ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಅಸಕ್ತಿರನಭಿಷ್ವಂಗಃ ಪುತ್ರದಾರಗೃಹಾದಿಷು
ನಿತ್ಯಂ ಸಮಚಿತ್ತತ್ವಮಿಷ್ಟಾನಿಷ್ಟೋಪಪತ್ತಿಷು ॥ ೯ ॥
ಅಸಕ್ತಿಃ ಸಕ್ತಿಃ ಸಂಗನಿಮಿತ್ತೇಷು ವಿಷಯೇಷು ಪ್ರೀತಿಮಾತ್ರಮ್ , ತದಭಾವಃ ಅಸಕ್ತಿಃಅನಭಿಷ್ವಂಗಃ ಅಭಿಷ್ವಂಗಾಭಾವಃಅಭಿಷ್ವಂಗೋ ನಾಮ ಆಸಕ್ತಿವಿಶೇಷ ಏವ ಅನನ್ಯಾತ್ಮಭಾವನಾಲಕ್ಷಣಃ ; ಯಥಾ ಅನ್ಯಸ್ಮಿನ್ ಸುಖಿನಿ ದುಃಖಿನಿ ವಾಅಹಮೇವ ಸುಖೀ, ದುಃಖೀ , ’ ಜೀವತಿ ಮೃತೇ ವಾಅಹಮೇವ ಜೀವಾಮಿ ಮರಿಷ್ಯಾಮಿ ಇತಿಕ್ವ ಇತಿ ಆಹಪುತ್ರದಾರಗೃಹಾದಿಷು, ಪುತ್ರೇಷು ದಾರೇಷು ಗೃಹೇಷು ಆದಿಗ್ರಹಣಾತ್ ಅನ್ಯೇಷ್ವಪಿ ಅತ್ಯಂತೇಷ್ಟೇಷು ದಾಸವರ್ಗಾದಿಷುತಚ್ಚ ಉಭಯಂ ಜ್ಞಾನಾರ್ಥತ್ವಾತ್ ಜ್ಞಾನಮುಚ್ಯತೇನಿತ್ಯಂ ಸಮಚಿತ್ತತ್ವಂ ತುಲ್ಯಚಿತ್ತತಾಕ್ವ ? ಇಷ್ಟಾನಿಷ್ಟೋಪಪತ್ತಿಷು ಇಷ್ಟಾನಾಮನಿಷ್ಟಾನಾಂ ಉಪಪತ್ತಯಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಯಃ ತಾಸು ಇಷ್ಟಾನಿಷ್ಟೋಪಪತ್ತಿಷು ನಿತ್ಯಮೇವ ತುಲ್ಯಚಿತ್ತತಾಇಷ್ಟೋಪಪತ್ತಿಷು ಹೃಷ್ಯತಿ, ಕುಪ್ಯತಿ ಅನಿಷ್ಟೋಪಪತ್ತಿಷುತಚ್ಚ ಏತತ್ ನಿತ್ಯಂ ಸಮಚಿತ್ತತ್ವಂ ಜ್ಞಾನಮ್ ॥ ೯ ॥
ಅಸಕ್ತಿರನಭಿಷ್ವಂಗಃ ಪುತ್ರದಾರಗೃಹಾದಿಷು
ನಿತ್ಯಂ ಸಮಚಿತ್ತತ್ವಮಿಷ್ಟಾನಿಷ್ಟೋಪಪತ್ತಿಷು ॥ ೯ ॥
ಅಸಕ್ತಿಃ ಸಕ್ತಿಃ ಸಂಗನಿಮಿತ್ತೇಷು ವಿಷಯೇಷು ಪ್ರೀತಿಮಾತ್ರಮ್ , ತದಭಾವಃ ಅಸಕ್ತಿಃಅನಭಿಷ್ವಂಗಃ ಅಭಿಷ್ವಂಗಾಭಾವಃಅಭಿಷ್ವಂಗೋ ನಾಮ ಆಸಕ್ತಿವಿಶೇಷ ಏವ ಅನನ್ಯಾತ್ಮಭಾವನಾಲಕ್ಷಣಃ ; ಯಥಾ ಅನ್ಯಸ್ಮಿನ್ ಸುಖಿನಿ ದುಃಖಿನಿ ವಾಅಹಮೇವ ಸುಖೀ, ದುಃಖೀ , ’ ಜೀವತಿ ಮೃತೇ ವಾಅಹಮೇವ ಜೀವಾಮಿ ಮರಿಷ್ಯಾಮಿ ಇತಿಕ್ವ ಇತಿ ಆಹಪುತ್ರದಾರಗೃಹಾದಿಷು, ಪುತ್ರೇಷು ದಾರೇಷು ಗೃಹೇಷು ಆದಿಗ್ರಹಣಾತ್ ಅನ್ಯೇಷ್ವಪಿ ಅತ್ಯಂತೇಷ್ಟೇಷು ದಾಸವರ್ಗಾದಿಷುತಚ್ಚ ಉಭಯಂ ಜ್ಞಾನಾರ್ಥತ್ವಾತ್ ಜ್ಞಾನಮುಚ್ಯತೇನಿತ್ಯಂ ಸಮಚಿತ್ತತ್ವಂ ತುಲ್ಯಚಿತ್ತತಾಕ್ವ ? ಇಷ್ಟಾನಿಷ್ಟೋಪಪತ್ತಿಷು ಇಷ್ಟಾನಾಮನಿಷ್ಟಾನಾಂ ಉಪಪತ್ತಯಃ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಯಃ ತಾಸು ಇಷ್ಟಾನಿಷ್ಟೋಪಪತ್ತಿಷು ನಿತ್ಯಮೇವ ತುಲ್ಯಚಿತ್ತತಾಇಷ್ಟೋಪಪತ್ತಿಷು ಹೃಷ್ಯತಿ, ಕುಪ್ಯತಿ ಅನಿಷ್ಟೋಪಪತ್ತಿಷುತಚ್ಚ ಏತತ್ ನಿತ್ಯಂ ಸಮಚಿತ್ತತ್ವಂ ಜ್ಞಾನಮ್ ॥ ೯ ॥

ನನು - ಅಸಕ್ತಿರೇವ ಅಭಿಷ್ವಂಗಾಭಾವಃ, ತಥಾ ಚ ಪುನರುಕ್ತಿಃ ‘ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ’ ಅಭಿಷ್ವಂಗೋಕ್ತಿದ್ವಾರಾ ನಿರಸ್ಯಾತಿ-

ಅಭಿಷ್ವಂಗೋನಾಮೇತಿ ।

ಅನ್ಯಸ್ಮಿನ್ನೇಷ ಪುತ್ರಾದೌ ಅನನ್ಯತ್ವಧಿಯಾ ತದ್ಗತೇ ಸುಖಾದೌ ಆತ್ಮನಿ ತದ್ಭಾವನಾಖ್ಯಂ ಸಕ್ತಿವಿಶೇಷಮೇವ ಉದಾಹರತಿ -

ಯಥೇತಿ ।

ಉಕ್ತವಿಶೇಷಣಯೋಃ ಆಕಾಂಕ್ಷಾದ್ಬಾರಾ ವಿಷಯಮಾಹ -

ಕ್ವೇತ್ಯಾದಿನಾ ।

ಉಕ್ತವಿಶೇಷಣಯೋಃ ಜ್ಞಾನಶಬ್ದಸ್ಯ ಉಪಪತ್ತಿಮಾಹ -

ತಚ್ಚೇತಿ ।

ಸದಾ ಹರ್ಷವಿಷಾದಶೂನ್ಯಭನಸ್ತ್ವಮಪಿ ಜ್ಞಾನಹೇತುಃ, ಇತ್ಯಾಹ -

ನಿತ್ಯಂ ಚೇತಿ ।

ತದೇವ ವಿಭಜತೇ-

ಇಷ್ಟೇತಿ ।

ತಸ್ಯ ಜ್ಞಾನಹೇತುತ್ವಂ ನಿಗಮಯತಿ - ತಚ್ತಚೈದಿತಿ

॥ ೯ ॥