ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಂ ಚಾಪಿ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಸರ್ವಕ್ಷೇತ್ರೇಷು ಭಾರತ
ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಯೋರ್ಜ್ಞಾನಂ ಯತ್ತಜ್ಜ್ಞಾನಂ ಮತಂ ಮಮ ॥ ೨ ॥
ಹಂತತರ್ಹಿ ಆತ್ಮನಿ ಕ್ರಿಯಾಕಾರಕಫಲಾತ್ಮತಾಯಾಃ ಸ್ವತಃ ಅಭಾವೇ, ಅವಿದ್ಯಯಾ ಅಧ್ಯಾರೋಪಿತತ್ವೇ, ಕರ್ಮಾಣಿ ಅವಿದ್ವತ್ಕರ್ತವ್ಯಾನ್ಯೇವ, ವಿದುಷಾಮ್ ಇತಿ ಪ್ರಾಪ್ತಮ್ಸತ್ಯಮ್ ಏವಂ ಪ್ರಾಪ್ತಮ್ , ಏತದೇವ ಹಿ ದೇಹಭೃತಾ ಶಕ್ಯಮ್’ (ಭ. ಗೀ. ೧೮ । ೧೧) ಇತ್ಯತ್ರ ದರ್ಶಯಿಷ್ಯಾಮಃಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥೋಪಸಂಹಾರಪ್ರಕರಣೇ ಸಮಾಸೇನೈ ಕೌಂತೇಯ ನಿಷ್ಠಾ ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಯಾ ಪರಾ’ (ಭ. ಗೀ. ೧೮ । ೫೦) ಇತ್ಯತ್ರ ವಿಶೇಷತಃ ದರ್ಶಯಿಷ್ಯಾಮಃಅಲಮ್ ಇಹ ಬಹುಪ್ರಪಂಚನೇನ, ಇತಿ ಉಪಸಂಹ್ರಿಯತೇ ॥ ೨ ॥
ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಂ ಚಾಪಿ ಮಾಂ ವಿದ್ಧಿ ಸರ್ವಕ್ಷೇತ್ರೇಷು ಭಾರತ
ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಯೋರ್ಜ್ಞಾನಂ ಯತ್ತಜ್ಜ್ಞಾನಂ ಮತಂ ಮಮ ॥ ೨ ॥
ಹಂತತರ್ಹಿ ಆತ್ಮನಿ ಕ್ರಿಯಾಕಾರಕಫಲಾತ್ಮತಾಯಾಃ ಸ್ವತಃ ಅಭಾವೇ, ಅವಿದ್ಯಯಾ ಅಧ್ಯಾರೋಪಿತತ್ವೇ, ಕರ್ಮಾಣಿ ಅವಿದ್ವತ್ಕರ್ತವ್ಯಾನ್ಯೇವ, ವಿದುಷಾಮ್ ಇತಿ ಪ್ರಾಪ್ತಮ್ಸತ್ಯಮ್ ಏವಂ ಪ್ರಾಪ್ತಮ್ , ಏತದೇವ ಹಿ ದೇಹಭೃತಾ ಶಕ್ಯಮ್’ (ಭ. ಗೀ. ೧೮ । ೧೧) ಇತ್ಯತ್ರ ದರ್ಶಯಿಷ್ಯಾಮಃಸರ್ವಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥೋಪಸಂಹಾರಪ್ರಕರಣೇ ಸಮಾಸೇನೈ ಕೌಂತೇಯ ನಿಷ್ಠಾ ಜ್ಞಾನಸ್ಯ ಯಾ ಪರಾ’ (ಭ. ಗೀ. ೧೮ । ೫೦) ಇತ್ಯತ್ರ ವಿಶೇಷತಃ ದರ್ಶಯಿಷ್ಯಾಮಃಅಲಮ್ ಇಹ ಬಹುಪ್ರಪಂಚನೇನ, ಇತಿ ಉಪಸಂಹ್ರಿಯತೇ ॥ ೨ ॥

ಆತ್ಮನಿ ವಾಸ್ತವಕ್ರಿಯಾದ್ಯಭಾವೇ ಅಧ್ಯಾಸಾಚ್ಚ ತತ್ಸಿದ್ಧೌ, ಕರ್ಮಕಾಂಡಸ್ಯ ಅವಿದ್ವದಧಿಕಾರಿತ್ವಪ್ರಾಪ್ತೌ, ‘ವಿದ್ವಾನ್ ಯಜೇತ’ ‘ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಕರ್ಮಾರಭೇತ’ ಇತ್ಯಾದಿಶಾಸ್ರವಿರೋಧಃ ಸ್ಯಾತ್ , ಇತಿ ಶಂಕ್ತೇ -

ಹಂತೇತಿ ।

ಶಾಸ್ರಸ್ಯ ವ್ಯತಿರೇಕವಿಜ್ಞಾನಾಭಿಪ್ರಾಯತ್ವಾತ್ ಅಶನಾಯಾದ್ಯತೀತಾತ್ಮಧೀವಿಧರಸ್ಯೈವ  ಕರ್ಮಕಾಂಡಾಧಿಕಾರಿತಾ, ಇತಿ ಅಂಗೀಕರೋತಿ -

ಸತ್ಯಮಿತಿ ।

ಕಥಮ್ ಅಜ್ಞಸ್ಯೈೈವ ಕರ್ಮಧಿಕಾರಿತ್ವಮ್ ಉಪಪನ್ನಮ್ ? ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ, ಆಹ -

ಏತದೇವ ಚೇತಿ ।

ಜ್ಞಾನಿನಃ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠಾಯಾಮೇವ ಅಧಿಕಾರಃ, ನಿಷ್ಠಾಂತರೇ ತು ಅಜ್ಞಸ್ಯೈವ, ಇತಿ ಉಪಸಂಹಾರಪ್ರಕರಣೇ ವಿಶೇಷತಃ ಭವಿಷ್ಯತಿ, ಇತ್ಯಾಹ -

ಸರ್ವೇತಿ ।

ತದೇವ ಅನುಕ್ರಾಮತಿ -

ಸಮಾಸೇನೇತಿ ।

ಜೀವಬ್ರಹ್ಮಣೋಃ ಐಕ್ಯಾಭ್ಯುಪಗಮೇ ನ ಕಿಂಚಿದ್ ಅವದ್ಯಮ್ , ಇತಿ ಉಪಸಂಹರತಿ -

ಅಲಮಿತಿ

॥ ೨ ॥