శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
క్షేత్రజ్ఞం చాపి మాం విద్ధి సర్వక్షేత్రేషు భారత
క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞయోర్జ్ఞానం యత్తజ్జ్ఞానం మతం మమ ॥ ౨ ॥
హన్తతర్హి ఆత్మని క్రియాకారకఫలాత్మతాయాః స్వతః అభావే, అవిద్యయా అధ్యారోపితత్వే, కర్మాణి అవిద్వత్కర్తవ్యాన్యేవ, విదుషామ్ ఇతి ప్రాప్తమ్సత్యమ్ ఎవం ప్రాప్తమ్ , ఎతదేవ హి దేహభృతా శక్యమ్’ (భ. గీ. ౧౮ । ౧౧) ఇత్యత్ర దర్శయిష్యామఃసర్వశాస్త్రార్థోపసంహారప్రకరణే సమాసేనై కౌన్తేయ నిష్ఠా జ్ఞానస్య యా పరా’ (భ. గీ. ౧౮ । ౫౦) ఇత్యత్ర విశేషతః దర్శయిష్యామఃఅలమ్ ఇహ బహుప్రపఞ్చనేన, ఇతి ఉపసంహ్రియతే ॥ ౨ ॥
క్షేత్రజ్ఞం చాపి మాం విద్ధి సర్వక్షేత్రేషు భారత
క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞయోర్జ్ఞానం యత్తజ్జ్ఞానం మతం మమ ॥ ౨ ॥
హన్తతర్హి ఆత్మని క్రియాకారకఫలాత్మతాయాః స్వతః అభావే, అవిద్యయా అధ్యారోపితత్వే, కర్మాణి అవిద్వత్కర్తవ్యాన్యేవ, విదుషామ్ ఇతి ప్రాప్తమ్సత్యమ్ ఎవం ప్రాప్తమ్ , ఎతదేవ హి దేహభృతా శక్యమ్’ (భ. గీ. ౧౮ । ౧౧) ఇత్యత్ర దర్శయిష్యామఃసర్వశాస్త్రార్థోపసంహారప్రకరణే సమాసేనై కౌన్తేయ నిష్ఠా జ్ఞానస్య యా పరా’ (భ. గీ. ౧౮ । ౫౦) ఇత్యత్ర విశేషతః దర్శయిష్యామఃఅలమ్ ఇహ బహుప్రపఞ్చనేన, ఇతి ఉపసంహ్రియతే ॥ ౨ ॥

ఆత్మని వాస్తవక్రియాద్యభావే అధ్యాసాచ్చ తత్సిద్ధౌ, కర్మకాణ్డస్య అవిద్వదధికారిత్వప్రాప్తౌ, ‘విద్వాన్ యజేత’ ‘జ్ఞాత్వా కర్మారభేత’ ఇత్యాదిశాస్రవిరోధః స్యాత్ , ఇతి శఙ్క్తే -

హన్తేతి ।

శాస్రస్య వ్యతిరేకవిజ్ఞానాభిప్రాయత్వాత్ అశనాయాద్యతీతాత్మధీవిధరస్యైవ  కర్మకాణ్డాధికారితా, ఇతి అఙ్గీకరోతి -

సత్యమితి ।

కథమ్ అజ్ఞస్యైైవ కర్మధికారిత్వమ్ ఉపపన్నమ్ ? ఇత్యాశఙ్క్య, ఆహ -

ఎతదేవ చేతి ।

జ్ఞానినః జ్ఞాననిష్ఠాయామేవ అధికారః, నిష్ఠాన్తరే తు అజ్ఞస్యైవ, ఇతి ఉపసంహారప్రకరణే విశేషతః భవిష్యతి, ఇత్యాహ -

సర్వేతి ।

తదేవ అనుక్రామతి -

సమాసేనేతి ।

జీవబ్రహ్మణోః ఐక్యాభ్యుపగమే న కిఞ్చిద్ అవద్యమ్ , ఇతి ఉపసంహరతి -

అలమితి

॥ ౨ ॥