ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ವೇದೇಷು ಯಜ್ಞೇಷು ತಪಃಸು ಚೈವ
ದಾನೇಷು ಯತ್ಪುಣ್ಯಫಲಂ ಪ್ರದಿಷ್ಟಮ್
ಅತ್ಯೇತಿ ತತ್ಸರ್ವಮಿದಂ ವಿದಿತ್ವಾ
ಯೋಗೀ ಪರಂ ಸ್ಥಾನಮುಪೈತಿ ಚಾದ್ಯಮ್ ॥ ೨೮ ॥
ವೇದೇಷು ಸಮ್ಯಗಧೀತೇಷು ಯಜ್ಞೇಷು ಸಾದ್ಗುಣ್ಯೇನ ಅನುಷ್ಠಿತೇಷು ತಪಃಸು ಸುತಪ್ತೇಷು ದಾನೇಷು ಸಮ್ಯಗ್ದತ್ತೇಷು, ಏತೇಷು ಯತ್ ಪುಣ್ಯಫಲಂ ಪ್ರದಿಷ್ಟಂ ಶಾಸ್ತ್ರೇಣ, ಅತ್ಯೇತಿ ಅತೀತ್ಯ ಗಚ್ಛತಿ ತತ್ ಸರ್ವಂ ಫಲಜಾತಮ್ ; ಇದಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಸಪ್ತಪ್ರಶ್ನನಿರ್ಣಯದ್ವಾರೇಣ ಉಕ್ತಮ್ ಅರ್ಥಂ ಸಮ್ಯಕ್ ಅವಧಾರ್ಯ ಅನುಷ್ಠಾಯ ಯೋಗೀ, ಪರಮ್ ಉತ್ಕೃಷ್ಟಮ್ ಐಶ್ವರಂ ಸ್ಥಾನಮ್ ಉಪೈತಿ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ ಆದ್ಯಮ್ ಆದೌ ಭವಮ್ , ಕಾರಣಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ ೨೮ ॥
ವೇದೇಷು ಯಜ್ಞೇಷು ತಪಃಸು ಚೈವ
ದಾನೇಷು ಯತ್ಪುಣ್ಯಫಲಂ ಪ್ರದಿಷ್ಟಮ್
ಅತ್ಯೇತಿ ತತ್ಸರ್ವಮಿದಂ ವಿದಿತ್ವಾ
ಯೋಗೀ ಪರಂ ಸ್ಥಾನಮುಪೈತಿ ಚಾದ್ಯಮ್ ॥ ೨೮ ॥
ವೇದೇಷು ಸಮ್ಯಗಧೀತೇಷು ಯಜ್ಞೇಷು ಸಾದ್ಗುಣ್ಯೇನ ಅನುಷ್ಠಿತೇಷು ತಪಃಸು ಸುತಪ್ತೇಷು ದಾನೇಷು ಸಮ್ಯಗ್ದತ್ತೇಷು, ಏತೇಷು ಯತ್ ಪುಣ್ಯಫಲಂ ಪ್ರದಿಷ್ಟಂ ಶಾಸ್ತ್ರೇಣ, ಅತ್ಯೇತಿ ಅತೀತ್ಯ ಗಚ್ಛತಿ ತತ್ ಸರ್ವಂ ಫಲಜಾತಮ್ ; ಇದಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಸಪ್ತಪ್ರಶ್ನನಿರ್ಣಯದ್ವಾರೇಣ ಉಕ್ತಮ್ ಅರ್ಥಂ ಸಮ್ಯಕ್ ಅವಧಾರ್ಯ ಅನುಷ್ಠಾಯ ಯೋಗೀ, ಪರಮ್ ಉತ್ಕೃಷ್ಟಮ್ ಐಶ್ವರಂ ಸ್ಥಾನಮ್ ಉಪೈತಿ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ ಆದ್ಯಮ್ ಆದೌ ಭವಮ್ , ಕಾರಣಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಇತ್ಯರ್ಥಃ ॥ ೨೮ ॥

‘ಇದಂ ವಿದಿತ್ವಾ’ ಇತ್ಯತ್ರ ಇದಂಶಬ್ದಾರ್ಥಮೇವ ಸ್ಫುಟಯತಿ-

ಸಪ್ತೇತಿ ।

ಯದ್ಯಪಿ ‘ಕಿಂ ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ’ (ಭ. ಗೀ. ೮-೧) ಇತ್ಯಾದೌ, ‘ಅಧಿಯಜ್ಞಃ ಕಥಂ ಕೋಽತ್ರ’ (ಭ. ಗೀ. ೮-೨) ಇತ್ಯತ್ರ ಪ್ರಶ್ನದ್ವಯಂಪ್ರತಿಭಾಸಾನುಸಾರೇಣ ಕಶ್ಚಿತ್ ಉಕ್ತಮ್ , ತಥಾಪಿ ಪ್ರತಿವಚನಾಲೋಚನಾಯಾಂ ದ್ವಿತ್ವಪ್ರತೀತ್ಯಭಾವಾತ್ ಪ್ರಕಾರಭೇದವಿವಕ್ಷಯಾ ಚಶಬ್ದದ್ವಯಸ್ಯ ಪ್ರತಿನಿಯತತ್ವಾತ್  ನ ಸಪ್ತೇತಿ ವಿರುಧ್ಯತೇ ।

ನ ಚ ಇದಂ ವೇದನಮ್ ಆಪಾತಿಕಂ ಕಿಂತು ಅನುಷ್ಠಾನಪರ್ಯಂತಮ್ ಇತ್ಯಾಹ -

ಸಮ್ಯಗಿತಿ ।

ಪ್ರಕೃತೋ ಧ್ಯಾನನಿಷ್ಠಃ ಯೋಗೀ ಇತ್ಯುಚ್ಯತೇ । ಐಶ್ವರಮ್ - ವಿಷ್ಣೋಃ ಪರಮಂ ಪದಮ್ , ತದೇವ ತಿಷ್ಠತಿ ಅಸ್ಮಿನ್ ಅಶೇಷಮ್ ಇತಿ ಸ್ಥಾನಮ್ । ಯೋಗಾನುಷ್ಠಾನಾತ್ ಅಶೇಷಫಲಾತಿಶಾಯಿ ಮೋಕ್ಷಲಕ್ಷಣಂ ಫಲಂ ಕ್ರಮೇಣ ಲಬ್ಧುಂ ಶಕ್ಯಮ್ ಇತಿ ಭಾವಃ । ತದನೇನ ಸಪ್ತಪ್ರಶ್ನಪ್ರತಿವಚನೇನ ಯೋಗಮಾರ್ಗಂ ದರ್ಶಯತಾ ಧ್ಯೇಯತ್ವೇನ ತತ್ಪದಾರ್ಥೋ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತಃ

॥ ೨೮ ॥

ಇತಿ ಶ್ರೀಮತ್ಪರಮಹಂಸ - ಪರಿವ್ರಜಕಾಚಾರ್ಯ - ಶ್ರೀಮಚ್ಛುದ್ಧಾನಂದಪೂಜ್ಯಪಾದಶಿಷ್ಯಾನಂದಜ್ಞಾನವಿರಚಿತೇ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಶಾಂಕರಭಾಷ್ಯವ್ಯಾಖ್ಯಾನೇ ಅಷ್ಟಮೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥ ೮ ॥