪ್ರಾತಿಭಾಸಿಕಜನ್ಮಸಂಭವೇ ಕಾರಣಕಥನಪರಮುತ್ತರಾರ್ಧಂ ವಿಭಜತೇ -

ಪ್ರಕೃತಿಮಿತ್ಯಾದಿನಾ ।

ಪ್ರಕೃತಿಶಬ್ದಸ್ಯ ಸ್ವರೂಪಶಬ್ದಪರ್ಯಾಯತ್ವಂ ವಾರಯತಿ -

ಮಾಯಾಮಿತಿ ।

ತಸ್ಯಾಃ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಂ ನಿರಾಕೃತ್ಯ ಭಗವದಧೀನತ್ವಮಾಹ -

ಮಮೇತಿ ।

ತಸ್ಯಾಶ್ಚಾಧಿಕರಣದ್ವಾರೇಣಾವಚ್ಛಿನ್ನತ್ವಂ ಸೂಚಯತಿ -

ವೈಷ್ಣವೀಮಿತಿ ।

ಮಾಯಾಶಬ್ದಸ್ಯಾಪಿ ಪ್ರಜ್ಞಾನಾಮಸು ಪಾಠಾದ್ ವಿಜ್ಞಾನಶಕ್ತಿವಿಷಯತ್ವಮಾಶಂಕ್ಯಾಹ -

ತ್ರಿಗುಣಾತ್ಮಿಕಾಮಿತಿ ।

ತಸ್ಯಾಃ ಕಾರ್ಯಲಿಂಗಕಮನುಮಾನಂ ಸೂಚಯತಿ -

ಯಸ್ಯಾ ಇತಿ ।

ಜಗತೋ ಮಾಯಾವಶವರ್ತಿತ್ವಮೇವ ಸ್ಫುಟಯತಿ -

ಯಯೇತಿ ।

ಯಥಾ ಲೋಕೇ ಕಶ್ಚಿಜ್ಜಾತೋ ದೇಹವಾನಾಲಕ್ಷ್ಯತೇ, ಏವಮಹಮಪಿ ಮಾಯಾಮಾಶ್ರಿತ್ಯತ್ಯಾ ಸ್ವವಶಯಾ ಸಂಭವಾಮಿ - ಜನ್ಮವ್ಯವಹಾರಮನುಭವಾಮಿ, ತೇನ ಮಾಯಾಮಯಮೀಶ್ವರಸ್ಯ ಜನ್ಮೇತ್ಯಾಹ -

ತಾಂ ಪ್ರಕೃತಿಮಿತ್ಯಾದಿನಾ ।

ಸಂಭವಾಮೀತ್ಯುಕ್ತಮೇವ ವಿಭಜತೇ -

ದೇಹವಾನಿತಿ ।

ಅಸ್ಮದಾದೇರಿವ ತವಾಪಿ ಪರಮಾರ್ಥತ್ವಾಭಿಮಾನೋ ಜನ್ಮಾದಿವಿಷಯೇ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ, ಪ್ರಾಗುಕ್ತಸ್ವರೂಪಪರಿಜ್ಞಾನವತ್ತ್ವಾದೀಶ್ವರಸ್ಯ ಮೈವಮಿತ್ಯಾಹ –

ನ ಪರಮಾರ್ಥತ ಇತಿ ।

ಆವೃತಜ್ಞಾನವತೋ ಲೋಕಸ್ಯ ಜನ್ಮಾದಿವಿಷಯೇ ಪರಮಾರ್ಥತ್ವಾಭಿಮಾನಃ ಸಂಭವತೀತ್ಯಾಹ -

ಲೋಕವದಿತಿ

॥ ೬ ॥