శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
బన్ధురాత్మాత్మనస్తస్య యేనాత్మైవాత్మనా జితః
అనాత్మనస్తు శత్రుత్వే వర్తేతాత్మైవ శత్రువత్ ॥ ౬ ॥
బన్ధుః ఆత్మా ఆత్మనః తస్య, తస్య ఆత్మనః ఆత్మా బన్ధుః యేన ఆత్మనా ఆత్మైవ జితః, ఆత్మా కార్యకరణసఙ్ఘాతో యేన వశీకృతః, జితేన్ద్రియ ఇత్యర్థఃఅనాత్మనస్తు అజితాత్మనస్తు శత్రుత్వే శత్రుభావే వర్తేత ఆత్మైవ శత్రువత్ , యథా అనాత్మా శత్రుః ఆత్మనః అపకారీ, తథా ఆత్మా ఆత్మన అపకారే వర్తేత ఇత్యర్థః ॥ ౬ ॥
బన్ధురాత్మాత్మనస్తస్య యేనాత్మైవాత్మనా జితః
అనాత్మనస్తు శత్రుత్వే వర్తేతాత్మైవ శత్రువత్ ॥ ౬ ॥
బన్ధుః ఆత్మా ఆత్మనః తస్య, తస్య ఆత్మనః ఆత్మా బన్ధుః యేన ఆత్మనా ఆత్మైవ జితః, ఆత్మా కార్యకరణసఙ్ఘాతో యేన వశీకృతః, జితేన్ద్రియ ఇత్యర్థఃఅనాత్మనస్తు అజితాత్మనస్తు శత్రుత్వే శత్రుభావే వర్తేత ఆత్మైవ శత్రువత్ , యథా అనాత్మా శత్రుః ఆత్మనః అపకారీ, తథా ఆత్మా ఆత్మన అపకారే వర్తేత ఇత్యర్థః ॥ ౬ ॥

ఎకస్యైవ ఆత్మనో మిథో విరుద్ధం బన్ధుత్వం రిపుత్వం చ లక్షణభేదమ్ అన్తరేణ అయుక్తమ్ , ఇతి చోదితే, వశీకృత సఙ్ఘాతస్య ఆత్మానం ప్రతి బన్ధుత్వమ్ , ఇతరస్య శత్రత్వమ్ , అవిరోధం దర్శయతి -

బన్ధురిత్యాదినా ।

వశీకృతసఙ్ఘాతస్య విక్షేపాభావాత్ ఆత్మని సమాధానసమ్భవాత్ , ఉపపన్నమ్  ఆత్మానం ప్రతి బన్ధుత్వమ్ , ఇతి సాధయతి -

తస్యేతి ।

అవశీకృతసఙ్ఘాతస్య పునర్విక్షేపోపపత్తేః ఆత్మని సమాధానాయోగాత్ ఆత్మానం ప్రతి శత్రుభావే ప్రసిద్ధశత్రువత్ ఆత్మైవ శత్రుత్వేన వర్తేత, ఇతి ఉత్తరార్ధం వ్యాకరోతి -

అనాత్మన ఇతి ।

దృష్టాన్తం వ్యాచష్టే -

యథేతి ।

ఉక్తదృష్టాన్తవశాత్ అవశోకృతసఙ్ఘాతః స్వస్య హితానాచరణాత్ ఆత్మానం ప్రతి శత్రురేవ, ఇతి దార్ష్టాన్తికమ్ ఆహ -

తథేతి

॥ ౬ ॥