ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷಸಮುತ್ಥೇನ ದ್ವಂದ್ವಮೋಹೇನ ಭಾರತ ।
ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಸಂಮೋಹಂ ಸರ್ಗೇ ಯಾಂತಿ ಪರಂತಪ ॥ ೨೭ ॥
ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷಸಮುತ್ಥೇನ ಇಚ್ಛಾ ಚ ದ್ವೇಷಶ್ಚ ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷೌ ತಾಭ್ಯಾಂ ಸಮುತ್ತಿಷ್ಠತೀತಿ ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷಸಮುತ್ಥಃ ತೇನ ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷಸಮುತ್ಥೇನ । ಕೇನೇತಿ ವಿಶೇಷಾಪೇಕ್ಷಾಯಾಮಿದಮಾಹ — ದ್ವಂದ್ವಮೋಹೇನ ದ್ವಂದ್ವನಿಮಿತ್ತಃ ಮೋಹಃ ದ್ವಂದ್ವಮೋಹಃ ತೇನ । ತಾವೇವ ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷೌ ಶೀತೋಷ್ಣವತ್ ಪರಸ್ಪರವಿರುದ್ಧೌ ಸುಖದುಃಖತದ್ಧೇತುವಿಷಯೌ ಯಥಾಕಾಲಂ ಸರ್ವಭೂತೈಃ ಸಂಬಧ್ಯಮಾನೌ ದ್ವಂದ್ವಶಬ್ದೇನ ಅಭಿಧೀಯೇತೇ । ಯತ್ರ ಯದಾ ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷೌ ಸುಖದುಃಖತದ್ಧೇತುಸಂಪ್ರಾಪ್ತ್ಯಾ ಲಬ್ಧಾತ್ಮಕೌ ಭವತಃ, ತದಾ ತೌ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಜ್ಞಾಯಾಃ ಸ್ವವಶಾಪಾದನದ್ವಾರೇಣ ಪರಮಾರ್ಥಾತ್ಮತತ್ತ್ವವಿಷಯಜ್ಞಾನೋತ್ಪತ್ತಿಪ್ರತಿಬಂಧಕಾರಣಂ ಮೋಹಂ ಜನಯತಃ । ನ ಹಿ ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷದೋಷವಶೀಕೃತಚಿತ್ತಸ್ಯ ಯಥಾಭೂತಾರ್ಥವಿಷಯಜ್ಞಾನಮುತ್ಪದ್ಯತೇ ಬಹಿರಪಿ ; ಕಿಮು ವಕ್ತವ್ಯಂ ತಾಭ್ಯಾಮಾವಿಷ್ಟಬುದ್ಧೇಃ ಸಂಮೂಢಸ್ಯ ಪ್ರತ್ಯಗಾತ್ಮನಿ ಬಹುಪ್ರತಿಬಂಧೇ ಜ್ಞಾನಂ ನೋತ್ಪದ್ಯತ ಇತಿ । ಅತಃ ತೇನ ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷಸಮುತ್ಥೇನ ದ್ವಂದ್ವಮೋಹೇನ, ಭಾರತ ಭರತಾನ್ವಯಜ, ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಸಂಮೋಹಿತಾನಿ ಸಂತಿ ಸಂಮೋಹಂ ಸಂಮೂಢತಾಂ ಸರ್ಗೇ ಜನ್ಮನಿ, ಉತ್ಪತ್ತಿಕಾಲೇ ಇತ್ಯೇತತ್ , ಯಾಂತಿ ಗಚ್ಛಂತಿ ಹೇ ಪರಂತಪ । ಮೋಹವಶಾನ್ಯೇವ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಜಾಯಮಾನಾನಿ ಜಾಯಂತೇ ಇತ್ಯಭಿಪ್ರಾಯಃ । ಯತಃ ಏವಮ್ , ಅತಃ ತೇನ ದ್ವಂದ್ವಮೋಹೇನ ಪ್ರತಿಬದ್ಧಪ್ರಜ್ಞಾನಾನಿ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಸಂಮೋಹಿತಾನಿ ಮಾಮಾತ್ಮಭೂತಂ ನ ಜಾನಂತಿ ; ಅತ ಏವ ಆತ್ಮಭಾವೇ ಮಾಂ ನ ಭಜಂತೇ ॥ ೨೭ ॥
ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷಸಮುತ್ಥೇನ ದ್ವಂದ್ವಮೋಹೇನ ಭಾರತ ।
ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಸಂಮೋಹಂ ಸರ್ಗೇ ಯಾಂತಿ ಪರಂತಪ ॥ ೨೭ ॥
ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷಸಮುತ್ಥೇನ ಇಚ್ಛಾ ಚ ದ್ವೇಷಶ್ಚ ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷೌ ತಾಭ್ಯಾಂ ಸಮುತ್ತಿಷ್ಠತೀತಿ ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷಸಮುತ್ಥಃ ತೇನ ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷಸಮುತ್ಥೇನ । ಕೇನೇತಿ ವಿಶೇಷಾಪೇಕ್ಷಾಯಾಮಿದಮಾಹ — ದ್ವಂದ್ವಮೋಹೇನ ದ್ವಂದ್ವನಿಮಿತ್ತಃ ಮೋಹಃ ದ್ವಂದ್ವಮೋಹಃ ತೇನ । ತಾವೇವ ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷೌ ಶೀತೋಷ್ಣವತ್ ಪರಸ್ಪರವಿರುದ್ಧೌ ಸುಖದುಃಖತದ್ಧೇತುವಿಷಯೌ ಯಥಾಕಾಲಂ ಸರ್ವಭೂತೈಃ ಸಂಬಧ್ಯಮಾನೌ ದ್ವಂದ್ವಶಬ್ದೇನ ಅಭಿಧೀಯೇತೇ । ಯತ್ರ ಯದಾ ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷೌ ಸುಖದುಃಖತದ್ಧೇತುಸಂಪ್ರಾಪ್ತ್ಯಾ ಲಬ್ಧಾತ್ಮಕೌ ಭವತಃ, ತದಾ ತೌ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ಪ್ರಜ್ಞಾಯಾಃ ಸ್ವವಶಾಪಾದನದ್ವಾರೇಣ ಪರಮಾರ್ಥಾತ್ಮತತ್ತ್ವವಿಷಯಜ್ಞಾನೋತ್ಪತ್ತಿಪ್ರತಿಬಂಧಕಾರಣಂ ಮೋಹಂ ಜನಯತಃ । ನ ಹಿ ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷದೋಷವಶೀಕೃತಚಿತ್ತಸ್ಯ ಯಥಾಭೂತಾರ್ಥವಿಷಯಜ್ಞಾನಮುತ್ಪದ್ಯತೇ ಬಹಿರಪಿ ; ಕಿಮು ವಕ್ತವ್ಯಂ ತಾಭ್ಯಾಮಾವಿಷ್ಟಬುದ್ಧೇಃ ಸಂಮೂಢಸ್ಯ ಪ್ರತ್ಯಗಾತ್ಮನಿ ಬಹುಪ್ರತಿಬಂಧೇ ಜ್ಞಾನಂ ನೋತ್ಪದ್ಯತ ಇತಿ । ಅತಃ ತೇನ ಇಚ್ಛಾದ್ವೇಷಸಮುತ್ಥೇನ ದ್ವಂದ್ವಮೋಹೇನ, ಭಾರತ ಭರತಾನ್ವಯಜ, ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಸಂಮೋಹಿತಾನಿ ಸಂತಿ ಸಂಮೋಹಂ ಸಂಮೂಢತಾಂ ಸರ್ಗೇ ಜನ್ಮನಿ, ಉತ್ಪತ್ತಿಕಾಲೇ ಇತ್ಯೇತತ್ , ಯಾಂತಿ ಗಚ್ಛಂತಿ ಹೇ ಪರಂತಪ । ಮೋಹವಶಾನ್ಯೇವ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಜಾಯಮಾನಾನಿ ಜಾಯಂತೇ ಇತ್ಯಭಿಪ್ರಾಯಃ । ಯತಃ ಏವಮ್ , ಅತಃ ತೇನ ದ್ವಂದ್ವಮೋಹೇನ ಪ್ರತಿಬದ್ಧಪ್ರಜ್ಞಾನಾನಿ ಸರ್ವಭೂತಾನಿ ಸಂಮೋಹಿತಾನಿ ಮಾಮಾತ್ಮಭೂತಂ ನ ಜಾನಂತಿ ; ಅತ ಏವ ಆತ್ಮಭಾವೇ ಮಾಂ ನ ಭಜಂತೇ ॥ ೨೭ ॥