శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
యచ్చావహాసార్థమసత్కృతోఽసి
విహారశయ్యాసనభోజనేషు
ఎకోఽథవాప్యచ్యుత తత్సమక్షం
తత్క్షామయే త్వామహమప్రమేయమ్ ॥ ౪౨ ॥
యచ్చ అవహాసార్థం పరిహాసప్రయోజనాయ అసత్కృతః పరిభూతః అసి భవసి ; క్వ ? విహారశయ్యాసనభోజనేషు, విహరణం విహారః పాదవ్యాయామః, శయనం శయ్యా, ఆసనమ్ ఆస్థాయికా, భోజనమ్ అదనమ్ , ఇతి ఎతేషు విహారశయ్యాసనభోజనేషు, ఎకః పరోక్షః సన్ అసత్కృతః అసి పరిభూతః అసి ; అథవాపి హే అచ్యుత, తత్ సమక్షమ్ , తచ్ఛబ్దః క్రియావిశేషణార్థః, ప్రత్యక్షం వా అసత్కృతః అసి తత్ సర్వమ్ అపరాధజాతం క్షామయే క్షమాం కారయే త్వామ్ అహమ్ అప్రమేయం ప్రమాణాతీతమ్ ॥ ౪౨ ॥
యచ్చావహాసార్థమసత్కృతోఽసి
విహారశయ్యాసనభోజనేషు
ఎకోఽథవాప్యచ్యుత తత్సమక్షం
తత్క్షామయే త్వామహమప్రమేయమ్ ॥ ౪౨ ॥
యచ్చ అవహాసార్థం పరిహాసప్రయోజనాయ అసత్కృతః పరిభూతః అసి భవసి ; క్వ ? విహారశయ్యాసనభోజనేషు, విహరణం విహారః పాదవ్యాయామః, శయనం శయ్యా, ఆసనమ్ ఆస్థాయికా, భోజనమ్ అదనమ్ , ఇతి ఎతేషు విహారశయ్యాసనభోజనేషు, ఎకః పరోక్షః సన్ అసత్కృతః అసి పరిభూతః అసి ; అథవాపి హే అచ్యుత, తత్ సమక్షమ్ , తచ్ఛబ్దః క్రియావిశేషణార్థః, ప్రత్యక్షం వా అసత్కృతః అసి తత్ సర్వమ్ అపరాధజాతం క్షామయే క్షమాం కారయే త్వామ్ అహమ్ అప్రమేయం ప్రమాణాతీతమ్ ॥ ౪౨ ॥

యత్ అయుక్తమ్ ఉక్తమ్ , తత్ క్షన్తవ్యమ్ ఇత్యేవ న, కిన్తు యత్ పరిహాసార్థం క్రీడాదిషు త్వయి తిరస్కరణం కృతమ్ , తదపి సోఢవ్యమ్ , ఇత్యాహ-

యచ్చేతి ।

విహరణమ్ - క్రీడా, వ్యాయామోవా । శయనమ్ - తల్పాదికమ్ । ఆసనమ్ - ఆస్థాయికా, సింహాసనాదేః ఉపలక్షణమ్ । ఎతేషు విషయభూతేషు, ఇతి యావత్ ।

ఎకశబ్దో రహసి స్థితమ్ ఎకాకినం కథయతి, ఇత్యాహ-

పరోక్షః సన్ ఇతి ।

ప్రత్యక్షమ్ , పరోక్షం వా తదసత్కరణం - పరిభవనం యథా స్యాత్ తథా, యత్ మయా త్వమ్ అసత్కృతోఽసి, తత్ సర్వమితి యోజనమ్ అఙ్గీకృత్య, ఆహ-

తచ్ఛబ్ద ఇతి ।

క్షమా కారయితవ్యా, ఇత్యత్ర అపరిమితత్వం హేతుమ్ ఆహ-

అప్రమేయమితి

॥ ౪౨ ॥