శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
యస్య సర్వే సమారమ్భాః కామసఙ్కల్పవర్జితాః
జ్ఞానాగ్నిదగ్ధకర్మాణం తమాహుః పణ్డితం బుధాః ॥ ౧౯ ॥
యస్య యథోక్తదర్శినః సర్వే యావన్తః సమారమ్భాః సర్వాణి కర్మాణి, సమారభ్యన్తే ఇతి సమారమ్భాః, కామసఙ్కల్పవర్జితాః కామైః తత్కారణైశ్చ సఙ్కల్పైః వర్జితాః ముధైవ చేష్టామాత్రా అనుష్ఠీయన్తే ; ప్రవృత్తేన చేత్ లోకసఙ్గ్రహార్థమ్ , నివృత్తేన చేత్ జీవనమాత్రార్థమ్తం జ్ఞానాగ్నిదగ్ధకర్మాణం కర్మాదౌ అకర్మాదిదర్శనం జ్ఞానం తదేవ అగ్నిః తేన జ్ఞానాగ్నినా దగ్ధాని శుభాశుభలక్షణాని కర్మాణి యస్య తమ్ ఆహుః పరమార్థతః పణ్డితం బుధాః బ్రహ్మవిదః ॥ ౧౯ ॥
యస్య సర్వే సమారమ్భాః కామసఙ్కల్పవర్జితాః
జ్ఞానాగ్నిదగ్ధకర్మాణం తమాహుః పణ్డితం బుధాః ॥ ౧౯ ॥
యస్య యథోక్తదర్శినః సర్వే యావన్తః సమారమ్భాః సర్వాణి కర్మాణి, సమారభ్యన్తే ఇతి సమారమ్భాః, కామసఙ్కల్పవర్జితాః కామైః తత్కారణైశ్చ సఙ్కల్పైః వర్జితాః ముధైవ చేష్టామాత్రా అనుష్ఠీయన్తే ; ప్రవృత్తేన చేత్ లోకసఙ్గ్రహార్థమ్ , నివృత్తేన చేత్ జీవనమాత్రార్థమ్తం జ్ఞానాగ్నిదగ్ధకర్మాణం కర్మాదౌ అకర్మాదిదర్శనం జ్ఞానం తదేవ అగ్నిః తేన జ్ఞానాగ్నినా దగ్ధాని శుభాశుభలక్షణాని కర్మాణి యస్య తమ్ ఆహుః పరమార్థతః పణ్డితం బుధాః బ్రహ్మవిదః ॥ ౧౯ ॥

సమారమ్భశబ్దస్య కర్మవిషయత్వం న రూఢ్యా, కిన్తు వ్యుత్పత్త్యేత్యాహ -

సమారభ్యన్త ఇతీతి ।

కామసఙ్కల్పవర్జితత్వే కథం కర్మణామనుష్ఠానమిత్యాశఙ్క్యాహ -

ముధైవేతి ।

ఉద్దేశ్యఫలాభావే తేషామనుష్ఠానం యాదృచ్ఛికం స్యాదిత్యాశఙ్క్య, ప్రవృత్తేన నివృత్తేన వా తేషామనుష్ఠానం యాదృచ్ఛికం స్యాదితి వికల్ప్య, క్రమేణ నిరస్యతి -

ప్రవృత్తేనేత్యాదినా ।

జ్ఞానగ్నీత్యాది విభజతే -

కర్మాదావితి ।

యథోక్తజ్ఞానం యోగ్యమేవ దహతి, నాయోగ్యమితి వివక్షితత్వాత్ తస్మిన్నగ్నిపదమ్ ।

యథోక్తవిజ్ఞానవిరహిణామపి వైశేషికాదీనాం పణ్డితత్వప్రసిద్ధిమాశఙ్క్య, తేషాం పణ్డితాభాసత్వం వివక్షిత్వా విశినష్టి -

పరమార్థత ఇతి

॥ ౧౯ ॥