ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಭಾಷ್ಯಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಗೀತಾಭಾಷ್ಯ)
 
ಭೂಯೋಽಭಿಜಾಯತೇ’ (ಭ. ಗೀ. ೧೩ । ೨೩) ಇತಿ ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನಫಲಮ್ ಅವಿದ್ಯಾದಿಸಂಸಾರಬೀಜನಿವೃತ್ತಿದ್ವಾರೇಣ ಜನ್ಮಾಭಾವಃ ಉಕ್ತಃಜನ್ಮಕಾರಣಂ ಅವಿದ್ಯಾನಿಮಿತ್ತಕಃ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಸಂಯೋಗಃ ಉಕ್ತಃ ; ಅತಃ ತಸ್ಯಾಃ ಅವಿದ್ಯಾಯಾಃ ನಿವರ್ತಕಂ ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನಮ್ ಉಕ್ತಮಪಿ ಪುನಃ ಶಬ್ದಾಂತರೇಣ ಉಚ್ಯತೇ
ಭೂಯೋಽಭಿಜಾಯತೇ’ (ಭ. ಗೀ. ೧೩ । ೨೩) ಇತಿ ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನಫಲಮ್ ಅವಿದ್ಯಾದಿಸಂಸಾರಬೀಜನಿವೃತ್ತಿದ್ವಾರೇಣ ಜನ್ಮಾಭಾವಃ ಉಕ್ತಃಜನ್ಮಕಾರಣಂ ಅವಿದ್ಯಾನಿಮಿತ್ತಕಃ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಷೇತ್ರಜ್ಞಸಂಯೋಗಃ ಉಕ್ತಃ ; ಅತಃ ತಸ್ಯಾಃ ಅವಿದ್ಯಾಯಾಃ ನಿವರ್ತಕಂ ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನಮ್ ಉಕ್ತಮಪಿ ಪುನಃ ಶಬ್ದಾಂತರೇಣ ಉಚ್ಯತೇ

ಉತ್ತರಗ್ರಂಥಮವತಾರಯಿತುಂ ವ್ಯವಹಿತಮ್ ವೃತ್ತಂ ಕೀರ್ತಯತಿ -

ನೇತ್ಯಾದಿನಾ ।

ಅವಿದ್ಯಾ ಅನಾದ್ಯನಿರ್ವಾಚ್ಯಮಜ್ಞಾನಮ್ , ಮಿಥ್ಯಾಜ್ಞಾನಂ ತತ್ಸಂಸ್ಕಾರಶ್ಚ ಆದಿಶಬ್ದಾರ್ಥಃ ।

ವ್ಯವಹಿತಮನೂದ್ಯ ಅವ್ಯವಹಿತಮನುವದತಿ -

ಜನ್ಮೇತಿ ।

ವ್ಯವಧಾನಾವ್ಯವಧಾನಾಭ್ಯಾಂ ಸರ್ವಾನರ್ಥಮೂಲತ್ವಾತ್ ಅಜ್ಞಾನಸ್ಯ, ತನ್ನಿವರ್ತಕಂ ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನಂ ವಕ್ತವ್ಯಮ್ , ಇತ್ಯಾಹ -

ಅತ ಇತಿ ।

ತಸ್ಯ ಅಸಕೃದುಕ್ತತ್ವಾತ್ ಉಕ್ತಾರ್ಥಪ್ರವೃತ್ತಿಃ ವೃಥಾ, ಇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಅತಿಸೂಕ್ಷ್ಮಾರ್ಥಸ್ಯ ಶಬ್ದಭೇದೇನ ಪುನಃ ಪುನರ್ವಚನಮ್ ಅಧಿಕಾರಿಭೇದಾನುಗ್ರಹಾಯ, ಇತಿ ಮತ್ವಾ ಆಹ -

ಉಕ್ತಮಿತಿ ।