ஶ்ரீமத்³ப⁴க³வத்³கீ³தாபா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (கீ³தாபா⁴ஷ்ய)
 
க்ஷேத்ரஜ்ஞம் சாபி மாம் வித்³தி⁴ ஸர்வக்ஷேத்ரேஷு பா⁴ரத
க்ஷேத்ரக்ஷேத்ரஜ்ஞயோர்ஜ்ஞாநம் யத்தஜ்ஜ்ஞாநம் மதம் மம ॥ 2 ॥
கஸ்யசிதே³வ விவேகோபபத்தே:அநேகேஷு ஹி ப்ராணிஷு கஶ்சிதே³வ விவேகீ ஸ்யாத் , யதே²தா³நீம் விவேகிநம் அநுவர்தந்தே மூடா⁴:, ராகா³தி³தோ³ஷதந்த்ரத்வாத் ப்ரவ்ருத்தே:, அபி⁴சரணாதௌ³ ப்ரவ்ருத்தித³ர்ஶநாத் , ஸ்வாபா⁴வ்யாச்ச ப்ரவ்ருத்தே:ஸ்வபா⁴வஸ்து ப்ரவர்ததே’ (ப⁴. கீ³. 5 । 14) இதி ஹி உக்தம்
க்ஷேத்ரஜ்ஞம் சாபி மாம் வித்³தி⁴ ஸர்வக்ஷேத்ரேஷு பா⁴ரத
க்ஷேத்ரக்ஷேத்ரஜ்ஞயோர்ஜ்ஞாநம் யத்தஜ்ஜ்ஞாநம் மதம் மம ॥ 2 ॥
கஸ்யசிதே³வ விவேகோபபத்தே:அநேகேஷு ஹி ப்ராணிஷு கஶ்சிதே³வ விவேகீ ஸ்யாத் , யதே²தா³நீம் விவேகிநம் அநுவர்தந்தே மூடா⁴:, ராகா³தி³தோ³ஷதந்த்ரத்வாத் ப்ரவ்ருத்தே:, அபி⁴சரணாதௌ³ ப்ரவ்ருத்தித³ர்ஶநாத் , ஸ்வாபா⁴வ்யாச்ச ப்ரவ்ருத்தே:ஸ்வபா⁴வஸ்து ப்ரவர்ததே’ (ப⁴. கீ³. 5 । 14) இதி ஹி உக்தம்

‘மநுஷ்யாணாம் ஸஹஸ்ரேஷு’ (ப⁴. கீ³. 7-3) இதி ந்யாயேந உக்தமேவ ஸ்பு²டயதி -

அநேகேஷ்விதி ।

தத்ர அநுப⁴வாநுரோதே⁴ந த்³ருஷ்டாந்தம் ஆஹ -

யதே²தி ।

த்³விதீயம் தூ³ஷயதி -

ந சேதி ।

கிஞ்ச, விவேகிநாம் அப்ரவ்ருத்தௌ அந்யேஷாமபி அப்ரவ்ருத்தி:, இதி ஆஶங்காம் நிரஸிதும் , ஶ்யேநாதௌ³ தத³ப்ரவ்ருத்தாவபி இதரப்ரவ்ருத்தே:, இத்யாஹ -

அபி⁴சரணாதௌ³ சேதி ।

அவிவேகிநாம் ராகா³தி³ஶரா ப்ரவ்ருத்த்யாஸ்பத³ம் ஸர்வம் ஸங்க்³ரஹீதும் ஆதி³பத³ம் । இதஶ்ச விவேகிநாம் ப்ரவ்ருத்த்யாபா⁴வே(அ)பி ந அஜ்ஞஸ்ய அப்ரவ்ருநி:, இத்யாஹ -

ஸ்வாபா⁴வ்யாச்சேதி ।

ப்ரவ்ருத்தே: ஸ்வபா⁴வாக்²யாஜ்ஞாநகார்யத்வே ப⁴க³வத்³வாக்யம் அநுகுலயதி -

ஸ்வபா⁴வஸ்த்விதி ।