ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಸಂನಿಯಮ್ಯೇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮಂ ಸರ್ವತ್ರ ಸಮಬುದ್ಧಯಃ
ತೇ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಮಾಮೇವ ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ರತಾಃ ॥ ೪ ॥
ಸನ್ನಿಯಮ್ಯ ಸಮ್ಯಕ್ ನಿಯಮ್ಯ ಉಪಸಂಹೃತ್ಯ ಇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮಮ್ ಇಂದ್ರಿಯಸಮುದಾಯಂ ಸರ್ವತ್ರ ಸರ್ವಸ್ಮಿನ್ ಕಾಲೇ ಸಮಬುದ್ಧಯಃ ಸಮಾ ತುಲ್ಯಾ ಬುದ್ಧಿಃ ಯೇಷಾಮ್ ಇಷ್ಟಾನಿಷ್ಟಪ್ರಾಪ್ತೌ ತೇ ಸಮಬುದ್ಧಯಃತೇ ಯೇ ಏವಂವಿಧಾಃ ತೇ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಮಾಮೇವ ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ರತಾಃ ತು ತೇಷಾಂ ವಕ್ತವ್ಯಂ ಕಿಂಚಿತ್ಮಾಂ ತೇ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿಇತಿ ; ಜ್ಞಾನೀ ತ್ವಾತ್ಮೈವ ಮೇ ಮತಮ್’ (ಭ. ಗೀ. ೭ । ೧೮) ಇತಿ ಹಿ ಉಕ್ತಮ್ ಹಿ ಭಗವತ್ಸ್ವರೂಪಾಣಾಂ ಸತಾಂ ಯುಕ್ತತಮತ್ವಮಯುಕ್ತತಮತ್ವಂ ವಾ ವಾಚ್ಯಮ್ ॥ ೪ ॥
ಸಂನಿಯಮ್ಯೇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮಂ ಸರ್ವತ್ರ ಸಮಬುದ್ಧಯಃ
ತೇ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಮಾಮೇವ ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ರತಾಃ ॥ ೪ ॥
ಸನ್ನಿಯಮ್ಯ ಸಮ್ಯಕ್ ನಿಯಮ್ಯ ಉಪಸಂಹೃತ್ಯ ಇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಮಮ್ ಇಂದ್ರಿಯಸಮುದಾಯಂ ಸರ್ವತ್ರ ಸರ್ವಸ್ಮಿನ್ ಕಾಲೇ ಸಮಬುದ್ಧಯಃ ಸಮಾ ತುಲ್ಯಾ ಬುದ್ಧಿಃ ಯೇಷಾಮ್ ಇಷ್ಟಾನಿಷ್ಟಪ್ರಾಪ್ತೌ ತೇ ಸಮಬುದ್ಧಯಃತೇ ಯೇ ಏವಂವಿಧಾಃ ತೇ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿ ಮಾಮೇವ ಸರ್ವಭೂತಹಿತೇ ರತಾಃ ತು ತೇಷಾಂ ವಕ್ತವ್ಯಂ ಕಿಂಚಿತ್ಮಾಂ ತೇ ಪ್ರಾಪ್ನುವಂತಿಇತಿ ; ಜ್ಞಾನೀ ತ್ವಾತ್ಮೈವ ಮೇ ಮತಮ್’ (ಭ. ಗೀ. ೭ । ೧೮) ಇತಿ ಹಿ ಉಕ್ತಮ್ ಹಿ ಭಗವತ್ಸ್ವರೂಪಾಣಾಂ ಸತಾಂ ಯುಕ್ತತಮತ್ವಮಯುಕ್ತತಮತ್ವಂ ವಾ ವಾಚ್ಯಮ್ ॥ ೪ ॥

ಕಥಮ್ ಅಕ್ಷರಮ್ ಉಪಾಸತೇ? ತದುಪಾಸನೇ ವಾ ಕಿಂ ಸ್ಯಾತ್ ? ಇತಿ ತದಾಹ -

ಸನ್ನಿಯಮ್ಯೇತಿ ।

ತುಲ್ಯಾ ಹರ್ಷವಿಷಾದರಾಗದ್ಧೇಷಾದಿರಹಿತಾ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನೇನ ಅಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಅಪನೀತತ್ವಾತ್ ।

ಕ್ರಮಪರಂಪರಾಪೇಕ್ಷಯೋಃ ಅಸಂಭವಂ ವಿವಕ್ಷಿತ್ವಾ, ಆಹ -

ತೇ ಯ ಇತಿ ।

ಸರ್ವೇಭ್ಯೋ ಭೂತೇಭ್ಯೋ ಹಿತೇ ರತಾಃ - ಸರ್ವೇಭ್ಯೋ ಭೂತೇಭ್ಯೋ ಹಿತಮೇವ ಚಿಂತಯಂತಃ, ತದೇವ ಆಚರಂತಿ ।

ಜ್ಞಾನವತಾಂ ಯಥಾಜ್ಞಾನಂ ಭಗವತ್ಪ್ರಾಪ್ತೇಃ ಅರ್ಥಸಿದ್ಧತ್ವಾತ್ ಅನುವಾದಮಾತ್ರಮ್ , ಇತ್ಯಾಹ -

ನ ತ್ವಿತಿ ।

ಜ್ಞಾನಿನೋ ಭಗವತ್ಪ್ರಾಪ್ತಿಃ ಸಿದ್ಧಾ ಏವ, ಇತ್ಯತ್ರ ಪ್ರಮಾಣಮ್ ಆಹ -

ಜ್ಞಾನೀ ತ್ವಿತಿ ।

ಜ್ಞಾನವತಾಂ ಭಗವತ್ಪ್ರಾಪ್ತೌ ತ ಏವ ಯುಕ್ತತಮಾಃ ವಕ್ತವ್ಯಾಃ, ಕಥಂ ಸಗುಣಬ್ರಹ್ಮೋಪಾಸಕಾನ್ ಯುಕ್ತತಮಾನ್ ಉಕ್ತವಾನ್ ಅಸಿ? ಇತಿ ಆಶಂಕ್ಯ, ಆಹ -

ನ ಹೀತಿ

॥ ೪ ॥