ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
அக்³நிர்ஜ்யோதிரஹ: ஶுக்ல: ஷண்மாஸா உத்தராயணம்
தத்ர ப்ரயாதா க³ச்ச²ந்தி ப்³ரஹ்ம ப்³ரஹ்மவிதோ³ ஜநா: ॥ 24 ॥
அக்³நி: காலாபி⁴மாநிநீ தே³வதாததா² ஜ்யோதிரபி தே³வதைவ காலாபி⁴மாநிநீஅத²வா, அக்³நிஜ்யோதிஷீ யதா²ஶ்ருதே ஏவ தே³வதேபூ⁴யஸா து நிர்தே³ஶோயத்ர காலே’ ‘தம் காலம்இதி ஆம்ரவணவத்ததா² அஹ: தே³வதா அஹரபி⁴மாநிநீ ; ஶுக்ல: ஶுக்லபக்ஷதே³வதா ; ஷண்மாஸா உத்தராயணம் , தத்ராபி தே³வதைவ மார்க³பூ⁴தா இதி ஸ்தி²த: அந்யத்ர அயம் ந்யாய:தத்ர தஸ்மிந் மார்கே³ ப்ரயாதா: ம்ருதா: க³ச்ச²ந்தி ப்³ரஹ்ம ப்³ரஹ்மவிதோ³ ப்³ரஹ்மோபாஸகா: ப்³ரஹ்மோபாஸநபரா ஜநா: । ‘க்ரமேணஇதி வாக்யஶேஷ: ஹி ஸத்³யோமுக்திபா⁴ஜாம் ஸம்யக்³த³ர்ஶநநிஷ்டா²நாம் க³தி: ஆக³திர்வா க்வசித் அஸ்தி, தஸ்ய ப்ராணா உத்க்ராமந்தி’ (ப்³ரு. உ. 4 । 4 । 6) இதி ஶ்ருதே:ப்³ரஹ்மஸம்லீநப்ராணா ஏவ தே ப்³ரஹ்மமயா ப்³ரஹ்மபூ⁴தா ஏவ தே ॥ 24 ॥
அக்³நிர்ஜ்யோதிரஹ: ஶுக்ல: ஷண்மாஸா உத்தராயணம்
தத்ர ப்ரயாதா க³ச்ச²ந்தி ப்³ரஹ்ம ப்³ரஹ்மவிதோ³ ஜநா: ॥ 24 ॥
அக்³நி: காலாபி⁴மாநிநீ தே³வதாததா² ஜ்யோதிரபி தே³வதைவ காலாபி⁴மாநிநீஅத²வா, அக்³நிஜ்யோதிஷீ யதா²ஶ்ருதே ஏவ தே³வதேபூ⁴யஸா து நிர்தே³ஶோயத்ர காலே’ ‘தம் காலம்இதி ஆம்ரவணவத்ததா² அஹ: தே³வதா அஹரபி⁴மாநிநீ ; ஶுக்ல: ஶுக்லபக்ஷதே³வதா ; ஷண்மாஸா உத்தராயணம் , தத்ராபி தே³வதைவ மார்க³பூ⁴தா இதி ஸ்தி²த: அந்யத்ர அயம் ந்யாய:தத்ர தஸ்மிந் மார்கே³ ப்ரயாதா: ம்ருதா: க³ச்ச²ந்தி ப்³ரஹ்ம ப்³ரஹ்மவிதோ³ ப்³ரஹ்மோபாஸகா: ப்³ரஹ்மோபாஸநபரா ஜநா: । ‘க்ரமேணஇதி வாக்யஶேஷ: ஹி ஸத்³யோமுக்திபா⁴ஜாம் ஸம்யக்³த³ர்ஶநநிஷ்டா²நாம் க³தி: ஆக³திர்வா க்வசித் அஸ்தி, தஸ்ய ப்ராணா உத்க்ராமந்தி’ (ப்³ரு. உ. 4 । 4 । 6) இதி ஶ்ருதே:ப்³ரஹ்மஸம்லீநப்ராணா ஏவ தே ப்³ரஹ்மமயா ப்³ரஹ்மபூ⁴தா ஏவ தே ॥ 24 ॥

யதோ²பக்ரமம் வ்யாக்²யாய யதா²ஶ்ருதம் வ்யாக்²யாதி -

அத²வேதி ।

கத²ம் தர்ஹி தே³வதாநாம் அதிநேத்ரீணாம் க்³ரஹணே காலப்ராதா⁴ந்யேந நிர்தே³ஶ: ஶ்லிஷ்யதே ? தத்ர ஆஹ -

பூ⁴யஸாம் த்விதி ।

மார்க³த்³வயே(அ)பி காலாத்³யபி⁴மாநிந்யோ தே³வதா: காலஶப்³தே³ந உச்யந்தே । காலாபி⁴மாநிநீநாம் பூ⁴யஸ்த்வாத் காலஶப்³தே³ந ஸர்வாஸாம் தே³வதாநாம் உபலக்ஷணத்வம் விவக்ஷித்வா காலகத²நம் இத்யர்த²: ।

யதா² ஆம்ராணாம் பூ⁴யஸ்த்வாத் வித்³யமாநேஷ்வபி த்³ருமாந்தரேஷு ஆம்ரைரேவ வநம் நிர்தி³ஶ்யதே, தத்³வத் இதி உதா³ஹரணம் ஆஹ -

ஆம்ரேதி ।

நநு மார்க³சிஹ்நாநாம் போ⁴க³பூ⁴மீநாம் வா தத்தச்ச²ப்³தை³: உபாதா³நஸம்ப⁴வே கிமிதி தே³வதாக்³ரஹணம் ? இத்யாஶங்க்ய, ‘அதிவாஹிகஸ்தல்லிங்கா³த்’ (ப்³ர.ஸூ. 4-3-4) இதி ந்யாயேந உத்தரம் ஆஹ -

இதி ஸ்தி²த இதி ।

தேஷாம் அக்³ந்யாதீ³நாம் ஸமீபம் , இதி ஸாமீப்யே ‘தத்ர’ இதி ஸப்தமீ । ப்³ரஹ்ம கார்யோபாதி⁴கம் , பரம் வா ப்³ரஹ்ம பரம்பரயா முக்த்யாலம்ப³நம் । அத ஏவ  ‘க்ரமேண’ இத்யுக்தம் ।

நிர்கு³ணம் அப்ரபஞ்சம் ப்³ரஹ்மஸ்மி, இதி வித்³யாவதோ வ்யவச்சி²நத்தி -

ப்³ரஹ்மோபாஸநேதி ।

நநு ப்³ரஹ்மஶப்³த³ஸ்ய முக்²யார்த²த்வார்த²ம் பரப்³ரஹ்மவிதா³மேவ இயம் க³தி: உச்யதே, ந பா³த³ர்யதி⁴கரணவிரோதா⁴த் இத்யாஹ -

ந ஹீதி

॥ 24 ॥