ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಯಚ್ಚಾವಹಾಸಾರ್ಥಮಸತ್ಕೃತೋಽಸಿ
ವಿಹಾರಶಯ್ಯಾಸನಭೋಜನೇಷು
ಏಕೋಽಥವಾಪ್ಯಚ್ಯುತ ತತ್ಸಮಕ್ಷಂ
ತತ್ಕ್ಷಾಮಯೇ ತ್ವಾಮಹಮಪ್ರಮೇಯಮ್ ॥ ೪೨ ॥
ಯಚ್ಚ ಅವಹಾಸಾರ್ಥಂ ಪರಿಹಾಸಪ್ರಯೋಜನಾಯ ಅಸತ್ಕೃತಃ ಪರಿಭೂತಃ ಅಸಿ ಭವಸಿ ; ಕ್ವ ? ವಿಹಾರಶಯ್ಯಾಸನಭೋಜನೇಷು, ವಿಹರಣಂ ವಿಹಾರಃ ಪಾದವ್ಯಾಯಾಮಃ, ಶಯನಂ ಶಯ್ಯಾ, ಆಸನಮ್ ಆಸ್ಥಾಯಿಕಾ, ಭೋಜನಮ್ ಅದನಮ್ , ಇತಿ ಏತೇಷು ವಿಹಾರಶಯ್ಯಾಸನಭೋಜನೇಷು, ಏಕಃ ಪರೋಕ್ಷಃ ಸನ್ ಅಸತ್ಕೃತಃ ಅಸಿ ಪರಿಭೂತಃ ಅಸಿ ; ಅಥವಾಪಿ ಹೇ ಅಚ್ಯುತ, ತತ್ ಸಮಕ್ಷಮ್ , ತಚ್ಛಬ್ದಃ ಕ್ರಿಯಾವಿಶೇಷಣಾರ್ಥಃ, ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ವಾ ಅಸತ್ಕೃತಃ ಅಸಿ ತತ್ ಸರ್ವಮ್ ಅಪರಾಧಜಾತಂ ಕ್ಷಾಮಯೇ ಕ್ಷಮಾಂ ಕಾರಯೇ ತ್ವಾಮ್ ಅಹಮ್ ಅಪ್ರಮೇಯಂ ಪ್ರಮಾಣಾತೀತಮ್ ॥ ೪೨ ॥
ಯಚ್ಚಾವಹಾಸಾರ್ಥಮಸತ್ಕೃತೋಽಸಿ
ವಿಹಾರಶಯ್ಯಾಸನಭೋಜನೇಷು
ಏಕೋಽಥವಾಪ್ಯಚ್ಯುತ ತತ್ಸಮಕ್ಷಂ
ತತ್ಕ್ಷಾಮಯೇ ತ್ವಾಮಹಮಪ್ರಮೇಯಮ್ ॥ ೪೨ ॥
ಯಚ್ಚ ಅವಹಾಸಾರ್ಥಂ ಪರಿಹಾಸಪ್ರಯೋಜನಾಯ ಅಸತ್ಕೃತಃ ಪರಿಭೂತಃ ಅಸಿ ಭವಸಿ ; ಕ್ವ ? ವಿಹಾರಶಯ್ಯಾಸನಭೋಜನೇಷು, ವಿಹರಣಂ ವಿಹಾರಃ ಪಾದವ್ಯಾಯಾಮಃ, ಶಯನಂ ಶಯ್ಯಾ, ಆಸನಮ್ ಆಸ್ಥಾಯಿಕಾ, ಭೋಜನಮ್ ಅದನಮ್ , ಇತಿ ಏತೇಷು ವಿಹಾರಶಯ್ಯಾಸನಭೋಜನೇಷು, ಏಕಃ ಪರೋಕ್ಷಃ ಸನ್ ಅಸತ್ಕೃತಃ ಅಸಿ ಪರಿಭೂತಃ ಅಸಿ ; ಅಥವಾಪಿ ಹೇ ಅಚ್ಯುತ, ತತ್ ಸಮಕ್ಷಮ್ , ತಚ್ಛಬ್ದಃ ಕ್ರಿಯಾವಿಶೇಷಣಾರ್ಥಃ, ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ವಾ ಅಸತ್ಕೃತಃ ಅಸಿ ತತ್ ಸರ್ವಮ್ ಅಪರಾಧಜಾತಂ ಕ್ಷಾಮಯೇ ಕ್ಷಮಾಂ ಕಾರಯೇ ತ್ವಾಮ್ ಅಹಮ್ ಅಪ್ರಮೇಯಂ ಪ್ರಮಾಣಾತೀತಮ್ ॥ ೪೨ ॥

ಯತ್ ಅಯುಕ್ತಮ್ ಉಕ್ತಮ್ , ತತ್ ಕ್ಷಂತವ್ಯಮ್ ಇತ್ಯೇವ ನ, ಕಿಂತು ಯತ್ ಪರಿಹಾಸಾರ್ಥಂ ಕ್ರೀಡಾದಿಷು ತ್ವಯಿ ತಿರಸ್ಕರಣಂ ಕೃತಮ್ , ತದಪಿ ಸೋಢವ್ಯಮ್ , ಇತ್ಯಾಹ-

ಯಚ್ಚೇತಿ ।

ವಿಹರಣಮ್ - ಕ್ರೀಡಾ, ವ್ಯಾಯಾಮೋವಾ । ಶಯನಮ್ - ತಲ್ಪಾದಿಕಮ್ । ಆಸನಮ್ - ಆಸ್ಥಾಯಿಕಾ, ಸಿಂಹಾಸನಾದೇಃ ಉಪಲಕ್ಷಣಮ್ । ಏತೇಷು ವಿಷಯಭೂತೇಷು, ಇತಿ ಯಾವತ್ ।

ಏಕಶಬ್ದೋ ರಹಸಿ ಸ್ಥಿತಮ್ ಏಕಾಕಿನಂ ಕಥಯತಿ, ಇತ್ಯಾಹ-

ಪರೋಕ್ಷಃ ಸನ್ ಇತಿ ।

ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಮ್ , ಪರೋಕ್ಷಂ ವಾ ತದಸತ್ಕರಣಂ - ಪರಿಭವನಂ ಯಥಾ ಸ್ಯಾತ್ ತಥಾ, ಯತ್ ಮಯಾ ತ್ವಮ್ ಅಸತ್ಕೃತೋಽಸಿ, ತತ್ ಸರ್ವಮಿತಿ ಯೋಜನಮ್ ಅಂಗೀಕೃತ್ಯ, ಆಹ-

ತಚ್ಛಬ್ದ ಇತಿ ।

ಕ್ಷಮಾ ಕಾರಯಿತವ್ಯಾ, ಇತ್ಯತ್ರ ಅಪರಿಮಿತತ್ವಂ ಹೇತುಮ್ ಆಹ-

ಅಪ್ರಮೇಯಮಿತಿ

॥ ೪೨ ॥