ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಸಂಬಂಧಮುಕ್ತಮ್ ಆಕ್ಷಿಪತಿ-
ಕಃ ಪುನರಿತಿ ।
ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಸ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರಣ ಸಂಬಂಧಃ ಸಂಯೋಗೋ ವಾ ಸಮವಾಯೋ ವಾ? ಇತಿ ವಿಕಲ್ಪ್ಯ, ಆದ್ಯಂ ದೂಷಯತಿ -
ನ ತಾವದಿತಿ ।
ದ್ವಿತೀಯಂ ನಿರಸ್ಯತಿ -
ನಾಪೀತಿ ।
ವಾಸ್ತವಸಂಬಂಧಾಭಾವೇಽಪಿ ತಯೋರಧ್ಯಾಸಸ್ವರೂಪಃ ಸೋಽಸ್ತಿ, ಇತಿ ಪರಿಹರತಿ -
ಉಚ್ಯತ ಇತಿ ।
ಭಿನ್ನಸ್ವಭಾವತ್ವೇ ಹೇತುಮಾಹ -
ವಿಷಯೇತಿ ।
ಇತರೇತರವತ್ , ಕ್ಷೇತ್ರೇ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞೇ ವಾ ತದ್ಧರ್ಮಸ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರಾನಧಿಕರಣಸ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಗತಸ್ಯ ಚೈತನ್ಯಸ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಾನಾಧಾರಸ್ಯ ಚ ಕ್ಷೇತ್ರನಿಷ್ಠಸ್ಯ ಜಾಡ್ಯಾದೇಃ ಆರೋಪರೂಪೋ ಯೋಗಸ್ತಯೋಃ, ಇತ್ಯಾಹ -
ಇತರೇತಿ ।
ತಢು ನಿಮಿತ್ತಮಾಹ -
ಕ್ಷೇತ್ರೇತಿ ।
ಅವಿವೇಕಾತ್ ಆರೋಪಿತಸಂಯೋಗೇ ದೃಷ್ಟಾಂತಮಾಹ -
ರಜ್ಜ್ವಿತಿ ।
ಉಕ್ತಂ ಸಂಬಂಧಂ ನಿಗಮಯತಿ -
ಸೋಽಯಮಿತಿ ।
ತಸ್ಯ ನಿವೃತ್ತಿಯೋಗ್ಯತ್ವಂ ಸೂಚಯತಿ-
ಮಿಥ್ಯೇತಿ ।
ಕಥಂ ತರ್ಹಿ ಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನಸ್ಯ ನಿವೃತ್ತಿಃ? ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ, ಆಹ -
ಯಥೇತಿ ।
ಯೋಽಯಂ ವಿಜ್ಞಾನಮಯಃ ಪ್ರಾಣೇಷು ಇತ್ಯಾದಿ ತ್ವಂಪದಾರ್ಥವಿಷಯಂ ಶಾಸ್ತ್ರಮನುಸೃತ್ಯ ವಿವೇಕಜ್ಞಾನಮಾಪಾದ್ಯ ಮಹಾಭೂತಾದಿಧೃತ್ಯಂತಾತ್ ಕ್ಷೇತ್ರಾತ್ ಉಫದ್ರಷ್ಟ್ಟತ್ವಾದಿಲಕ್ಷಣಂ ಪ್ರಾಗುಕ್ತಂ ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಂ ಮುಂಜೇಷೀಕಾನ್ಯಾಯೇನ ವಿವಿಚ್ಯ ಸರ್ವೋಪಾಧಿವಿನಿರ್ಮುಕ್ತಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಸ್ವರೂಪೇಣ ಜ್ಞೇಯಂ ಯೋಽನುಭವತಿ, ತಸ್ಯ ಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನಮಪಗಚ್ಛತಿ, ಇತಿ ಸಂಬಂಧಃ ।
ಕಥಮಸ್ಯ ನಿರ್ವಿಶೇಷತ್ವಮ್ ? ಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಸ್ಯ ಸವಿಶೇಷತ್ವಹೇತೋಃ ಸತ್ತ್ವಾತ್ , ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ, ಆಹ -
ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಚೇತಿ ।
ಬಹುದೃಷ್ಟಾಂತೋಕ್ತೇಃ ಬಹುವಿಧತ್ವಂ ಕ್ಷೇತ್ರಸ್ಯದ್ಯೋತ್ಯತೇ ।
ಉಕ್ತಜ್ಞಾನಾತ್ ಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನಾಪಗಮೇ ಹೇತುಮಾಹ-
ಯಥೋಕ್ತೇತಿ ।
ತಥಾಪಿ ಕಥಂ ಪುರುಷಾರ್ಥಸಿದ್ಧಿಃ? ಕಾಲಾಂತರೇ ತುಲ್ಯಜಾತೀಯಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನೋದಯಸಂ ಭವಾತ್ , ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ, ಆಹ-
ತಸ್ಯೇತಿ ।
ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನಾತ್ ಅಜ್ಞಾನತತ್ಕಾರ್ಯನಿವೃತ್ತ್ಯಾ ಮುಕ್ತಿಃ, ಇತಿ ಸ್ಥಿತೇ, ಫಲಿತಮಾಹ-
ಯ ಏವಮಿತಿ
॥ ೨೬ ॥