ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಗತಿರ್ಭರ್ತಾ ಪ್ರಭುಃ ಸಾಕ್ಷೀ ನಿವಾಸಃ ಶರಣಂ ಸುಹೃತ್
ಪ್ರಭವಃ ಪ್ರಲಯಃ ಸ್ಥಾನಂ ನಿಧಾನಂ ಬೀಜಮವ್ಯಯಮ್ ॥ ೧೮ ॥
ಗತಿಃ ಕರ್ಮಫಲಮ್ , ಭರ್ತಾ ಪೋಷ್ಟಾ, ಪ್ರಭುಃ ಸ್ವಾಮೀ, ಸಾಕ್ಷೀ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಕೃತಾಕೃತಸ್ಯ, ನಿವಾಸಃ ಯಸ್ಮಿನ್ ಪ್ರಾಣಿನೋ ನಿವಸಂತಿ, ಶರಣಮ್ ಆರ್ತಾನಾಮ್ , ಪ್ರಪನ್ನಾನಾಮಾರ್ತಿಹರಃಸುಹೃತ್ ಪ್ರತ್ಯುಪಕಾರಾನಪೇಕ್ಷಃ ಸನ್ ಉಪಕಾರೀ, ಪ್ರಭವಃ ಉತ್ಪತ್ತಿಃ ಜಗತಃ, ಪ್ರಲಯಃ ಪ್ರಲೀಯತೇ ಅಸ್ಮಿನ್ ಇತಿ, ತಥಾ ಸ್ಥಾನಂ ತಿಷ್ಠತಿ ಅಸ್ಮಿನ್ ಇತಿ, ನಿಧಾನಂ ನಿಕ್ಷೇಪಃ ಕಾಲಾಂತರೋಪಭೋಗ್ಯಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಮ್ , ಬೀಜಂ ಪ್ರರೋಹಕಾರಣಂ ಪ್ರರೋಹಧರ್ಮಿಣಾಮ್ , ಅವ್ಯಯಂ ಯಾವತ್ಸಂಸಾರಭಾವಿತ್ವಾತ್ ಅವ್ಯಯಮ್ , ಹಿ ಅಬೀಜಂ ಕಿಂಚಿತ್ ಪ್ರರೋಹತಿ ; ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರರೋಹದರ್ಶನಾತ್ ಬೀಜಸಂತತಿಃ ವ್ಯೇತಿ ಇತಿ ಗಮ್ಯತೇ ॥ ೧೮ ॥
ಗತಿರ್ಭರ್ತಾ ಪ್ರಭುಃ ಸಾಕ್ಷೀ ನಿವಾಸಃ ಶರಣಂ ಸುಹೃತ್
ಪ್ರಭವಃ ಪ್ರಲಯಃ ಸ್ಥಾನಂ ನಿಧಾನಂ ಬೀಜಮವ್ಯಯಮ್ ॥ ೧೮ ॥
ಗತಿಃ ಕರ್ಮಫಲಮ್ , ಭರ್ತಾ ಪೋಷ್ಟಾ, ಪ್ರಭುಃ ಸ್ವಾಮೀ, ಸಾಕ್ಷೀ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಕೃತಾಕೃತಸ್ಯ, ನಿವಾಸಃ ಯಸ್ಮಿನ್ ಪ್ರಾಣಿನೋ ನಿವಸಂತಿ, ಶರಣಮ್ ಆರ್ತಾನಾಮ್ , ಪ್ರಪನ್ನಾನಾಮಾರ್ತಿಹರಃಸುಹೃತ್ ಪ್ರತ್ಯುಪಕಾರಾನಪೇಕ್ಷಃ ಸನ್ ಉಪಕಾರೀ, ಪ್ರಭವಃ ಉತ್ಪತ್ತಿಃ ಜಗತಃ, ಪ್ರಲಯಃ ಪ್ರಲೀಯತೇ ಅಸ್ಮಿನ್ ಇತಿ, ತಥಾ ಸ್ಥಾನಂ ತಿಷ್ಠತಿ ಅಸ್ಮಿನ್ ಇತಿ, ನಿಧಾನಂ ನಿಕ್ಷೇಪಃ ಕಾಲಾಂತರೋಪಭೋಗ್ಯಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಮ್ , ಬೀಜಂ ಪ್ರರೋಹಕಾರಣಂ ಪ್ರರೋಹಧರ್ಮಿಣಾಮ್ , ಅವ್ಯಯಂ ಯಾವತ್ಸಂಸಾರಭಾವಿತ್ವಾತ್ ಅವ್ಯಯಮ್ , ಹಿ ಅಬೀಜಂ ಕಿಂಚಿತ್ ಪ್ರರೋಹತಿ ; ನಿತ್ಯಂ ಪ್ರರೋಹದರ್ಶನಾತ್ ಬೀಜಸಂತತಿಃ ವ್ಯೇತಿ ಇತಿ ಗಮ್ಯತೇ ॥ ೧೮ ॥

ಗಮ್ಯತ ಇತಿ ಪ್ರಕೃತಿವಿಲಯಾಂತಂ ಕರ್ಮಫಲಂ ಗತಿಃ ಇತ್ಯಾಹ -

ಕರ್ಮೇತಿ ।

ಪೋಷ್ಟಾ - ಕರ್ಮಫಲಸ್ಯ ಪ್ರದಾತಾ ।

ಕಾರ್ಯಕಾರಣಪ್ರಪಂಚಸ್ಯ ಅಧಿಷ್ಠಾನಮ್ ಇತ್ಯಾಹ -

ನಿವಾಸ ಇತಿ ।

ಶೀರ್ಯತೇ ದುಃಖಮ್ ಅಸ್ಮಿನ್ ಇತಿ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಮ್ ಆಶ್ರಿತ್ಯ ಆಹ -

ಶರಣಮಿತಿ ।

ಪ್ರಭವತಿ ಅಸ್ಮಾತ್ ಜಗತ್ ಇತಿ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಮ್ ಆದಾಯ ಉಕ್ತಮ್ -

ಉತ್ಪತ್ತಿರಿತಿ ।

ಕಾರಣಸ್ಯ ಕಥಮ್ ಅವ್ಯಯತ್ವಮ್ ? ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಆಹ -

ಯಾವದಿತಿ ।

ಕಾರಣಮ್ ಅಂತರೇಣಾಪಿ ಕಾರ್ಯಂ ಕದಾಚಿತ್ ಉದೇಷ್ಯತಿ, ಕಿಂ ಕಾರಣೇನ ? ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಆಹ -

ನ ಹೀತಿ ।

ಮಾಭೂತ್ ತರ್ಹಿ ಸಂಸಾರದಶಾಯಾಮೇವ ಕದಾಚಿತ್ ಕಾರ್ಯೋತ್ಪತ್ತಿಃ ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಆಹ -

ನಿತ್ಯಂ ಚೇತಿ ।

ಕಾರಣವ್ಯಕ್ತೇಃ ನಾಶಮ್ ಅಂಗೀಕೃತ್ಯ ತದನ್ಯತಮವ್ಯಕ್ತಿಶೂನ್ಯತ್ವಂ ಪೂರ್ವಕಾಲಸ್ಯ ನಾಸ್ತೀತಿ ಸಿದ್ಧವತ್ಕೃತ್ಯ ವಿಶಿನಷ್ಟಿ -

ಬೀಜೇತಿ

॥ ೧೮ ॥