తర్హి, తవ కర్తృత్వభోక్తృత్వసమ్భవాత్ అస్మదాదితుల్యత్వేనానీశ్వరత్వమ్ , ఇత్యాశఙ్క్యాహ -
తస్యేతి ।
ఈశ్వరస్య విషమసృష్టిం విదధానస్య సృష్టివైషమ్యనిర్వాహకం కథయతి -
గుణేతి ।
గుణవిభాగేన కర్మవిభాగః । తేన చాతుర్వర్ణ్యస్య సృష్టిమేవోపదిష్టాం స్పష్టయతి -
తత్రేత్యాదినా ।
ప్రశ్నద్వయప్రతివిధానం ప్రకృతముపసమ్హరతి -
తచ్చేదమితి ।
మనుష్యలోకే పరం వర్ణాశ్రమాదిపూర్వకే కర్మణ్యధికారః, తత్రైవ వర్ణాదేరీశ్వరేణ సృష్టత్వాత్ , న లోకాన్తరేషు, తత్ర వర్ణాద్యభావాత్ , ఈశ్వరమేవ చాతుర్వర్ణ్యాశ్రమాదివిభాగినోఽధికారిణోఽనువర్తన్తే, తేనైవ వర్ణాదేస్తద్వ్యాపారస్య చ సృష్టత్వాత్ తదనువర్తనస్య యుక్తత్వాదిత్యర్థః ।
తస్యేత్యాది ద్వితీయభాగాపోహ్యం చోద్యమనుద్రవతి -
హన్తేతి ।
యది చాతుర్వర్ణ్యాదికర్తృత్వాదీశ్వరస్య ప్రాగుక్తో నియమోఽభిమతః, తర్హి, తద్విషయసృష్ట్యాదేః తన్నిష్ఠవ్యాపారస్య చ ధర్మాదేర్నివర్తకత్వాత్ తత్ఫలస్య కర్తృగామిత్వాత్ కర్తృత్వభోక్తృత్వయోస్త్వయి ప్రసఙ్గాత్ నిత్యముక్తత్వాది తే న స్యాదిత్యర్థః ।
మాయయా కర్తృత్వం, పరమార్థతశ్చాకర్తృత్వమ్ , ఇత్యభ్యుపగమాత్ నిత్యముక్తత్వాది సిధ్యతి, ఇత్యుత్తరమాహ -
ఉచ్యత ఇతి ।
మాయావృత్త్యాదిసంవ్యవహారేణ చాతుర్వణర్యాదేస్తత్కర్మణశ్చ యద్యపి కర్తాఽహం, తథాఽపి తథావిధం మాం పరమార్థతోఽకర్తారం విద్ధీతి యోజనా ।
అకర్తృత్వాదేవాభోక్తృత్వసిద్ధిః, ఇత్యాహ -
అత ఎవేతి
॥ ౧౩ ॥