శాస్త్రస్య అవిద్వద్విషయత్వేన ఉక్తమ్ అర్థవత్త్వమ్ ఆక్షేపసమాధిభ్యాం ప్రపఞ్చయితుమ్ ఆక్షిపతి -

నన్వితి ।

చకారాత్ ఊర్ధ్వమ్ అప్రవృత్తిరితి సమ్బధ్యతే । ఆత్మనో దేహాద్వ్యతిరేకం పశ్యతాం దేహాద్యభిమానరూపాధికారహేత్వభావాత్ విధితో యాగాదౌ అప్రవృత్తిః, నిషేధాచ్చ అభక్ష్యభక్షణాదేః న నివృత్తిః । అతః తేషాం ప్రవృత్తినివృత్త్యోః అభావే, దేహాదౌ ఆత్మత్వమ్ అనుభవతామపి న తే యుక్తే తేషాం పారలౌకికభోక్తృప్రతిపత్త్యభావాత్ , ఇత్యర్థః ।

విదుషామ్ అవిదుషాం చ ప్రవృత్తినివృత్త్యభావే ఫలితమ్ ఆహ-

అత ఇతి ।

ఆత్మనో దేహాద్యతిరేకం పరోక్షమ్ అపరోక్షం చ దేహాద్యాత్మత్వం పశ్యతః శాస్త్రానురోధాదేవ ప్రవృత్తిమివృత్త్యుపపత్తేః న శాస్త్రానర్థక్యమ్ , ఇతి ఉత్తరమ్ ఆహ -

నేత్యాదినా ।

ప్రసిద్ధిః అత్ర శాస్త్రీయా అభిమతా ।

ఎతదేవ వివృణ్వన్ బ్రహ్మవిదో వా, నైరాత్మ్యవాదినో వా, పరోక్షజ్ఞానవతో వా, ప్రవృత్తినివృత్తీ వివక్షసి, ఇతి వికల్ప్య, ఆద్యం దూషయతి -

ఈశ్వరేతి ।

న నివర్తతే చ ఇత్యపి ద్రష్టవ్యమ్ ।

ద్వితీయం నిరస్యతి -

తథేతి ।

పూర్వవత్ అత్రాపి సమ్బన్ధః ।

తృతీయమ్ అఙ్గీకరోతి -

యథేతి ।

విధినిషేధాదీనాం ప్రసిద్ధిం అనురున్ధానః సన్ ఇతి యావత్ । చకారాత్ నివర్నతే చ ఇతి అऩుకృష్యతే ।

బ్రహ్మవిదం నైరాత్మ్యవాదినం చ త్యకత్వా దేహాద్యతిరిక్తమ్ ఆత్మానాం పరోక్షమ్ , అపరోక్షం చ దేహాద్యాత్మత్వం పశ్యతః, విధినిషేధాధికారిత్వే సిద్ధే ఫలమ్ ఆహ -

అత ఇతి ।