ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಜ್ಞೇಯಂ ಯತ್ತತ್ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾಮೃತಮಶ್ನುತೇ
ಅನಾದಿಮತ್ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸತ್ತನ್ನಾಸದುಚ್ಯತೇ ॥ ೧೨ ॥
ನನು ಸರ್ವಾಃ ಬುದ್ಧಯಃ ಅಸ್ತಿನಾಸ್ತಿಬುದ್ಧ್ಯನುಗತಾಃ ಏವತತ್ರ ಏವಂ ಸತಿ ಜ್ಞೇಯಮಪಿ ಅಸ್ತಿಬುದ್ಧ್ಯನುಗತಪ್ರತ್ಯಯವಿಷಯಂ ವಾ ಸ್ಯಾತ್ , ನಾಸ್ತಿಬುದ್ಧ್ಯನುಗತಪ್ರತ್ಯಯವಿಷಯಂ ವಾ ಸ್ಯಾತ್, ಅತೀಂದ್ರಿಯತ್ವೇನ ಉಭಯಬುದ್ಧ್ಯನುಗತಪ್ರತ್ಯಯಾವಿಷಯತ್ವಾತ್ಯದ್ಧಿ ಇಂದ್ರಿಯಗಮ್ಯಂ ವಸ್ತು ಘಟಾದಿಕಮ್ , ತತ್ ಅಸ್ತಿಬುದ್ಧ್ಯನುಗತಪ್ರತ್ಯಯವಿಷಯಂ ವಾ ಸ್ಯಾತ್ , ನಾಸ್ತಿಬುದ್ಧ್ಯನುಗತಪ್ರತ್ಯಯವಿಷಯಂ ವಾ ಸ್ಯಾತ್ಇದಂ ತು ಜ್ಞೇಯಮ್ ಅತೀಂದ್ರಿಯತ್ವೇನ ಶಬ್ದೈಕಪ್ರಮಾಣಗಮ್ಯತ್ವಾತ್ ಘಟಾದಿವತ್ ಉಭಯಬುದ್ಧ್ಯನುಗತಪ್ರತ್ಯಯವಿಷಯಮ್ ಇತ್ಯತಃ ಸತ್ತನ್ನಾಸತ್ಇತಿ ಉಚ್ಯತೇ
ಜ್ಞೇಯಂ ಯತ್ತತ್ಪ್ರವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ಯಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾಮೃತಮಶ್ನುತೇ
ಅನಾದಿಮತ್ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸತ್ತನ್ನಾಸದುಚ್ಯತೇ ॥ ೧೨ ॥
ನನು ಸರ್ವಾಃ ಬುದ್ಧಯಃ ಅಸ್ತಿನಾಸ್ತಿಬುದ್ಧ್ಯನುಗತಾಃ ಏವತತ್ರ ಏವಂ ಸತಿ ಜ್ಞೇಯಮಪಿ ಅಸ್ತಿಬುದ್ಧ್ಯನುಗತಪ್ರತ್ಯಯವಿಷಯಂ ವಾ ಸ್ಯಾತ್ , ನಾಸ್ತಿಬುದ್ಧ್ಯನುಗತಪ್ರತ್ಯಯವಿಷಯಂ ವಾ ಸ್ಯಾತ್, ಅತೀಂದ್ರಿಯತ್ವೇನ ಉಭಯಬುದ್ಧ್ಯನುಗತಪ್ರತ್ಯಯಾವಿಷಯತ್ವಾತ್ಯದ್ಧಿ ಇಂದ್ರಿಯಗಮ್ಯಂ ವಸ್ತು ಘಟಾದಿಕಮ್ , ತತ್ ಅಸ್ತಿಬುದ್ಧ್ಯನುಗತಪ್ರತ್ಯಯವಿಷಯಂ ವಾ ಸ್ಯಾತ್ , ನಾಸ್ತಿಬುದ್ಧ್ಯನುಗತಪ್ರತ್ಯಯವಿಷಯಂ ವಾ ಸ್ಯಾತ್ಇದಂ ತು ಜ್ಞೇಯಮ್ ಅತೀಂದ್ರಿಯತ್ವೇನ ಶಬ್ದೈಕಪ್ರಮಾಣಗಮ್ಯತ್ವಾತ್ ಘಟಾದಿವತ್ ಉಭಯಬುದ್ಧ್ಯನುಗತಪ್ರತ್ಯಯವಿಷಯಮ್ ಇತ್ಯತಃ ಸತ್ತನ್ನಾಸತ್ಇತಿ ಉಚ್ಯತೇ

ನಾಸ್ತಿಬುದ್ಧಿವಿಷಯತ್ವಮೇವ ಅವಸ್ತುತ್ವೇ ನಿಮಿತ್ತಮ್ । ಅತಃ ತದಭಾವಾತ್ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ನಾವಸ್ತುತಾ, ಇತ್ಯೇತದೇವ ವ್ಯಕ್ತೀಕರ್ತುಂ ಚೋದಯತಿ -

ನನ್ವಿತಿ ।

ಸರ್ವಾಸಾಂ ಧಿಯಾಂ ಅಸ್ತಿಧೀತ್ವೇನ ನಾಸ್ತಿಧೀತ್ವೇನ ವಾ ಅऩುಗತತ್ವೇ ಅನ್ಯತರಧೀಗೋಚರತ್ವಾಭಾವೇ ಬ್ರಹ್ಮಣೋಽನಿರ್ವಾಚ್ಯತ್ವಮ್ ದುರ್ವಾರಮ್ , ಇತಿ ಫಲಿತಮಾಹ -

ತತ್ರೇತಿ ।

ಬ್ರಹ್ಮಣೋ ಘಟಾದಿವೈಲಕ್ಷಣ್ಯಾತ್ - ಉಭಯಬುದ್ಧ್ಯವಿಷಯತ್ವೇಽಪಿ ನ ಅನಿರ್ವಾಚ್ಯತಾ, ಇತ್ಯಾಹ -

ನೇತ್ಯಾದಿನಾ ।

ಘಟಾದೇಃ । ಇಂದ್ರಿಯಗ್ರಾಹ್ಯಸ್ಯ ಉಭಯಬುದ್ಧಿವಿಷಯತ್ವೇಽಪಿ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ತದಗ್ರಾಹ್ಯಸ್ಯ ऩೋಭಯಧೀವಿಷಯತ್ವಮ್ ತಥಾಽಪಿ ನಾನಿರ್ವಾಚ್ಯತ್ವಮ್ , ಸಚ್ಚಿದೇಕತಾನಸ್ಯ ಶಬ್ದಪ್ರಮಾಣಾತ್ ಅವಿಷಯತ್ವೇನ ದೃಷ್ಟತ್ವಾತ್ , ಇತಿ ಉಕ್ತಮೇವ ಪ್ರಪಂಚಯತಿ -

ಯದ್ಧೀತಿ ।