శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
గతిర్భర్తా ప్రభుః సాక్షీ నివాసః శరణం సుహృత్
ప్రభవః ప్రలయః స్థానం నిధానం బీజమవ్యయమ్ ॥ ౧౮ ॥
గతిః కర్మఫలమ్ , భర్తా పోష్టా, ప్రభుః స్వామీ, సాక్షీ ప్రాణినాం కృతాకృతస్య, నివాసః యస్మిన్ ప్రాణినో నివసన్తి, శరణమ్ ఆర్తానామ్ , ప్రపన్నానామార్తిహరఃసుహృత్ ప్రత్యుపకారానపేక్షః సన్ ఉపకారీ, ప్రభవః ఉత్పత్తిః జగతః, ప్రలయః ప్రలీయతే అస్మిన్ ఇతి, తథా స్థానం తిష్ఠతి అస్మిన్ ఇతి, నిధానం నిక్షేపః కాలాన్తరోపభోగ్యం ప్రాణినామ్ , బీజం ప్రరోహకారణం ప్రరోహధర్మిణామ్ , అవ్యయం యావత్సంసారభావిత్వాత్ అవ్యయమ్ , హి అబీజం కిఞ్చిత్ ప్రరోహతి ; నిత్యం ప్రరోహదర్శనాత్ బీజసన్తతిః వ్యేతి ఇతి గమ్యతే ॥ ౧౮ ॥
గతిర్భర్తా ప్రభుః సాక్షీ నివాసః శరణం సుహృత్
ప్రభవః ప్రలయః స్థానం నిధానం బీజమవ్యయమ్ ॥ ౧౮ ॥
గతిః కర్మఫలమ్ , భర్తా పోష్టా, ప్రభుః స్వామీ, సాక్షీ ప్రాణినాం కృతాకృతస్య, నివాసః యస్మిన్ ప్రాణినో నివసన్తి, శరణమ్ ఆర్తానామ్ , ప్రపన్నానామార్తిహరఃసుహృత్ ప్రత్యుపకారానపేక్షః సన్ ఉపకారీ, ప్రభవః ఉత్పత్తిః జగతః, ప్రలయః ప్రలీయతే అస్మిన్ ఇతి, తథా స్థానం తిష్ఠతి అస్మిన్ ఇతి, నిధానం నిక్షేపః కాలాన్తరోపభోగ్యం ప్రాణినామ్ , బీజం ప్రరోహకారణం ప్రరోహధర్మిణామ్ , అవ్యయం యావత్సంసారభావిత్వాత్ అవ్యయమ్ , హి అబీజం కిఞ్చిత్ ప్రరోహతి ; నిత్యం ప్రరోహదర్శనాత్ బీజసన్తతిః వ్యేతి ఇతి గమ్యతే ॥ ౧౮ ॥

గమ్యత ఇతి ప్రకృతివిలయాన్తం కర్మఫలం గతిః ఇత్యాహ -

కర్మేతి ।

పోష్టా - కర్మఫలస్య ప్రదాతా ।

కార్యకారణప్రపఞ్చస్య అధిష్ఠానమ్ ఇత్యాహ -

నివాస ఇతి ।

శీర్యతే దుఃఖమ్ అస్మిన్ ఇతి వ్యుత్పత్తిమ్ ఆశ్రిత్య ఆహ -

శరణమితి ।

ప్రభవతి అస్మాత్ జగత్ ఇతి వ్యుత్పత్తిమ్ ఆదాయ ఉక్తమ్ -

ఉత్పత్తిరితి ।

కారణస్య కథమ్ అవ్యయత్వమ్ ? ఇత్యాశఙ్క్య ఆహ -

యావదితి ।

కారణమ్ అన్తరేణాపి కార్యం కదాచిత్ ఉదేష్యతి, కిం కారణేన ? ఇత్యాశఙ్క్య ఆహ -

న హీతి ।

మాభూత్ తర్హి సంసారదశాయామేవ కదాచిత్ కార్యోత్పత్తిః ఇత్యాశఙ్క్య ఆహ -

నిత్యం చేతి ।

కారణవ్యక్తేః నాశమ్ అఙ్గీకృత్య తదన్యతమవ్యక్తిశూన్యత్వం పూర్వకాలస్య నాస్తీతి సిద్ధవత్కృత్య విశినష్టి -

బీజేతి

॥ ౧౮ ॥