శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
శుక్లకృష్ణే గతీ హ్యేతే జగతః శాశ్వతే మతే
ఎకయా యాత్యనావృత్తిమన్యయావర్తతే పునః ॥ ౨౬ ॥
శుక్లకృష్ణే శుక్లా కృష్ణా శుక్లకృష్ణే, జ్ఞానప్రకాశకత్వాత్ శుక్లా, తదభావాత్ కృష్ణా ; ఎతే శుక్లకృష్ణే హి గతీ జగతః ఇతి అధికృతానాం జ్ఞానకర్మణోః, జగతః సర్వస్యైవ ఎతే గతీ సమ్భవతః ; శాశ్వతే నిత్యే, సంసారస్య నిత్యత్వాత్ , మతే అభిప్రేతేతత్ర ఎకయా శుక్లయా యాతి అనావృత్తిమ్ , అన్యయా ఇతరయా ఆవర్తతే పునః భూయః ॥ ౨౬ ॥
శుక్లకృష్ణే గతీ హ్యేతే జగతః శాశ్వతే మతే
ఎకయా యాత్యనావృత్తిమన్యయావర్తతే పునః ॥ ౨౬ ॥
శుక్లకృష్ణే శుక్లా కృష్ణా శుక్లకృష్ణే, జ్ఞానప్రకాశకత్వాత్ శుక్లా, తదభావాత్ కృష్ణా ; ఎతే శుక్లకృష్ణే హి గతీ జగతః ఇతి అధికృతానాం జ్ఞానకర్మణోః, జగతః సర్వస్యైవ ఎతే గతీ సమ్భవతః ; శాశ్వతే నిత్యే, సంసారస్య నిత్యత్వాత్ , మతే అభిప్రేతేతత్ర ఎకయా శుక్లయా యాతి అనావృత్తిమ్ , అన్యయా ఇతరయా ఆవర్తతే పునః భూయః ॥ ౨౬ ॥

ఆరోహావరోహయోః అభ్యాసవాచినా పునశ్శబ్దేన సంసారస్య అనాదిత్వం సూచ్యతేే । రాత్ర్యాదౌ మృతానాం బ్రహ్మవిదామ్ అబ్రహ్మప్రాప్తిశఙ్కానివృత్త్యర్థమ్ అభిమానిదేవతాగ్రహణాయ మార్గయోః నిత్యత్వమ్ ఆహ -

శుక్లేతి ।

జ్ఞానప్రకాశకత్వాత్ - విద్యాప్రప్యత్వాత్ అర్చిరాదిప్రకాశోపలక్షితత్త్వాచ్చ, శుక్లా దేవయానాఖ్యా గతిః । తదభావాత్ - జ్ఞానప్రకాశకత్వాభావాత్ ధూమాద్యప్రకాశోపలక్షితత్వాత్ అవిద్యాప్రాప్యత్వాచ్చ, కృష్ణా పితృయాణలక్షణా గతిః । తయోర్గత్యోః శ్రుతిస్మృతిప్రసిద్ధ్యర్థో హిశబ్దః ।

జగచ్ఛబ్దస్య జ్ఞానకర్మాధికృతవిషయత్వేన సఙ్కోచే హేతుమ్ ఆహ -

న జగత ఇతి ।

అన్యథా జ్ఞానకర్మోపదేశానర్థక్యాత్ , ఇత్యర్థః ।

తయోర్నిత్యత్వే హేతుమ్ ఆహ  -

సంసారస్యేతి ।

మార్గయోః యావత్సంసారభావిత్వే ఫలితమ్ ఆహ -

తత్రేతి ।

క్రమముక్తిః - అనావృతిః । భూయః - భోక్తవ్యకర్మక్షయే శేషకర్మదశాత్ , ఇత్యర్థః

॥ ౨౬ ॥