శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
క్లేశోఽధికతరస్తేషామవ్యక్తాసక్తచేతసామ్
అవ్యక్తా హి గతిర్దుఃఖం దేహవద్భిరవాప్యతే ॥ ౫ ॥
క్లేశః అధికతరః, యద్యపి మత్కర్మాదిపరాణాం క్లేశః అధిక ఎవ క్లేశః అధికతరస్తు అక్షరాత్మనాం పరమాత్మదర్శినాం దేహాభిమానపరిత్యాగనిమిత్తఃఅవ్యక్తాసక్తచేతసామ్ అవ్యక్తే ఆసక్తం చేతః యేషాం తే అవ్యక్తాసక్తచేతసః తేషామ్ అవ్యక్తాసక్తచేతసామ్అవ్యక్తా హి యస్మాత్ యా గతిః అక్షరాత్మికా దుఃఖం సా దేహవద్భిః దేహాభిమానవద్భిః అవాప్యతే, అతః క్లేశః అధికతరః ॥ ౫ ॥
క్లేశోఽధికతరస్తేషామవ్యక్తాసక్తచేతసామ్
అవ్యక్తా హి గతిర్దుఃఖం దేహవద్భిరవాప్యతే ॥ ౫ ॥
క్లేశః అధికతరః, యద్యపి మత్కర్మాదిపరాణాం క్లేశః అధిక ఎవ క్లేశః అధికతరస్తు అక్షరాత్మనాం పరమాత్మదర్శినాం దేహాభిమానపరిత్యాగనిమిత్తఃఅవ్యక్తాసక్తచేతసామ్ అవ్యక్తే ఆసక్తం చేతః యేషాం తే అవ్యక్తాసక్తచేతసః తేషామ్ అవ్యక్తాసక్తచేతసామ్అవ్యక్తా హి యస్మాత్ యా గతిః అక్షరాత్మికా దుఃఖం సా దేహవద్భిః దేహాభిమానవద్భిః అవాప్యతే, అతః క్లేశః అధికతరః ॥ ౫ ॥

అక్షరోపాసనస్య దుష్కరత్వాత్ , ఉపాసనాన్తరస్య సుకరత్వాత్ , ఇత్యభిప్రేత్య ఆహ -

క్లేశ ఇతి ।

అధిక ఎవ ఇతరేభ్యో ద్వైతదర్శిభ్యః కామిభ్యః, ఇతి శేషః ।

తేషాం క్లేశస్య అధికతరత్వే హేతుమ్ మత్వా, విశినష్టి -

దేహేతి ।

అవ్యక్తమ్ - అత్యన్తసూక్ష్మమ్ , నిర్విశేషమ్ అక్షరమ్ , తస్మిన్ ఆసక్తమ్ - అభినివిష్టం చేతో యేషాం, తేషామ్ - ఇతి యావత్ ।

అక్షరోపాసకానాం క్లేశస్య అధికతరత్వే భగవానేవ హేతుమ్ ఆహ -

అవ్యక్తేతి ।

దుఃఖమ్ - దుఃఖేన, కృచ్ఛ్రేణ ఇతి యావత్ ।

అతః దేహాభిమానత్యాగాత్ , ఇత్యర్థః । తే కథం వర్తన్తే? తత్ర ఆహ -

అక్షరేతి

॥ ౫ ॥