ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
கர்த்ருத்வம் கர்மாணி லோகஸ்ய ஸ்ருஜதி ப்ரபு⁴:
கர்மப²லஸம்யோக³ம் ஸ்வபா⁴வஸ்து ப்ரவர்ததே ॥ 14 ॥
கர்த்ருத்வம் ஸ்வத: குரு இதி நாபி கர்மாணி ரத²க⁴டப்ராஸாதா³தீ³நி ஈப்ஸிததமாநி லோகஸ்ய ஸ்ருஜதி உத்பாத³யதி ப்ரபு⁴: ஆத்மாநாபி ரதா²தி³ க்ருதவத: தத்ப²லேந ஸம்யோக³ம் கர்மப²லஸம்யோக³ம்யதி³ கிஞ்சித³பி ஸ்வத: கரோதி காரயதி தே³ஹீ, க: தர்ஹி குர்வந் காரயம்ஶ்ச ப்ரவர்ததே இதி, உச்யதேஸ்வபா⁴வஸ்து ஸ்வோ பா⁴வ: ஸ்வபா⁴வ: அவித்³யாலக்ஷணா ப்ரக்ருதி: மாயா ப்ரவர்ததே தை³வீ ஹி’ (ப⁴. கீ³. 7 । 14) இத்யாதி³நா வக்ஷ்யமாணா ॥ 14 ॥
கர்த்ருத்வம் கர்மாணி லோகஸ்ய ஸ்ருஜதி ப்ரபு⁴:
கர்மப²லஸம்யோக³ம் ஸ்வபா⁴வஸ்து ப்ரவர்ததே ॥ 14 ॥
கர்த்ருத்வம் ஸ்வத: குரு இதி நாபி கர்மாணி ரத²க⁴டப்ராஸாதா³தீ³நி ஈப்ஸிததமாநி லோகஸ்ய ஸ்ருஜதி உத்பாத³யதி ப்ரபு⁴: ஆத்மாநாபி ரதா²தி³ க்ருதவத: தத்ப²லேந ஸம்யோக³ம் கர்மப²லஸம்யோக³ம்யதி³ கிஞ்சித³பி ஸ்வத: கரோதி காரயதி தே³ஹீ, க: தர்ஹி குர்வந் காரயம்ஶ்ச ப்ரவர்ததே இதி, உச்யதேஸ்வபா⁴வஸ்து ஸ்வோ பா⁴வ: ஸ்வபா⁴வ: அவித்³யாலக்ஷணா ப்ரக்ருதி: மாயா ப்ரவர்ததே தை³வீ ஹி’ (ப⁴. கீ³. 7 । 14) இத்யாதி³நா வக்ஷ்யமாணா ॥ 14 ॥

ஆத்மநோ யது³க்தம் காரயித்ருத்வம் நாஸ்தீதி, தத்ப்ரபஞ்சயதி -

நேத்யாதி³நா ।

யத்³யபி லோகஸ்ய கர்த்ருத்வம் ந ஸ்ருஜதி, இதி நாஸ்தி காரயித்ருத்வம், ததா²பி ரத²ஶகடாதீ³நி குர்வந் ப⁴வதி கர்தா, இத்யாஶங்ய, ஆஹ - ந கர்மாணீதி ।

ததா²பி போ⁴ஜயித்ருத்வேந விக்ரியாவத்த்வம் து³ஷ்பரிஹரம் , இத்யாஶங்க்ய, ஆஹ -

ந கர்மாணீதி ।

கஸ்ய தர்ஹி ப்ரவர்தகத்வம் ? ததா³ஹ -

ஸ்வபா⁴வஸ்த்விதி ।

குர்விதி கர்த்ருத்வம் லோகஸ்ய ந ஸ்ருஜதி ஆத்மா, இதி ஸம்ப³ந்த⁴: ।

ரதா²தீ³நாம் கர்மத்வம் ஸாத⁴யதி -

ஈப்ஸிதேதி ।

ஆத்மநோ தே³ஹாதி³ஸ்வாமித்வேந ப்ரபு⁴த்வம் ।

ரதா²தி³க்ருதவதோ லோகஸ்ய ரதா²தி³ப²லேந ஸம்ப³ந்த⁴மபி ந ஸ்ருஜதி ஆத்மா, இத்யாத்மநோ போ⁴ஜயித்ருத்வம் ப்ரத்யாசஷ்டே -

நாபீதி ।

சதுர்த²பாத³ம் ஶங்கோத்தரத்வேந அவதாரயதி -

யதீ³த்யாதி³நா ।

ஸ்வபா⁴வவாத³ஸ்தர்ஹி, இத்யாஶங்க்ய, வ்யாகரோதி -

அவித்³யாலக்ஷணேதி ।

ப்ரக்ருதே: வித்³யாபா⁴வத்வம் வ்யுத³ஸிதும்  ‘மாயா’ இத்யுக்தம் ।

ஸா ச ஸப்தமே வக்ஷ்யதே । தேந ப்ரதா⁴நவிலக்ஷணா, இத்யாஹ -

தை³வீ ஹீதி

॥ 14 ॥