శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
యోగసంన్యస్తకర్మాణం జ్ఞానసఞ్ఛిన్నసంశయమ్
ఆత్మవన్తం కర్మాణి నిబధ్నన్తి ధనఞ్జయ ॥ ౪౧ ॥
యోగసంన్యస్తకర్మాణం పరమార్థదర్శనలక్షణేన యోగేన సంన్యస్తాని కర్మాణి యేన పరమార్థదర్శినా ధర్మాధర్మాఖ్యాని తం యోగసంన్యస్తకర్మాణమ్కథం యోగసంన్యస్తకర్మేత్యాహజ్ఞానసఞ్ఛిన్నసంశయం జ్ఞానేన ఆత్మేశ్వరైకత్వదర్శనలక్షణేన సఞ్ఛిన్నః సంశయో యస్య సః జ్ఞానసఞ్ఛిన్నసంశయః ఎవం యోగసంన్యస్తకర్మా తమ్ ఆత్మవన్తమ్ అప్రమత్తం గుణచేష్టారూపేణ దృష్టాని కర్మాణి నిబధ్నన్తి అనిష్టాదిరూపం ఫలం నారభన్తే హే ధనఞ్జయ ॥ ౪౧ ॥
యోగసంన్యస్తకర్మాణం జ్ఞానసఞ్ఛిన్నసంశయమ్
ఆత్మవన్తం కర్మాణి నిబధ్నన్తి ధనఞ్జయ ॥ ౪౧ ॥
యోగసంన్యస్తకర్మాణం పరమార్థదర్శనలక్షణేన యోగేన సంన్యస్తాని కర్మాణి యేన పరమార్థదర్శినా ధర్మాధర్మాఖ్యాని తం యోగసంన్యస్తకర్మాణమ్కథం యోగసంన్యస్తకర్మేత్యాహజ్ఞానసఞ్ఛిన్నసంశయం జ్ఞానేన ఆత్మేశ్వరైకత్వదర్శనలక్షణేన సఞ్ఛిన్నః సంశయో యస్య సః జ్ఞానసఞ్ఛిన్నసంశయః ఎవం యోగసంన్యస్తకర్మా తమ్ ఆత్మవన్తమ్ అప్రమత్తం గుణచేష్టారూపేణ దృష్టాని కర్మాణి నిబధ్నన్తి అనిష్టాదిరూపం ఫలం నారభన్తే హే ధనఞ్జయ ॥ ౪౧ ॥

శ్రుతియుక్తిప్రయుక్తమైక్యజ్ఞానం తన్నివర్తకం ఇత్యుత్తరమాహ -

జ్ఞానేతి ।

సంశయరహితస్యాపి కర్మాణి అనర్థహేతవో భవన్తీత్యాశఙ్క్య, ఆహ-

యోగేతి ।

విషయపరవశస్య పుంసో యోగాయోగాత్ కుతో యోగసంన్యస్తకర్మత్వమ్ ? ఇత్యాశఙ్క్య, ఆహ -

ఆత్మవన్తమితి ।

పరమార్థదర్శనతః సంశయోచ్ఛిత్తౌ తదుచ్ఛేదకజ్ఞానమాహాత్మ్యాదేవ కర్మణాం చ నివృత్తౌ, అప్రమత్తస్య ప్రాతిభాసికాని కర్మాణి బన్ధహేతవో న భవన్తి ఇత్యాహ -

న కర్మాణీతి ।

కర్మయోగాదేవ కర్మసంన్యాసస్యానుపపత్తిమ్ ఆశఙ్క్య ఆద్యం పాదం విభజతే -

పరమార్థేతి ।

తచ్చ వైధసంన్యాసపక్షే పరోక్షమ్ , ఫలసంన్యాసపక్షే తు అపరోక్షమితి వివేకః ।

యథోక్తజ్ఞానేన సంన్యస్తకర్మత్వమేవ, సతి సంశయే న సిధ్యతి, సంశయవతస్తదయోగాత్ , ఇతి శఙ్కతే -

కథమితి ।

ద్వితీయ పాదం వ్యాకుర్వన్ పరిహరతి -

ఆహేత్యాదినా ।

పాఠక్రమాదర్థక్రమస్య బలీయస్త్వాత్ ఆదౌ ద్వితీయం పాదం వ్యాఖ్యాయ పశ్చాదాద్యం పాదం వ్యాచక్షీత ఇత్యాహ -

య ఎవమితి ।

సర్వమిదం ప్రమాదవతో విషయపరవశస్య న సిధ్యతి, ఇత్యభిసన్ధాయ, ఆత్మవన్తం వ్యాకరోతి -

అప్రమత్తమితి ।

‘న కర్మాణి’ ఇత్యాదిఫలోక్తిం వ్యాచష్టే -

గుణచేష్టేతి ।

‘అనిష్టాది’ ఇత్యాదిశబ్దేన ఇష్టం మిశ్రం చ గృహ్యతే ॥ ౪౧ ॥