ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಶುಚೌ ದೇಶೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪ್ಯ ಸ್ಥಿರಮಾಸನಮಾತ್ಮನಃ
ನಾತ್ಯುಚ್ಛ್ರಿತಂ ನಾತಿನೀಚಂ ಚೈಲಾಜಿನಕುಶೋತ್ತರಮ್ ॥ ೧೧ ॥
ಶುಚೌ ಶುದ್ಧೇ ವಿವಿಕ್ತೇ ಸ್ವಭಾವತಃ ಸಂಸ್ಕಾರತೋ ವಾ, ದೇಶೇ ಸ್ಥಾನೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪ್ಯ ಸ್ಥಿರಮ್ ಅಚಲಮ್ ಆತ್ಮನಃ ಆಸನಂ ನಾತ್ಯುಚ್ಛ್ರಿತಂ ನಾತೀವ ಉಚ್ಛ್ರಿತಂ ಅಪಿ ಅತಿನೀಚಮ್ , ತಚ್ಚ ಚೈಲಾಜಿನಕುಶೋತ್ತರಂ ಚೈಲಮ್ ಅಜಿನಂ ಕುಶಾಶ್ಚ ಉತ್ತರೇ ಯಸ್ಮಿನ್ ಆಸನೇ ತತ್ ಆಸನಂ ಚೈಲಾಜಿನಕುಶೋತ್ತರಮ್ಪಾಠಕ್ರಮಾದ್ವಿಪರೀತಃ ಅತ್ರ ಕ್ರಮಃ ಚೈಲಾದೀನಾಮ್ ॥ ೧೧ ॥
ಶುಚೌ ದೇಶೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪ್ಯ ಸ್ಥಿರಮಾಸನಮಾತ್ಮನಃ
ನಾತ್ಯುಚ್ಛ್ರಿತಂ ನಾತಿನೀಚಂ ಚೈಲಾಜಿನಕುಶೋತ್ತರಮ್ ॥ ೧೧ ॥
ಶುಚೌ ಶುದ್ಧೇ ವಿವಿಕ್ತೇ ಸ್ವಭಾವತಃ ಸಂಸ್ಕಾರತೋ ವಾ, ದೇಶೇ ಸ್ಥಾನೇ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪ್ಯ ಸ್ಥಿರಮ್ ಅಚಲಮ್ ಆತ್ಮನಃ ಆಸನಂ ನಾತ್ಯುಚ್ಛ್ರಿತಂ ನಾತೀವ ಉಚ್ಛ್ರಿತಂ ಅಪಿ ಅತಿನೀಚಮ್ , ತಚ್ಚ ಚೈಲಾಜಿನಕುಶೋತ್ತರಂ ಚೈಲಮ್ ಅಜಿನಂ ಕುಶಾಶ್ಚ ಉತ್ತರೇ ಯಸ್ಮಿನ್ ಆಸನೇ ತತ್ ಆಸನಂ ಚೈಲಾಜಿನಕುಶೋತ್ತರಮ್ಪಾಠಕ್ರಮಾದ್ವಿಪರೀತಃ ಅತ್ರ ಕ್ರಮಃ ಚೈಲಾದೀನಾಮ್ ॥ ೧೧ ॥

ವಿವಿಕ್ತತ್ವಂ ದ್ವೇಧಾ ವಿಭಜತೇ -

ಸ್ವಭಾವತ ಇತಿ ।

ಆಸನಸ್ಯ ಅಸ್ಥೈರ್ಯೇ ತತ್ರ ಉಪವಿಶ್ಯ ಯೋಗಮ್ ಅನುತಿಷ್ಠತಃ ಸಮಾಧಾನಾಯೋಗಾತ್ ಯೋಗಾಸಿದ್ಧಿಃ, ಇತಿ ಅಭಿಸಂಧಾಯ ವಿಶಿನಷ್ಟಿ -

ಅಚಲಮಿತಿ ।

ಆಸ್ಯತೇ ಅಸ್ಮಿನ್ , ಇತಿ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಮ್ ಅನುಸೃತ್ಯ, ಆಹ -

ಆಸನಮಿತಿ ।

‘ಆತ್ಮನ’ ಇತಿ ಪರಕೀಯಾಸನವ್ಯುದಾಸಾರ್ಥಮ್ । ಪತನಭಯಪರಿಹಾರಾರ್ಥಂ ನಾತ್ಯುಚ್ಛ್ರಿತಮ್ ಇತ್ಯುಕ್ತಮ್ । ನಾಪ್ಯತಿನೀಚಮ್ , ಇತಿ ಭೂತಲಪಾಷಾಣಾದಿಸಂಶ್ಲೇಷೇ ವಾತಕ್ಷೋಭಾಗ್ನಿಮಾಂದ್ಯಾದಿಸಂಭಾವಿತದೋಷನಿರಾಸಾರ್ಥಮ್ । ಚೈಲಮ್ - ವಸ್ರಮ್ , ಅಜಿನಮ್ - ಚರ್ಮ ಪಶೂನಾಮ್ , ತಚ್ಚ ಮೃಗಸ್ಯ, ಕುಶಾಃ - ದರ್ಭಾಃ, ತೇ ಚ ಉತ್ತರೇ ಯಸ್ಮಿನ್ ಉಪರಿಷ್ಟಾತ್ ಆರಭ್ಯ ತತ್ತಥೋಕ್ತಮ್ । ಪ್ರಥಮಂಚೈಲಮ್ , ತತೋಽಜಿನಮ್ , ತತಶ್ಚ ಕುಶಾಃ, ಇತಿ ಪ್ರತಿಪನ್ನಪಾಠಕ್ರಮಮ್ ಆಪಾತಿಕಂ ಕ್ರಮಮ್ ಅತಿಕ್ರಮ್ಯ, ಆದೌ ಕುಶಾಃ ತತೋಽಜಿನಮ್ , ತತಃ ಚೈಲಮ್ ಇತಿ ಕ್ರಮಂ ವಿವಕ್ಷಿತ್ವಾ, ಆಹ   -

ವಿಪರೀತೋಽತ್ರೇತಿ

॥ ೧೧ ॥